3-тапсырма. Деңгейлік тапсырмаларды орындаңдар. 1-деңгей. Мәтіндегі ақпаратты негізге алып, мақсат үстеулерімен 4 сөйлем жазыңдар.
2-деңгей. Мәтіндегі негізгі ойды білдіретін мақал-мәтелдер тауып жазып, мағынасын түсіндіріңдер.
3-деңгей. «Қазақтың дастарқаны» тақырыбында ойтолғау жазыңдар.
Дәм таттыру мәтіні
Қазақтар асты «дәм» деп атайды. Халық арасында біреу-
ді еске алғанда «дәмдес болып едік», «үйінен дәм татып едік»
деп, ренжігенде, өкпелегенде «дәм-
тұзым атсын», «дәм-тұзыма сал-
дым» дейді. Бұл сөздердің ұлт тұр-
мысы мен өмір жолында, таным-
түсінігінде, наным-сенімінде өзін-
дік дара орны бар. Өйткені әр қазақ
өздерінің жақын-жуығы мен ілік-
жегжаттарына ғана емес, ел сыйла-
ған белгілі, құрметті азаматтарға,
қадірлі ақсақалдарға, ана-әжелерге өз үйінен арнайы дәм
татқызуды үлкен мұрат, адамдық парыз деп санаған және ол
жолдан күні бүгінге дейін тайған жоқ. Тек таныстар емес, кез
келген жолаушыға, бейтаныс кісіге де дәм татқызбай жібер-
меген. Себебі ұлт ұғымында дәмде, аста, тамақта кие, қадір-
қасиет, ырыс-береке, тірлік бар деген терең түсінік тым ерте-
ден-ақ қалыптасқан. Дәм таттырудың қоғамдық, әлеуметтік,
елдік істерде қызметі өте зор болған. Ең алдымен, әдейі шақы-
рып дастарқаннан дәм татқызу – ата салт, қазақи тәртіп әрі
жол-жоралғы, әдеп. Екіншіден, ол – сыйлаудың, аса құрмет-
теудің, жақсы көңілдің айғағы. Үшіншіден, қай жерде де, қан-
дай күнде де сыйласып, қорған, қамқор, тілектес бола жүру-
дің кілті. Дәмдес болған адамдар бір-біріне ел дәстүрі бойын-
ша қиянат жасамайды, жоғалғанын іздеседі, табысына қуана-
ды. Қуаныш, қайғысына да ортақтас болады. Бұл – ғасырлар
бойы санаға сіңген салиқалы салт, бұлжымас әдет. Демек, дәм
татқызу, дәм тату - таза адамгершілік, достық, бірлік белгісі
және куәсі. Бұл жақсы үрдіс халықпен бірге жасайды.
В тумане облачных развалин
Встречая утренний рассвет,
Он был почти нематериален
И в формы жизни не одет.
Зародыш, выкормленный тучей,
Он волновался, он кипел,
И вдруг, веселый и могучий,
Ударил в струны и запел.
И засияла вся дубрава
Молниеносным блеском слез,
И листья каждого сустава
Зашевелились у берез.
Натянут тысячами нитей
Меж хмурым небом и землей,
Ворвался он в поток событий,
Повиснув книзу головой.
Он падал издали, с наклоном
В седые скопища дубрав.
И вся земля могучим лоном
Его пила, затрепетав.
Это стихотворения называется Дождь
Обычно завтрак мне готовила мама. Но когда она уезжала по делам или ей просто не надо было рано вставать, я готовил завтрак сам. По утрам я обычно ем тосты, яичницу, хлопья, чай или кофе и немного варенья.
К счастью, до моей школы было всего несколько минут ходьбы от нашего дома. Я выходил из дома в четверть девятого и шел в школу пешком. По пути я встречал некоторых одноклассников. Большинство ребят в нашем классе жили по соседству.
Уроки начинались в половине девятого. Обычно у нас было шесть или семь уроков. На переменах мы могли перекусить в столовой. В спортзале были столы для настольного тенниса, и на переменке мы успевали сыграть пару партии.
Уроки обычно заканчивались в два часа, но я часто оставался еще ненадолго в школе, чтобы поговорить с друзьями или с учителями. Я возвращался домой примерно без четверти три. Потом я обедал и отдыхал. Иногда я шел погулять с друзьями. Если была плохая погода, я оставался дома и читал.
В половине пятого я начинал готовить домашние задания. Это занимало у меня около трех часов. Но последний год мне приходилось трудиться больше обычного. По понедельникам, средам и пятницам я ходил на подготовительные курсы в университет. Я уходил из дома в половине пятого, а возвращался в половине девятого.
Мои родители обычно возвращаются домой в семь часов. Когда я дома, мы обедаем в половине восьмого. После обеда мы идем в гостиную. Там мы читаем, смотрим телевизор, болтаем с друзьями по телефону. В десять часов я принимаю душ, чищу зубы и ложусь спать. Я быстро засыпаю и вижу чудесные сны.
Қашан мен мектепте оқыдым, менің күнделікті қал-жағдайларым толығымен әдеттегі болды және біздің елімізде көрінген сырттың оқушысының қал-жағдайларынан деген өте-то ажыратылды. Будние күндерде оятқыш мені таң 7 сағатында көтерді. Мен тұру ерте әуесқоймын, және сол себептен маған ылғи бол- өте төсектен деген шығу қиын, айрықша қыстыгүні. Мен магнитофонды ішіне алдым және зарядку жасады. Кейін мен ванную деген бардым, жылы душты қабылдады, тазала- тістерді және причесывался. Бұдан әрі мен жатын бөлмеге деген қайттым, киіну чтобы.Әншейін таңғы асты маған мама дайындады. Бірақ қашан ол ша қал-жағдайларға кетті немесе оған жайдан-жай қажет бол- ерте тұр-, мен таңғы асты өзін дайындадым. Ша таң мен әншейін тостті, яичницу, жапалақтарды, шайды немесе кофені және аз қайнатпа жеймін.К бақытқа, дейін менің мектебімнің жүрістің небәрі несколько минуты біздің үйімізден болды. Мен в тоқсан тоғыз және жаяу үйден деген шықтым мектепке деген бар-. Жолай мен біреудің сабақтастарын кездестірдім. Ребят көпшілігі біздің сыныбымызда көршілес тұрды.Сабақтар арада жарты тоғыз басталды. Әншейін бас біздің бол- алты немесе жеті сабақ. Өзгерістерде біз білдік