3-тапсырма. Үлгі бойынша өздерің тест сұрақтарын дайындаңдар. Мәтін мазмұнына сәйкес дұрыс жауабын табыңдар. Үлгі: 1. Әңгіменің басты идеясы не? а) баланың жалқаулығы; ә) еңбек ету; б) әкенің тәрбиесі надо 5 таких тестов по тексту
Ғаламтор пайда болғаннан бері адамдардың өмірін жеңілдетіп, барша сұрақтарға жауап табуға мүмкіндік пайда болды. Ғылым мен техниканың дамыған заманында өз өмірімізді компьютерсіз елестету қиын. Дегенмен, бұл құрылғының пайдасымен қатар зияны де аз емес. Алдымен пайдалы жақтарын атап өтейік: - Кез келген құжатты басып, шығару мүмкіндігі. - Ғаламтордан қалаған ақпаратты іздеп табу мүмкіндігі. - Сонымен қатар ғаламтордың көмегімен әлеуметтік желіде жаңа достар/сырластар/сыныптастарды табу мүмкіндігі. - Әлемнің түкпір түкпіріндегі ағайын - бауыр, достармен сөйлесу мүмкіндігі. Дегенмен ғаламтордың пайдасы мен қатар, зиянды жақтары да аз емес. Ең басты зияны - ол денсаулыққа тигізетін зияны. Компьютер алдында ұзақ отыру көз бен омыртқаға аса үлкен зақым келтіреді. Сондықтан да компьютерда көп жұмыс жасайтын адамдарға арнайы көзілдірік киіп, отырған кезде де арқаны тік ұстауға тырысу керек. Сонымен қатар уақтылы үзіліс жасау керек. Одан кейінгі келтіретін зиян - ол уақыттың қадірін білмей, компьютерда отыратын уақытты тиімсіз пайдаланып, оның қалай өтіп кеткенін байқамай да қаламыз. Оның орнына пайдалы іспен айналыссақ болар еді. Мысалға, кітап оқысақ, нұр үстіне нұр болар еді. Мұны "ғаламторға тәуелділік" деп айтсақ та болады. Сонымен қатар ғаламтордағы көптеген жағымсыз ақпарат адам психикасына да жағымсыз әсірін тигізеді. Осындай келеңсіздіктер орын алмауы үшін, компьютерді тек керек кезінде немесе күніне 1 - 1,5 сағаттан аспайтын уақыт қолдану керек деп ойлаймын. Мен өзім осы ережені сақтап, қалған бос уақытымда анама көмектесемін. Менің ойымша қаншама уақытты компьютерлік ойын ойнаумен өткізгеннен гөрі, сол уақытты спорттық ойындарға арнасақ, денсаулығымызға пайдасы зор болмақ. Дегенмен де, менің ойымша ғаламтордың зиянынан пайдасы көбірек деп есептеймін. Бірақ мен өз денсаулығыма алаңдаймын, сондықтан ғаламторды тек қажет уақытында пайдалану туралы дұрыс шешім қабылдадым деп ойлаймын.
Ғылым мен техниканың дамыған заманында өз өмірімізді компьютерсіз елестету қиын. Дегенмен, бұл құрылғының пайдасымен қатар зияны де аз емес. Алдымен пайдалы жақтарын атап өтейік:
- Кез келген құжатты басып, шығару мүмкіндігі.
- Ғаламтордан қалаған ақпаратты іздеп табу мүмкіндігі.
- Сонымен қатар ғаламтордың көмегімен әлеуметтік желіде жаңа достар/сырластар/сыныптастарды табу мүмкіндігі.
- Әлемнің түкпір түкпіріндегі ағайын - бауыр, достармен сөйлесу мүмкіндігі.
Дегенмен ғаламтордың пайдасы мен қатар, зиянды жақтары да аз емес.
Ең басты зияны - ол денсаулыққа тигізетін зияны. Компьютер алдында ұзақ отыру көз бен омыртқаға аса үлкен зақым келтіреді. Сондықтан да компьютерда көп жұмыс жасайтын адамдарға арнайы көзілдірік киіп, отырған кезде де арқаны тік ұстауға тырысу керек. Сонымен қатар уақтылы үзіліс жасау керек.
Одан кейінгі келтіретін зиян - ол уақыттың қадірін білмей, компьютерда отыратын уақытты тиімсіз пайдаланып, оның қалай өтіп кеткенін байқамай да қаламыз. Оның орнына пайдалы іспен айналыссақ болар еді. Мысалға, кітап оқысақ, нұр үстіне нұр болар еді. Мұны "ғаламторға тәуелділік" деп айтсақ та болады.
Сонымен қатар ғаламтордағы көптеген жағымсыз ақпарат адам психикасына да жағымсыз әсірін тигізеді.
Осындай келеңсіздіктер орын алмауы үшін, компьютерді тек керек кезінде немесе күніне 1 - 1,5 сағаттан аспайтын уақыт қолдану керек деп ойлаймын. Мен өзім осы ережені сақтап, қалған бос уақытымда анама көмектесемін.
Менің ойымша қаншама уақытты компьютерлік ойын ойнаумен өткізгеннен гөрі, сол уақытты спорттық ойындарға арнасақ, денсаулығымызға пайдасы зор болмақ.
Дегенмен де, менің ойымша ғаламтордың зиянынан пайдасы көбірек деп есептеймін. Бірақ мен өз денсаулығыма алаңдаймын, сондықтан ғаламторды тек қажет уақытында пайдалану туралы дұрыс шешім қабылдадым деп ойлаймын.
1. Тура мағыналы тіркес
D) Терең құдық
2. Тура мағыналы сөз тіркесі
E) Ақ көйлек
3. Синонимдер қатары.
D) Зат, бұйым.
4. Буын құрайтын дыбыс.
C) Дауысты.
5. Есім сөзден жасалған туынды етістік
A) Тазала, көмектес
6. Сан есімнің мағыналық түрі.
Атадан – алтау, анадан – төртеу,
Жалғыздық көрер жерім жоқ.
E) Жинақтық
7. Сөйлемдегі толықтауыш.
Кеше Шоқан ағасымен көп сөйлесті.
D) Ағасымен.
8. Бастауыш пен баяндауыш зат есімнен тұрған сөйлем.
B) Тіл – қоғамдық құбылыс.
9. Етістіктен жасалған синонимдер қатары.
E) Таңдау, талғау.
10. Үстеуден болған синоним.
D) Тез, жылдам, лезде.
11. Сөйлемнен қос сөзді табыңыз.
C) Жас-жастың тілегі бір, жібектің түйіні бір.
12. Негізгі зат есім тізбегі.
C) Отан, ар.
13. Берілген сөйлемнің түрі.
Жақсының аты өлмейді, ғалымның хаты өлмейді.
B) Ыңғайлас.
14. Берілген сөйлемдегі тұрақты сөз тіркесі.
Біздің қалада жағдайы жоқ отбасыларына қол ұшын беру мақсатында акция өткізіледі.
E) Қол ұшын беру.
15. Сөйлемдегі мөлшер үстеуі.
B) Қазіргі кезде табиғат жағдайы онша емес.