3-тапсырма. М.Мақатаевтың «Отан» атты өлеңінен берілген
үзіндіні мәнерлеп оқы. Ө.Тұрманжановтың «Менің өлкем»
өлеңімен салыстыр. Өлеңдердің мазмұны мен құрылымынан не
байқағаныңды айтып бер. (Сравни стихи М.Мақатаевтың
«Отан» и Ө.Тұрманжановтың «Менің өлкем»( с урока),
опиши чем они похожи и чем различаются (смысл, строение
стиха и т.п.)
ответ:
объяснение: әже туралы диалог
- еркебұлан, қайда асығып барасың? бірдеңе болып қалды ма?
- әжеме көмектесуім керек еді, дүкенге бармақшы едік, соған асығып барамын.
- мені сыртта ағам көлікпен тосып тұр, асығыс болсаң, сені жолай жеткізіп салайық?
- тамаша болушы еді, көп рахмет, марғұлан!
- оқасы жоқ. бізде үнемі атамыз бен әжемізге көмектесіп тұрамыз. ал әжем болса әрдайым «қолыңнан келген көмегіңді аяма» деп үйретіп отырады. жүр, онда тезірек есік алдына шығайық.
- ия, дұрыс айтасың. әжелеріміз – тәлім – тәрбиенің бастауы, бізге үлгі – өнеге көрсетер асыл жандар ғой.
- мен өзім бірінші сыныпқа дейін әжемнің тәрбиесінде болғанмын. тұңғыш немере атасы мен әжесіне бауырына салынатын салт – дәстүр бар ғой, міне, сол дәстүр бойынша ата – анам мені атам мен әжемнің тәрбиесіне беріпті.
- ия, менің де бұл жайлы естуім бар. жақсы дәстүр деп есептеймін. себебі, үлкен кісілер айтып жатады ғой, әжесінің тәрбиесін көрген жаман болмайды деп.
- ия, толықтай келісемін. қарт кісілер таусылмас қазына ғой, жас ұрпақтың ол кісілерден үйренері мол. өз басым ауылға ұзақ уақыт бойы бармай қалсақ, әжемнің ыстық бауырсақтары мен «айналайын» деп маңдайымнан сипағанын сағынып отырамын.
- әңгімелесіп отырып, қалай келіп қалғанымызды да байқамай қалыппын. үлкен рахмет!
- жақсы, оқасы жоқ.
подробнее - на -
Ана жайлы ойыңды, айтып тауса алу мүмкін емес. Әркімнің өз анасына деген махаббаты шексіз. Мен де анамның маған сыйлаған мәнді өмірі үшін алғысымды айта отырып, өз ойымды аз да болса жеткізгім келеді.
Ана! Ана! Ана! «Ана» дегенде толқымайтын жүрек, толғанбайтын жан жоқ. Осы үш қана әріптен тұратын «ана» сөзінің астарында ұшан теңіз ой жатыр. Ана — әрбір а үшін ең ыстық, жанға жақын, мағыналы да қастерлі сөз. А алғаш дүние есігін ашқанда ананың ақ сүтімен бойына нәр алады, ана құшағына еніп, ана мейіріміне бөленеді. Адамның аузынан шығатын ең алғаш сөзі де – «ана». Міржақып Дулатов ағамыз айтқандай, бізді сүйетұғын, күйетұғын, әрқашан қамымызды ойлап жүретұғын абзал жанды адам, бұл – ана. Алдыңа қойған мақсатыңа жетуің үшін ана жанын қиюға да дайын. Ана баласының үлгілі азамат боп өсуі үшін бар күшін салып, тер төгеді. Ананың махаббатына, құдіретіне тамсанған талай ақын әнін арнап, жырын жазып, талай жазушы қалам тербеген.
«Анаңды меккеге үш арқалап барсаң да, қарызын өтей алмайсың» деген дана қазақ халқы. Шынында да, осыншама қиналып, көз жасын төге жүріп, бізді өсірген анаңа қолыңнан келгеніңнің бәрін істесең де, оның бәрі анаңның түн ұйқысын төрт бөлген бір күніндей ғана. Өз парызыңды өтеу, бұл – ана алдындағы парызды өтеу.Қаншама байлық иесі болсаң да, әлемге әйгілі адам болсаң да, анаңды, оның саған жасаған жақсылығын ұмытпау – сенің өмір бойындағы борышың. Қай адам қолынан келген сый – құрметін жасамады десеңші, шіркін! Бірақ соның бәрі анаңның бір ауыз жылы сөзіне де жетпейді. Дүниенің нұры, өмірдің гүлі, қызықтың қызығы – ананың қолында. Ана бір қолымен бесік тербетсе, екінші қолымен әлемді тербетеді.
Қорыта айтқанда, барлық адам ана алдындағы парызын өтеп, ақ сүтін ақтап, ананың шашына ақ түсірмей, тек осы киелі жандардың бақытты болуын ойлау керек. Себебі ең бақытты адам – анасы бар адам. Жер бетіне жақсылық нұрын себетін аналарымыз аман болсын!