3-тапсырма. мәтін бойынша сұрақтар құрастырады, «попс» формуласы бойынша 4 сөйлем
құрастырады.
мәскеу олимпиадасының жеңімпазы қиын уақытта өмірге келгенін айтады.
"мен өмірге келгенде халықтың тұрмысы ауыр болыпты. анамның ауылда дүкені болған
екен. бір күні дүкенге сарымалтай деген ақсақал келіп, сабын сұрапты. ол – аузы дуалы,
ел сыйлайтын беделді азамат екен. сабынды беріп жатқанда, анамды толғақ қысады.
сөйтіп, мен дүниеге келіппін. аксакал мұны жаксы ырымға , өмірге жақсылық келді
депті. осылайша, атымды жаксылык койыпты. кейін әжем кіндігімді кесіпті", - дейді ол.
жаксылық үшкемпіровты, оның үлкен әпкес
провты, оның үлкен әпкесі мен қарындасын әжесі бәтима тәрбиелеп
өсірген. кейін ауылдағы қарапайым мектепте білім алған.
Объяснение:
Ең әуелі Шолпан шоқжұлдыз емес , жер тәрізді ғаламшар. Ертеде адамдарда телескоп болмаған соң , жұлдыз деп санаған. Шолпан күннен бастап санағанда екінші ғаламшар, Жер үшінші.
Күнге жақын орналасқан соң, Шолпан бір жылдары таң алдында, сосың уақыт өте келе күн батарда көрінеді. Шолпан жер және басқада ғаламшарлар секілді күнді бір бағытта айналмайды.
Шолпан өлшемдері радиусы , массасы жағынан жерге жақындау, сәл кіші. Күнге жақын орнорналасқан соң Шолпан атмосферасы жерге қарағанда ыстық ,
Және атмосферасы 97,3% көмірқышқыл газынан тұрады. Атмосфералық қысымы жердің атмосфералық қысымынан 93 есе көп. Мұндай қысымда адам тіршілік етуі мүмкін емес.
Шолпан қазіргі уақытта Үркер жұлдыздар шоғырынан өтіп, Торпақ шоқжұлдызында. Оны кешке қарай көруге болады. Батыста басқа айналасындағыларға қарағанда ерекше жарық жұлдыз ол осы - Шолпан ғаламшары.
Оның екінші атауы – Венера. Ол Ежелгі Римнің махаббат және сұлулық құдайы болған. Шолпан – Күн жүйесінің ең ыстық планетасы. Оның бетіндегі температура – 475 Цельсий градусқа дейін жетеді. Атмосфераның 96%-ы көмірқышқыл газынан тұрады. Күн жүйесінде, сағат тілі бойынша бағытта айналатын жалғыз планета – Шолпан. Жер мен Шолпанның арасындағы қашықтық – 108 000 000 миллион километр. Бұл жұлдыздың көлемі, біздің планетадан 650 километрға ғана кіші. Атмосфера қысымы Жерден 90 есе көп. Бұл ғаламшардың бетінде жүру, мұхиттың түбінде жүргенмей бірдей. Оны жас ғаламшар деп айтуға болады. Пайда болғанына – 500 миллион жылдан астам уақыт өтті. Желдің жылдамдығы – 725 км/сағ дейін барады. Біз телескопты қолданбай, өз көзімізбен 5 планетаны көре аламыз, олар: Меркурий, Шолпан, Сатурн, Юпитер және Марс. Шолпанға 1961 жылдан бастап, 42 ғарыш кемесі жіберілді. Олардың 60%-ы ғана өз мақсатын орындады. Венера – Ай мен Күннен кейінгі ең жарық аспан денесі. Ең көп жанартау осы ғаламшарда. Жанартаулардың жалпы саны – 1600-дан асады. Шолпанның серігі жоқ. Бұл ғаламшардағы бір жыл – 234 тәулікке тең.