3-тапсырма Мәтінді мұқият оқыңыз. Мәтіндегі азатжолдар бойынша шағын жоспар құрыңыз.
Жетіқарақшы
Жетіқарақшыны жұлдыздар шоғыры түнде уақытты және жол бағытын анықтау үшін қызмет еткен. «Жетіқарақшыны таныған жеті түнде ада деген сөз Жетіқарақшыға дұрыс мән бере алған адам түнгі уақытта жол бағытын дұрыс анықтай алады дегенді білдірсе керек.Жетіқарақшы мен Үркердің жұлдызжарына қарап,түннің қай кез болғанын,жылдың мезгілін білетін болған.
Халық арасында мынадай аңыз тараған: «Жетіқарақшыны Үркердің Үлпілдек атты сұлу қызына ғашық болып,ұрлап кетеді. Қызын қарақшылардан құтқарып алу үшін,Үркер әлі күнге дейін Жеті қарақшыны қуып жүр,жақындап қалғанда,ылғи да таң атып қала береді екен. Ең жарқырап тұрғаны-қарақшылардың бастығы,жанындағы көмескіленіп көрініп тұрған-сол Үлпілдек».
Шындығында,Жетіқарақшы Темірқазықты айналып,Үркерге жақындағанда, таі бозара бастайды.Дала тұрғындары Жетіқарақшының қозғалысын сағат тілінің қозғалысы ретінде қолданған.Олар түн ортасында және таң алдында Жетіқарақшының қай жерде тұратынын білген. Жетіқарақшы қазақтығ мал күзеткен күзетшілерінің астрономиялық сағаты еді.Күздің ұзақ түнінде күзетшілер Жетіқарақшыға қарап кезек ауыстырған.
Жоспар
1.
2.
3.
СОР
-Әжетай, бізге сабақта "'Қазақтың ұлттық киімдері"' туралы баяндама жасауды берді,мен ешқандай мәлімет табалмадым.
-Қызым-ау ер адамның бас киіміне айыр қалпақ,тақия,бөрік жатады,ал үстіне олар шапан,қамзол ,аяқтарына мәсі киеді,
-Ал,әйелдер не киеді?
-Әйелдер бастарына кимешек,жаулық, шәлі киеді,ал ұзататын қыздарға сәукеле кигізеді үстеріне кәжекей,қамзол киеді,
-Әжетай, Сізге көп рахмет! Ертеңгі баяндамама дұрыстап дайындалайын!
Такой пойдет?
Адам - табиғаттың ажырамас бөлігі. Табиғат пен адам қатар ұғым. Адамсыз табиғат, табиғатсыз адам өмір сүруі мүмкін емес. Адам табиғатты қасиет тұтуы керек.
Табиғат тіршіліктің құт - берекесі. Табиғатты қорғау міндетіміз. Қазіргі кезде экология мәселесі нашарлап кетті. Табиғатты қорғау, сақтау қазіргі жастардың қолында. Қазақ халқында табиғатты құрмет тұтады. Адам табиғаттың патшасы деген ұғым бар. Сондықтан табиғат адам үшін асыл ана. Өйткені а табиғаттың тіршілігінде өсіп - өніп, жетілген. Табиғат - ырыздықтың, ырыс пен мол қазынасының қайнар көзі, адам денсаулығының сенімді сақинасы. Қазіргі табиғаттың ластануы үлкен - мәселе. Бұл барлық дүние жүзінде қарастырылуда.
Табиғат - сөз жетпес сұлулық, баға жетпес қазына, көз тоймайтын әсемдік, айтып жеткізе алмайтын қыры мен сыры мол құбылыс болғанымен қазір сол табиғат нашарлап, ластануда соның салдарынан адам өміріне қауіпті жағдай тудыруда. Біз табиғаттағы әрбір жайқалып тұрған ағашқа қамқорлық танытуымыз қажет. "Бір тал кессең, он тал ек", "Жер құтты болса, мал сүтті болады"- демекші, айналамызда табиғаттан лас иісті, ауру тудырушы бактерияларды жоюшы тал, жасыл желек. Егер осы мәселе қаралмай қала берсе төңірек ластанып кетеді. Мен өзімнің туған өлкеме қарағай, шырша, терек т. б. ағаш түрлерін ексе екен, - деймін. Табиғаттың зардаптарына төтеп беру үшін табиғатты ластамай қорғауымыз керек.