3-тапсырма. Мәтінді оқып, етістіктердің қай шақта тұрғанын анықтаңдар. Мәтінге ат қойыңдар.
Егін пісті. Астықты алқапта қаздай тізіліп
Түсіндірме сөздік
комбайндар кетіп барады. Комбайн бидайды орып,
оны бастырады. Таза дән комбайнмен қатар келе
Бастыру-
жатқан мәшиненің қорабына құйылады.
орылған егіннің
дәнін сабағынан
Қазір егіс алқабындағы барлық жұмысты
ажырату.
мәшинелер атқарады. Осы мәшинелерді жүр-
гізетіндер механизаторлар. Олар мәшине, трактор, комбайн
жұмысын жетік меңгерген. Егер осы мәшинелердің бірі бұзылып
қалса, қалай жөндеу керек екенін жақсы біледі. Астықты дер ке-
зінде жинап алудың барлығы мәшинелер мүлтіксіз жұмыс істеген-
де ғана жүзеге асады. Бұл күнде механизатор мамандығы ауыл-
шаруашылығындағы құрметті мамандықтардың бірі.
переведите
Диалог
Мұғалімдер күні жақындап келе жатыр.Ал бастауыш сыныптың оқушылары дымға да дайындалған жоқ.Бастауыш сыныптың үздіктері Ару мен Ақбота мерекелік кешке дайындықты түстен кейінгі сағат екіге аумастырды.Бұны естіген Жансая,Аруға барып былай деді:
-Сәлем,Ару!
-Сәлееем,Жансая!
-Жағдайын қалай?
-Құдайға шүкір жақсы!Не сұрайын деп келдің?!
-Ару,сендер Ақбота екеулерің дайындықты сағат екіге аумастырыпсыңдар...Неліктен?
-Өй-й-й-й,сол ма?!Өйткені,біздің апай мектептен сағат бір жарымда кетеді,ал біз оның біздің дайындықты көргенін қаламаймын.
-А-а-а-а,жарайды!Ендеше,көріскенше!
Мағауин Мұхтар Мұқанұлы 2.2.1940, Шығыс Қазақстан облысы Аягөз ауданы — жазушы, әдебиет зерттеушісі, ғалым. Мемлекет сыйлығының лауреаты (1984), Қазақстанның халық жазушысы (1996). ҚазМУ-ды (1962), осы университеттің аспирантурасын бітірген (1965). 1965 — 86 ж. «Қазақ әдебиеті» газетінде бөлім меңгерушісі, «Жазушы» ба Жалын» альманағында бас редактордың орынбасары, Әдебиет және өнер институтында, ҚазПИ-да аға ғылым қызметкер, доцент, «Жазушы» ба бас редактор қызметтерін атқарған. 1988 жылдан «Жұлдыз» журналының бас редакторы. «Кешқұрым» атты тұңғыш әңгімесі «Жұлдыз» журналында жарияланды (1964). Соғыстан кейінгі ел өмірі бейнеленген
«Ақша қар» (1969);
«Бір атаның балалары» (1973);
«Қияндағы қыстау» (1977);
«Көк кептер» (1979) әңгіме, повестер жинақтары мен;
«Көк мұнар» (1971);
«Шақан шері» (1984).
романдары басылып шықты. Қазақ халқының көрші мемлекеттермен дипломатиялық қарым-қатынасы тарихи-көркемдік тұрғыдан тұңғыш рет суреттелген «Аласапыран» тарихи дилогиясы 1981—83 ж. жарық көрді. Романда қазақ ордасын Тәуекел хан басқарған тұстағы (16 — 17 ғ-лар) қоғамдық-әлеуметтік жағдай көрініс тапқан. Хан мұрагері Ораз-Мұхаммед пен оқымысты Қыдырғали Жалайыридың, Едіге би ұрпағы Петр Урусовтың көркем бейнелері сомдалған. Томан би, Манақ батыр, Ділшат, Ай-Шешек бегім, секілді кейіпкерлерді суреттеу арқылы қаламгер Ораз-Мұхаммед тұлғасын даралай түседі. Романда көшпелі тұрмыс көріністері, аңшылық, саятшылық сынды ұлттық дәстүрлер көрініс тауып, Қазақ хандығының Ресей, Иран, Бұқар, Сібір хандықтарымен өзара қатынастары, ішкі-сыртқы саяси жағдайлары сипатталған. Жазушы шығармаларында 20 ғ-дағы ауыл, қала тұрмысы, түрлі әлеуметтік топ өкілдерінің тағдыры психология-философия тереңдікпен көркем бейнеленген. «Қобыз сарыны» (1968) монографиясында хандық дәуірде өмір сүрген ақын-жыраулар шығармаларын (15 — 18 ғ-лар) жүйелі түрде талдады.