3-тапсырма Мәтіндегі тірек сөздерді табыңыз.
Мәтіндегі тірек сөздер (5 сөз)
Найдите опорные слова с этого текста
Бұрынғы заманда малға өте бай бір ел болыпты. Бұл жердің тұрғындарының: «Біздің отбасымыз бен малымызды қорғайтын батырымыз болса екен», - деген жалғыз армандары болыпты.
Күндердің күнінде бір отбасында алып бала дүниеге келеді. Ел-жұрт жиналып, үлкен той жасайды. Балаға Толағай деп ат қояды. Сол нәресте жыл сайын емес, күн сайын ержете бастайды. Бір жылы жаңбыр жаумай, шөп шықпай, малдар қырыла бастайды. Халықтың басына түскен қиындықты уайымдаған Толағай Дана деген ақсақалға барып, ақыл сұрапты. Сонда қарт айтқан екен:
– Толағай, біздің жерімізде тау жоқ, бұлт келмейді. Сондықтан жаңбыр жаумайды, - дейді.
Толағай:
– Ата, сіз рұқсат етсеңіз, бір жерден тау арқалап алып келсем бола ма? – дейді.
Қарт Толағайға риза болып, рұқсатын береді.
Арада ай өтеді, жыл өтеді. Бір күні Толағай Тарбағатай тауына жетіп, төменде орналасқан кішірек тауды арқасына салып алады. Арада біраз уақыт өткен соң, Толағай әлсірей бастайды. Ауылына жақындап қалғанда тізесі бүгіліп, құлап түседі. Еліне жаңбыр сыйлаған батыр осылай таудың астында мәңгі ұйқыға кетеді.
Содан бері ол тауды ел «Толағай» деп атап кетіпті. Жаңбыр жауған сайын жұрт Толағайды есіне
1..Жасы үлкеннің сөзін бөлме – в разговоре не перебивай старших.
2. Жасы үлкеннің жолын кеспе – не пересекай дорогу старшему.
3.Ата-анаңа қайда барасыз деп сұрама – не спрашивай родителей, куда они идут.
4.Үлкенге сыртыңды беріп отырма – не садись спиной к старшему.
.5Кісі жолын кеспе – не переходи дорогу перед старшим.
6.Қонаққа берер затты сол қолмен берме – то, что даешь гостю, не протягивай левой рукой.
7.Кісіге қару кезенбе – не направляй оружие на человека.
8.Жалғыз ағашты кеспе – не руби одинокое дерево.
9.Жыңғылмен атты қамшылама – не погоняй лошадь гребенщиком.
10.Көгалды таптама – не топчи поляну.
✅Болжалды:келермін,барармын.
жекеше
1️⃣Мен келермін
сен келерсің
сіз келерсіз
Ол келер.
Көпше
Біз келерміз
Сендер келерсіңдер
Сіздер келерсіздер
Олар Келер
2️⃣Мен барармын
сен барарсың
сіз барарсыз
Ол барар
Біз барармыз
Сендер барарсыңдар
Сіздер барарсыздар
олар барар
✅Ауыспалы шақ :
1️⃣Мен барамын
сен барасың
сіз барасыз
Ол барады
Біз барамыз
Сендер барасыңдар
Сіздер барасыздар
олар барады
2️⃣мен кетемін
сен кетесің
сіз кетесіз
Ол кетеді
Біз кетеміз
Сендер кетесіңдер
Сіздер кетесіздер
Олар кетеді
✅Мақсатты шақ:
1️⃣мен бармақпын
сен бармақсың
сіз бармақшысыз
Ол бармақшы
Біз бармақшымыз
Сендер бармақшысыңдар
Сіздер бармақшысыздар
олар бармақшы
2️⃣мен айтпақшымын
сен айтпақшысың
сіз айтпақшысыз
Ол айтпақшы
Біз айтпақшымыз
Сендер айтпақшысыңдар
Сіздер айтпақшысыздар
олар айтпақшы