3 тапсырма . Мәтіннен етістіктерді тауып , қай шақта тұрғанын анықта . Отырар , Тараз , Сайрам , Түркістан , Суяб , Баласағұн т.с.с. көне калалар тек сауда ғана емес , мәдениет және ғылым орталықтары болды . Ертеде Тараз қаласындағы сауда базарын көргендер « Тараз базары - әлем айнасы » деп айтатын . Себебі бұл жақта кез - келген дүниені айырбастауға , сату мен сатып алуға болатын . Мыстан жасалған тұрмыстық бұйымдар мен қару жарактар - киім - кешек пен ер тұрмандар саудаға түседі . Отырар алқабына жүз елуден астам кішкентай кала бұрын болады . Бұл елді мекен қорған сарайларға бай болатын . Саудамен қатар , бұл аймақта білім мен ғылым саласы дамыды . Түркістан ертеден « Екінші Мекке » деп аталды . Бүгінгі таңда көне кала әлемдік туризм орталығы болып отыр Суяб пен Баласағұн қалаларында жыл сайын кең көлемде сауда жәрмеңкелері өткізілетін . Әртүрлі елден жиналған саудагерлер бас қосып , сауда қарым - қатынасын орнататын , Д.Досжан . « Жібек жолы » романынан.

Нақ осы шақ :
Ауыспалы осы шақ :
Жедел өткен шақ :
Ауыспалы өткен шақ :

1)Бал ұстаған бармағын жалар

2)Ұстаның бізі сүйкімді,жақсының сөзі сүйкімді

3)Ұстаның өрісі көрігінен төсіне дейін

4)

Алтын менен күмісті,

Зергер үшін жаратқан.

Арқар менен құлжаны,

Мерген үшін жаратқан.

5)Шебердің инесі де алтын,

Соққан күймесі де алтын.

6)Еңбектің көзін тапқан, байлықтың өзін табады.

7)Дәрігер - арыстандай айбатты, қыздай икемді, анадай мейірімді болуы керек

8)Жақсы дәрігер ауруды жазады, жаман дәрігер ауруға ауру қосады

9)Еңбек, еңбекқорлық

Құс қонбаған көл жетім,

Ел қонбаған жер жетім.

10)Алуан-алуан кәсіп бар,

таңдай біл де,талап қыл!

Естіген нәрсені ұмытпастыққа төрт түрлі себеп бар: әуелі - көкірегі байлаулы берік болмақ керек; екінші — сол нәрсені естігенде я көргенде ғибрәтлану керек, көңілденіп, тұшынып, ынтамен ұғу керек; үшінші — сол нәрсені ішінен бірнеше уақыт қайтарып ойланып,көңілге бекіту керек;төртінші-ой кеселді нəрселерден қашық болу керек. Егер кез болып қалса, салынбау керек. Ой кеселдері: уайымсыз ,салғырттық, ойыншы-күлкішілдік, я бір қайғыға салыну, я бір нәрсеге құмарлық пайда болу . Бұл төрт нәрсе - күллі ақыл мен ғылымды тоздыратұғын нәрселер.