3-тапсырма. Сөйлемдерді жазып, табу сөздердің астын сыз, сығылыса кірген Қалиқа Абайға жақындап кеп:
жөнелді (Б. Майлин). Смағұл
Телғара! Қалқам, сені апаң шақырады!
деді (М. Әуезов).
Тентекжан-ау, мені тастап бара жатқаның ба? – деп Зәйкүл де тұра
әкемнің інісі. Мұрт шыға бастаға-
нына азғана жыл. Мен бұл кісіні тәте деймін. Шешем қазақ әйел-
дерінің салты бойынша атын атамайды, тергеп «шырақ» дейді
(Б. Соқпақбаев).
21
oni
Тут​

Тіл – қай ұлттың болмасын тарихы мен тағдыры, тәлімі мен тәрбиесінің негізі, қатынас құралы. Тіл болмаса сөз болмайды. Сөз болмаса адамзаттың тірлігінде мән-маңыз болмайтыны белгілі. Демек, тілдің, сөздің орны ерекше. Міне, осы орайда ана тіліміз жайлы терең ойлану әрқайсымыз үшін парыз. Жыл өткен сайын ана тіліміздің мәртебесі өсіп, абыройы арта түсуде.

Тіл – халықтың жаны. Тілі құрыса, халық та жер бетінен жоғалады. Адамзат тарихында көптеген өркениетті елдердің өшіп кетуі алдымен тілді жоғалтудан басталғанын ғылым дәлелдеп отыр. Бүгінгі Қазақ қоғамындағы мәңгүрттіктің басы да өз тілін тәрк етуден туды. Ана сүті сіңбеген, бесік жырынан нәр алмаған ұлттық қасиет тана сүтімен кірмейді. Тілі мен дінінен айырылған ондай жан рухани кемтарлығын, адамдық болмысын түсінбей, көлденең көк аттының қолжаулығына айналады. Ана тіліміздің тағдыры үшін күресте халқымыз қам-қарекетсіз болған емес. Жиырмасыншы жылдары тіл тәуелсіздігін ту етіп көтерген Әлихан, Ахмет, Міржақып, Мағжан, Мұхтарлар, сексенінші жылдардың аяғында бостандықтың лебі білінісімен басталған бүкілхалықтық қозғалыс соның айғағы.

Басқа тілде оқу

Абайдың қара сөздері

Абайдың көркемдік, әлеуметтік гуманистік және дінге көзқарастары терең білінген еңбегі - қара сөздері. Абайдың қара сөздері (Ғақлия) - ұлы ақынның сөз өнеріндегі көркемдік қуатын,философиядағы даналық дүниетанымын даралап көрсететін классикалық стильде жазылған прозалық шығармасы. Жалпы саны қырық бес бөлек шығармадан тұратын Абайдың қара сөздері тақырыбы жағынан бір бағытта жазылмаған, әр алуан. Оның алты-жеті үлгісі қысқа болса, қайсыбіреуі мазмұн, тақырып жағынан өзгешелеу, ауқымды болып келеді. Абайөзінің қара сөздерінде шығарманың ажарына ғана назар аударып қоймай, оның тереңдігіне, логикалық мәніне зер салған.

Сөйтіп көркемдік шеберлік пен ғылыми зерделік арқылы көркемдік сана менфилософиялық сананы ұштастырады.Абайдың қара сөздеріндегі гуманистік, ағартушылық, әлеуметтік ойлары дінтуралы пікірлерімен бірігіп, тұтас бір қазақхалқының философиялық концепциясын құрайды. Абайдың кара сөздері сондай-ақ жалпы а ортақ асыл сөзге айналды.

Оның қара сөздерінің бірнешеуі ең алғаш1918 ж. Семейде шыққан "Абай" журналында жарық көрді. Кейіннен, Абайдың қара сөздері орыс, қытай,француз, т.б. көптеген әлем тілдеріне аударылды.

Қара сөзде айтылған ойӨңдеу

Абайдың "Жетінші сөзінде" ұшырасатын "жанның тамағы" деген күрделіфилософиялық ұғым бар. Оны Абай біздің санамыздан тыс өмір сүретін объективті дүниенің санада сәулеленуі нәтижесіңде пайда болатын ғылым, білімнің жинақталған қоры ретінде қарайды.

Осы себептен де Абай: "... құмарланып, жиған қазынамызды көбейтсек керек, бұл жанның тамағы еді",— деп қайыра түсінік беріп отыр...
.