3 -тапсырма.
Сөздерді мағынасына қарай сәйкестендіріп,
сөйлем құра.
1 жыр-
1 Абай
2 Арқат
а Јуниверситеті
ә факультеті
a cЫЙЛЫҒЫ 3
ә жинағы 5
2 «Шабыт»
фестивалінің
з әдеби
4 Жазушылар
3 Еңбек
4 музыка
б атқарған
в болудан
бастаған
б жазылған
в үнтаспа
5 тарих
гакадемиясы
5 жыр
г | мүшәйралардың
жүлдегері
ғанылған
Длауреаты -
ж Одағы
16 | өлеңдеріне
7 авторлық
8 кеңінен
6 қызмет ғ ауданы
7 Ұлттық
ДЖОЛЫ
8 мұғалім жауылы
C сөйлес қара
(екі миллионнан астам), әр түрлі синонимдері мол. Осының бәрі тілдің қуаттылығы мен байлығын білдіреді. Қазақ тілі-әдебиеттің, халық әндерінің, аңыздардың тілі. Қазақстан жері әдеби таланттарға: ақындар, жазушылар, драматургтарға бай. Олардың барлығы тілдің дамуына үлес қосты.
Ана тілі-әр адамның өмірінде маңызды, сен осы тілде алғашқы сөздеріңді айттың, оқыйсың, жазасың, ойлайсың, бұл сені туған халқыңмен еліңмен жақындастырады. Туылғаннан бастап кәртейгенге дейін адам өмірі ана тілімен байланысты. Өмірдегі ең таңғаларлық зат -тіл. Тілмен емдеуге болады, жаралауға, жұбатуға, сендіруге, қуаттандыруға болады. Оның ішінде бұл сөз ана тілінде айтылса. Сөз адам алдында бүкіл дүниедегі, әлемдегікөз жетпейтін мүмкіншіліктерді ашады. Кітап беттері арқылы және әңмілесуден адам әлі көрмеген істерді біледі. Алыстағы жағалаулар, шет елдер, тексерілмеген жерлер көрген болады. Осының бәрі тілдің арқасы.
Артқа бұрылып, болашаққа көз тастап, біз ана тіліміз барлық байлықтан артық екенің ұғуымыз керек.
Берілген билетке жауап.
1 сұрақ.
Қазақтың ақ батасы ұрпақтарын адамгершілікке, имандылыққа, ақыл мен парасаттылыққа, шешендікке баулыған. Батаның түрлері -біздің данагөй бабаларымыз: «Жауынмен жер көгерер, батамен ел көгерер», - деп айтып кеткен ғой. Бата беру- адал ниет, жақсы тілек білдірудің ұлттық дәстүрі. Халық ақ батадан-рухани қуат алады, ол жақсылыққа жол ашады деп сенеді. Сондықтан да қазақтар ежелден-ақ қадірлі қариялардан, атақта батыр билерден, шашашсына шаң жұқпайтын ақындардан бата алуға құштар болған.
Ата-бабаларымыздың өсиетнамасы ақ батаның шығу тарихы әлі терең зерттелген жоқ. Батаның мақсаты: алғыс айту, ақ ниет, ақ тілек білдіру. Қазақ халқы ақ батаның ізгі сөздеріне сүттей ұйып, оның құдіретті күшіне шексіз сенеді. Жақсы бір істі қолға алғанда өз мақсатына жету үшін Аллаһ Тағалаға жол іздеп, оны жаратқан иеміздің рұқсатымен бастау үшін әуелі ниетін түзеп, бүкіл ойын, тілегін шарболаттай сығымдап, сөз арқылы бір арнаға құйып, Раббымыздан «ісімді оңғара көр»,-деп сұрайды.Басқаға тілек айтып, бата бергенде де оның қабыл болуын Аллаһ Тағаладан тілейді.
Батаның түрлері:
1. Нәрестеге бата
2. Асқа бата
3. Ұлға бата
4. Қызға бата
5. Келінге бата
6. Сапар бата
7. Жастарға бата
8. Сүндет той батасы
9. Наурыз батасы
10. Ораза айт батасы
11. Жарапазан батасы
12. Ас қайыру батасы т.б.
2 сұрақ.
Тұрақты сөз тіркесі, фразеологиялық тіркес – екі немесе одан да көп сөздердің тіркесуінен жасалып, бір ұғымды білдіретін бейнелі сөздер тобы.
Тұрақты сөз тіркесінің құрамындағы сөздер өздерінің дербес мағыналарынан ажырап, жеке-дара сөздерге балама ретінде жұмсалады, олардың тіркестегі мағынасы жеке тұрғандағы мағынасына сай келе бермейді (көре алмау – қызғану; іші күю – өкіну, т.б.) тұрақты сөз тіркесі бірнеше топқа жіктеледі: идиомалық тіркестер немесе идиома (қабырғаңмен кеңес, ешкімнің ала жібін аттама); мақал-мәтел (Ел үмітін ер ақтар, ер атағын ел сақтар; Өнерлінің өзегі талмас).
3 сұрақ.
Ит өлген жер – алыс;
Қырғиқабақ болу – ұрысу;
Ешкімнің ала жібін аттамау - ешкімнің жолын кеспеу,қарғысына жолықпау.