3-тапсырма. Шығарманы түсініп оқып, кейіпкерге берілген автор мінездемесін табыңыз. Қарахан мен Айша бибі (аңыздан үзінді)
Айша бибі — шамамен 11-12 ғасырларда өмір сүрген ару қыз. Айша бибі еліне сапарлап келген жас жігіт Қараханмен жүздесіп, бір-бірін ұнатады. Айша Бибінің көркіне ақылы сай сұлу болған. Қарахан елінің батыры - Айшаға ғашық болады. Алайда тұтқиылдан елін жау шапқанын естіген Қарахан дереу еліне аттанады.
Айша бибі 40 қыз жолдас ертіп, Қараханның еліне өз бетімен аттанады. Ел шетіне таяғанда демалмақшы болып су бойына тоқтап жуынады. Сол кезде сәукеленің ішінде жасырынып қалған улы жылан Айшаны басынан шағып алады. Қыздардың хабарын естіп Қарахан да жетеді. Бірақ Айша тілге келмейді. Ең болмаса о дүниеде қосылайық деп Қарахан осы жерде Айшамен некесін қидырады. Келін болып босаға аттамаса да, уәдеге берік Айшаның соңғы демі өз қолында шыққанына әрі риза, әрі құса болған Қарахан сол Айша бибі қабірінің үстіне күмбез тұрғыздырады.
Қарахан батыр сүйгенінің жанында болу үшін Айша бибінің қасынан өзіне де мазар салдырады. Өмірінің соңына дейін сонда түнейді. Айша бибі кесенесі ХІІ ғасырда Жамбыл облысы Жамбыл ауданында Тараз қаласынан 18 шақырым жерде тұрғызылды.
!!
Тәуелсіздігін алып, іргесі беки бастаған Қазақстан Республикасы өзінің ана тілін қорғауда үлкен жұмыстар атқаруда. Осыған орай 1997 жылы 11 шілдеде жарық көрген «Қазақстан Республикасындағы тіл туралы» Заңы Қазақстан Республикасындағы тілдердің қолданылуының құқықтық негізін, мемлекеттің олардың оқып-үйрену мен дамытуы үшін жағдай жасау жөніндегі міндеттерін белгілейді, республикада қолданылатын барлық тілге құрметпен қарауды қамтамасыз етеді.
Қазіргі таңда көптеген мемлекеттік органдарда іс жүргізу мемлекеттік тілде қалыптасуына үлкен мән берілуде. Атап айтқанда, ҚР Үкіметінің «Тілдерді қолдану мен дамытудың 2001-2010 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы» қабылданды. Бұл бағдарлама бойынша бірқатар мемлекеттік органдар мемлекеттік тілді дамытуға өз үлестерін қосып келуде.
Жоғарыда айтылған Заң бірінші талап ретінде мемлекеттік органдарға мемлекеттік тілді дамытуға барлық жағдайды жасауды міндеттейді.
Әділет департаменті де мемлекеттік тілдің қолданылу аясын кеңейту және одан әрі дамыту үшін өз үлесін қосып жатыр. Барлық мекемелермен, ұйымдармен хат алмасу тек мемлекеттік тілде жүргізілуде. Ал, басқа мемлекеттерді қоспағанда, егер де хат орыс тілінде келіп түскен болса, онда оған орыс тіліндегі жауабымен қоса мемлекеттік тілде де жауап беруде.
Ел тәуелсіздігі – тіл тәуелсіздігі, тіл – ұлттың төлқұжаты, мемлекеттік тұғыры демекші, болашақтың берік іргетасын бүгін қалау қажет. Әсіресе өсіп келе жатқан жас ұрпақ буындарын мемлекеттік тілде жұмыс істеуіне оқу орындарында дайындаумен қатар, мемлекеттік тілдегі іс жүргізу тілін меңгеруін қалыптастыру керек. Сонда ғана ана тіліміздің өсіп-өркендеуі, келешекте тіліміз үлкен мәртебеге ие болып, қазіргі әлемде кең қолданыста жүрген тілдермен терезесі тең болады.
Көкшетау
…Көкшетау сексен көлдің саясында,
Әрқайсы алтын кесе аясында.
Ауасы дертке дауа жұпар иісін
Көкірек қанша жұтсаң тоясын ба?!
Көз алдына көк мұнар жамылған, ақ жауыны себелеген, айна көлдерінің ақ толқындары, етегін ерке көлі шайған Көкшетау қаласы келеді. Біз тұрып, тірлік кешіп келе жатқан Көкшетау осындай талай жұрттың арманына айналған қала! Көкшетау көлемі 420 шаршы шақырым, 150 мыңнан астам халқы бар шағын қала. «Еліміздегі көл жағалай орналасқан бірден бір қала» деген ерекшелігі тағы бар. Қаланы қақ жарып, сылдырап аққан Қылшақты да қызығы таусылмас өзен. Көп жұрт қырып тастамаса да қармақ салып, шабақ аулап,үлкендер тұмшалаған ауыр ойдан айығып, балалар күміс қанат шағаларға жем лақтырып, мәз-мәйрам болысады. Іргесіндегі Бұқпа тауы әрі көрік, әрі ық. Тұрғындардың тауға өрмелеп, шаңғы теуіп, серуен құруына қолайлы. Қора-қопсысыз, мал ұстап, шөп шауып, көң тасымайтын, қимыл-қозғалысы аз қалалықтардың бой жазып, ой сергітуіне таптырмайтын орын. «Ауасы дертке дауа», шуы аз, көшелерінде көлік кептелісі жоқ, демалыс орындары іргеден басталатын курортты қаладан ірі қалаға бара қалсаңыз басыңыз айналып, миыңыз зеңитіні бар. Көкшетаудың көп тұрғыны басқа шаһарға бара қалса, қайтып өз қаласымен қауышқанша асығады.
Көкшетау өңірінің тарихына Сәкен Сейфуллиннің “Көкшетау”, Мағжан Жұмабаевтың “Батыр Баян” поэмалары, Сәбит Мұқанов, Жұмағали Саин, Жақан Сыздықов, Еркеш Ибраһим, Сәкен Жүнісов, т.б. ақын-жазушылардың шығармалары, Манаш Қозыбаев, Жанұзақ Қасымбаев, т.б. тарихшы-ғалымдардың зерттеулері арналған.