3-тапсырма. Төменде берілген мәтінді мұқият оқып шығып, зиялы адамға рінездеме беріп, оның портретін жасаңдар.
Елге қызмет ету – парыз
Болат Шайманұлы
Меніңше, зиялылық ұғымы ұлтқа деген көзқарасына орай бағалануы тиіс деп
ойлаймын. Ол оң немесе теріс болуы мүмкін. Пиғылы оң – зиялы, пиғылы теріс
ЗИЯНДЫ. Әрбір пиғылы оң зиялы өз Отанына абырой әкеледі. Бұл жерде ғылыми
атағы бар доктор, академиктерді ғана зиялы деп танып, оқымаған, университет
бітірмеген, бірақ көпті көрген, өмірден түйгені мол адамды зиялы емес десек,
қателесеміз.
Мәселен, менің пайымдауымша, зиялылықтың шыңы – Абай. Оның академик-
тік атағы жоқ. Оған кезінде сен осы қазақтың мұңын мұңдап, жоғын жоқтап,
жағдайын ойла деп ешкім айтқан да жоқ. Ол өзі іштей қабылдаған аса зор
жауапкершілік міндетін, өз ұлтының алдындағы перзенттік парызын адал орындау
үшін қадамдар жасады. Бұл жолда қаншама кедергілерге ұшыраса да рухы түспеді.
Осы ретте, «Ұлы адамдар өз ескерткіштерінің тұғырын өзі орнатады, ал мүсінін
болашақ соғады» деген В. Гюго сөзі еріксіз ойға оралады.
Но самым интересным событием зимних каникул для меня была встреча Нового года.
30 декабря родители внесли в дом пушистую елку, пахнущую хвоей. Мне с сестрой разрешили нарядить новогоднюю красавицу. Сначала мы повесили конфеты и разноцветные фонарики, затем яркие шары. Всю елку украсили блестящим дождиком и серпантином. Под ветками поставили Деда Мороза.
Я с нетерпением ожидал новогоднюю ночь. Из бабушкиных рассказов я узнал, что накануне Нового года все желания сбываются. Часы пробили полночь, и я загадал свое самое заветное желание. А утром увидел под елкой подарок и очень обрадовался.
Да, встреча Нового года - это самое интересное, веселое и волшебное событие зимних каникул.
Қазақ халқының ұлттық киімдеріп ерлер киімдері және әйелдер киімдері деп екіге бөлсек; ерлер киімдеріне: айыр қалпақ, зерленген тақия, шапан, шалбар, тымақ, ішік, саптама, етік жатады. Ал әйелдер киімдеріне: қос етік, койлек, сәукеле, кимешек, кебіс-мәсі, тақия, бөрік, көкірекше жатады.
Айыр қалпақ – ерлердің киізден тігілген жеңіл бас киімі. Айыр қалпақ жұқа етіп басылған ақ киізден тігіледі. Ол негізгі екі бөліктен құралады. Олар – қалпақтың төбесі төрт сайдан (бөліктен) тұрады. Шебер тігілген төрт қиынды киізді арасына қара барқыттан сыздық салып, қайып тігеді.
Сонда қалпақтың төбесі күмбез тәріздес болып шығады. Қалпақтың етегі жалпақтығы төрт елідей етіп, дөңгелектеп қиып алынған ақ киізден жасалады да, оны жоғарғы бөліктің (төбе) етегіне сыздық салып қондырады. Сәнді болу үшін, қалпақтың қайырмасының астыңғы жағы кейде қара түсті барқытпен көмкеріледі. Қалпақтың төбесіне қара не басқа түсті шашақ тағып, төбесін төрт сайы әр түрлі жібек жіптермен кестеленеді. Ақ киізден тігілген айыр қалпақ әрі жеңіл, әрі салқын, әрі сәнді болып келеді. Соңғы кезде жергілікті өнеркәсіп орындары айыр қалпақты әр түсті киізден жасап шығарып жүр.
Тақия – ерлердің жеңіл бас киімі. Тақияның түрлері көп. Биік төбелі, тегіс төбелі және үшкір төбелі тақия. Ерлер киетін тақияда теңге, моншақ, тана болмайды. Оның есесіне олар «мүйіз» «ат ерін», «шырмауық» сияқты өрнектермен кестеленеді, машинамен, қолмен «таңдай», «ирек», «қабырға» тігістермен әдеміленіп сырылады. Тақияны пүліштен, қыжымнан ал астарын жібек, сәтеннен тігеді. Биік төбелі тақия мен тегіс төбелі тақияны тіккенде оның етегін жалпақтығын үш елідей етіп тік төрт бұрыш етіп қиып алады. Оның төбесі үш бұрышы формалы төрт не алты сайдан құралады. Алдымен оларды тігісін ішіне қаратып құрайды да, одан соң сайлардың етегін тақияның етегіне қондырады.
Тақия мыжылмай өз формасын сақтап тұру үшін оның астары мен қос астарын беттестеріп жиі етіп сыриды. Одан кейін тысын жауып, шетін басқа түсті матамен әдіптен көмкереді. Сайлардың және тақияның төбесі мен етегін қоспа тігістері бастыра жібек жіппен әдемілеп шалып тігеді.
Қазіргі кезде жергілікті кәсіпорындар әр түрлі тақия жасап шығарады.