3-тоқсан Бөлім:Балалар мен үлкендер 1. Оқылатын шығарма
тақырыбы М.Жұмабаев «Батыр Баян»
7.2.3.1 Шығармадағы көркемдегіш құралдардың (символ, синекдоха, қайталау түрлері: эпифора, анафора, аллитерация, ассонанс, риторикалық сұрақ) қолданысын талдау
Білім алушы
• Шығармадағы көркемдегіш құралдарды анықтайды
• Көркемдегіш құралдардың қолданылу ерекшелігін талдайды
Жоғары деңгей дағдылары
1-тапсырма:
Көркемдегіш құралдарды сәйкестендіріңіз.
Осылай іштен күйген батыр Баян,
Баянның батырлығы алашқа аян.
Баянның інісі бар он бес жаста –
Бөрінің бөлтірігі – бала Ноян. Эпифора
Балқаш қой, бұл айдыны, сылдыр қаққан, Балқаштың бетін мәңгі меруерт жапқан. Ассонанс
Адасқан аққу құстай мен бір пақыр.
Арқаның аруы боп жүрсем-дағы,
Алыста туған, өскен жерім жатыр. Анафора
Жас Ноян қызды көріп от боп кетті,
Көздері қызыл жалын шоқ боп кетті... Риторикалық сұрау
Жорыққа қу қалмаққа жүрдім неге?
Тобына көк бөрідей кірдім неге? Синекдоха
Қалың қол ортасында Батыр Баян
Баянның батырлығы алашқа аян.
Екі көз екі қызыл шоқ боп кеткен
Аузынан көбік болып бұрқырап қан. Эпитет
Торғын ет, шапақтай бет, тісі меруерт,
Сұм сұлу анадайдан «ағатайлап». Аллитерация
Дескриптор Білім алушы
- көркемдегіш құралдарды ажыратады;
- ұяшықтарды дұрыс сәйкестендіреді.
2. Оқылатын шығарма
тақырыбы М.Әуезов «Көксерек»
Оқу мақсаты 7.2.1.1 Шығармадағы эпизодтар мен бейнелерді салғастыру
Бағалау критерийі
Ойлау дағдыларының
деңгейі Білім алушы
• Шығарма эпизодтарын талдайды
• Кейіпкерлер бейнесін салыстырады
Қолдану
2-тапсырма:
Шығарма эпизодтары мен Көксерек бейнесін салыстырып, талдаңыз.
Көксерек бастаған қасқырлардың ат-шаналы жалғыз жолаушыны қамаған сәті Түйелі адаммен қақтығыста жараланған Көксеректің әрекеті мен бейнесі
Эпизодтарды қолданып, нағыз көкжалға айналған Көксерек бейнесін талдаңыз.
Дескриптор
Білім алушы
- эпизодтарды салыстырады;
- шығарма эпизодтарын қолдана отырып талдайды;
- берілген эпизодтардағы Көксеректің әрекетін таниды;
- сипаттаулардағы бейнені салыстырады.
Бағалау критерийі Тапсырма Дескриптор
Білім алушы
• Шығармадағы көркемдегіш құралдарды анықтайды
1-тапсырма - көркемдегіш құралдарды ажыратады;
- ұяшықтарды дұрыс сәйкестендіреді.
3
3
- эпизодтарды салыстырады;
- шығарма эпизодтарын қолдана отырып талдайды;
- берілген эпизодтардағы Көксеректің әрекетін таниды;
- сипаттаулардағы бейнені салыстырады. 1
1
1
1
Барлығы: 10
Менің кіндік қаным тамып, алғаш тәй-тәй басқан, алғаш «ана» деп күлім қаққан, апама еріп қой баққан елім, киелі жерім, ата мекен – Жерұйығым бар. Халық даналығы «Әркімге өз туған жері – Мысыр шаһары» деп бекерге айтпаған.
Туған жерін жырға қоспаған, туған жері жайлы толғанбаған ақын-жазушылар жер бетінде жоқ шығар.
Қасиетті де киелі елім! Сенің кең жазиралы төсіңде еліміздің сан ғасырлық шежіресін баяндайтын шынайы да анық, дәлелді тарих жатыр. Тамыры тереңге бой тартқан сара жолымыздың «Тәуелсіздік» атты бабалар аңсаған, біздер қолдап, қорғаған теңізде көш жалғастыруы – біздерге, келер ұрпаққа, беріліп отырған «баянды бақыт» дер едім.
Қазақстан – кең-байтақ өлке, ұлан-ғайыр жеріміз табиғат ресурстарына, шикізат көздеріне, тіпті, бай. Бұл ерекшеліктер «Тәуелсіздік» атты қасиетті ұғымға қол ұшын жеткізудің бір бағыты болды, бүгінде біз басқа да дамыған елдермен тереземізді теңестіру жолындамыз