38. Батаны жатқа жаз. • Батадағы әр сөйлемнің мағынасын топта талқыла.
Бір үйдің баласы болма,
Көп үйдің санасы бол.
Бір елдің атасы болма,
Бар елдің данасы бол!
Бір тонның жағасы болма,
Көп қолдың ағасы бол!
Төле би
Қарамен жазылған сөздердің мағынасын сөздік арқылы
анықта.
Санасы деген не?
данасы деген не?
Қолдың деген не?
Бір күні атасынан немересі келіп былай деп сұрайды:
-ата айтыс деген не?екі адам неге бір-бірімен айтысады?-деп сұрайды.
Сонда атасы:
-Айтыс — ауыз әдебиетінде ежелден қалыптасқан поэзиялық жанр, топ алдында қолма-қол суырып салып айтылатын сөз сайысы, жыр жарысы-деп жауап береді.
Айтысқа қызыққан немересі
-Ата айтыстың қандай түрлері бар? 'деп сұрайды.
Атасы ойланбастан
-Қазақтың ауыз әдебиетінде айтыстың бірнеше түрі бар:
1. Бәдік; 2. Жар-жар; 3. Жануарлар мен адамның айтысы; 4. Өлі мен тірінің айтысы; 5. Жұмбақ айтысы; 6. Салт айтысы – қыз бен жігіттің айтысы; ақындар айтысы; Бұл айтыстардың әрқайсысының өзіндік ерекшелігі және өзіндік мәні бар- деп жауап қайтарып
немересінің айтысқа деген көзқарасын артырады!
Шолпан-Шолпан аңызда емші қыз болып айтылады әрі мейлінше сұлу.Ол бар ғұмырын ауру-сырқауларды емдеп, жазуға арнамақшы болады.Бірақ оның бұл ойы жүзеге аспай қалады:өзі сұлу,өзі ақылды емші қызға жігіттер бірінен соң бірі сөз айтып,ақыры оның соңы үлкен дау-жанжалға айналады.Ел арасында іріткі туа бастайды.Мұның бәрі өзінің сұлулығы мен ақылдылығына байланысты болғанын сезген қыз елден алысқа кетіп,халыққа нұрын биіктен шашқысы келеді.Сөйтіп,таң қылаң бере ол аспанға ұшып шығып,таң жұлдызына айналады.
Объяснение: