39. Ұлы адамдардың өмірінен 1. Мәтінді оқып, тақырып қойыңдар. Себебін түсіндіріңдер. Негізгі ойды табыңдар. Өркештене созылған тау беткейіндегі шағын ауылдың бір топ баласы Жасыбай көліне келді. Шыжыта шақшиған күннің ыстығына шы тез-тез шешіне салды да, суға қойып-қойып кетті. Суды шалпылдата шуласып жүрген балалар бір кезде қуаласпақ ойнамақ болып, екі бөлінгенде, Әлкей жоқ болып шықты. Балалар абыржып қалды. – Ол қайда кетті екен?! — Жаңа ғана келе жатыр еді ғой... – Өзі суға түсіп пе еді? Көлге батып кетпесін! Осы кезде бір бала: — Айтпақшы, ол тағы да әнeугүнгідей тастарды тамашалап жүрген шығар, - деді жолдастарына қарап, - Иә, иә, дұрыс, ол тек сонда, басқа ешқайда кетпейді. Бұдан көңілі жайланған олар қайта жапырлап суға түсе бастады. Күн еңкейген кезде әзер қайтқан ұландар анадайдан жол жиегіндегі бір аң мүсінді биік тастың іргесіне еңкейіп, бірдеме істеп жүрген Әлкейді көрді. Балалар жанына келгенде, ол тершіген маңдайын сипап қойып, тізесінде жатқан дәптерге үңіліп отыр еді. - Ой, сен әлі мұнда отыр ма едің, біз сені мана үйге қайтқан болар десек, – деді бір бала оған. Қане, тағы не жазып алдың, көрсетші? - деді екіншісі қағазға қолын созып. Әлкей оған қағаздарын ұсынды. Балалар жапырласа төнді. — Мынау – ана тастағы сурет қой. – Ал мынау – сондағы жазу емес пе? - Өзі бәрін айнытпай салыпты, деді дабырласып олар. Әлкей ақырын орнынан тұрды да, тұсындағы тасқа қарап: - Шіркін, бұлардың сырын білсе ғой... – деді армандап... Содан бері көп жыл өтті. Туған өлкедегі таулардың әрбір қызық бітімді құпия тасына таңдана қарап, тамсанатын кешегі жас бала атақты тарихшы ғалым, белгілі әдебиетші Әлкей Марғұлан ағаларың болатын. (Ермек Өтетілеуов көмектесіндерш
1. Балалар мектептен кешкі сағат 7.00-де келеді. 2. Өткен жылдан бері мен қазақ және ағылшын тілдерін оқып келемін. 3. Сіз бұл жаңалықты радиодан естідіңіз бе? 4. Мені сағат 18.50-де театрдың жанында күтіңіз. 5. Сіз демалысқа қай күні барасыз? 6. Мен ерте тұрамын, өйткені университеттегі сабақтар сағат 8.00-де басталады. 7. Маған онымен сөйлесуге ұнайды. Ол көп оқиды және көп біледі.
8. Біз білікті заңгерден кеңес алдық. 9. Өкінішке орай, менде уақыт жоқ, кетуім керек. 10. Міне, кілт, осы кілтпен шкафты ашып, маған екі бума қағаз алып келіңіз, олар жоғарғы сөреде жатыр. 11. Түскі асқа дейін біз кіріс құжаттарымен жұмыс жасаймыз. Арман сіз түстен кейін шикізат жеткізумен айналысасыз. 12. Бірнеше сұрақ қойсам бола ма? Болады.13. Неліктен біз оларға көмектесуіміз керек? Себебі олар біздің серіктестеріміз. 14. №2 нотариалдық кеңсе қай жерде орналасқанын айтыңызшы. 15.Ол таңертеңнен кешке дейін теледидарды көріп, кітап оқиды. 16. Келесі аптада Мәскеуден достарым маған қонаққа келеді, мен оларды қарсы алуым керек. 17. 10 минут күтіңіз. Сіздің құжаттарыңыз әлі дайын емес. 18. Осы жазда қай жерде демаласыз?19. Осы жазда қайда барасыз? 20. Неге мені шақырмайсың?21.Қыз емтиханға беске жауап берді. 22.Маша мен Сережа сурет салды.23.Қараша айының соңында алғашқы жеңіл қар жауды. 24.Ит үрейді, бірақ тістемейді. 25.Бор шаршап жəне тыныш шулайды. 26.Көлік қозғалысы қайта жанданды. 27.Шындық жоқ жерде, билік жоқ. 28.Өкінішке орай, оның акварельді бояқтары болған жоқ. 29.Ол сол күйі келген жоқ. 30.Мен жұмыс істеп жатырмын. Кейінірек хабарласамын.
Объяснение:
Вооот. Поставь сердечко и отметь как лучшее я старалась♡
Уыз «сары уыз», «ақ уыз» деп екіге бөлінеді. Сары уыз әрі қоюлау, әрі желім сияқты жабысқақ болады. Ақ уыздың өңі сары уызға қарағанда ақшылды, әрі сұйықтау келеді. Сары уызды төлдің өзіне емізіп, ақ уызды сауып алып пайдаланады. Інген мен биенің уызын бота мен құлынға емізеді. Ал сиырдың, қойдың, ешкінің ақ уыздарынан әр түрлі тағамдар пісіреді. Қатырған уыз - уызды бүйенге, ащы ішекке немесе металл ыдысқа кұйып, қайнап жатқан судың ішіне салып пісіреді. Бір бұрқ етіп қайнағанда ыдысқа құйылған уыз шеміршектеніп қата бастайды. Одан соң оны ыдысымен бірге ыстық судан алып, салқындау суға салады. Сонда уыз қайнап піскен ғана жұмыртқадай болып шығады. Қатырған уызды сүр еттің үстіне турап салады. Төлбасы (алғашқы төл) туған күні соғымның етінен, шұжық асып, уыз қатырып, көрші-қолаңды шақыратын дәстүр болған. Пісіріленген уыз - уызға сүт қосып сұйылтып пісіреді. Уыз іріп кетпеу үшін оны ожаумен сапырып отыру керек. Уызға тары салып пісіруге болады. Уыз шайға құюға жарамсыз. Сондықтан оны қайнатып, сусын ретінде ішеді. Бір апта немесе он шақты күн өткен соң малдың сүті сұйылып, кәдімгі қалпына келеді. Түйенің уызына тайлақты түйенің сүтін қосып, іріп кетпеу үшін сапырып отырып пісіреді. Түйенің сүті басқа малдың сүтінен гөрі қоюырақ, калориясы көбірек болады. Бұзаулағанынан екі-үш күн өткеннен кейін сиырдың уызынан кейбір өңірлерде ірімшік жасайды. Ал қойдың, ешкінің уызын бүйенге құйып, кәдімгі қазы секілді суға салып қайнатады. Сондықтан қой сойғанда оның бүйен ішегін уызға деп алып қойғаныңыз жөн. Ішекте пісірілген уыз қоюланып қалады. Етсіз қонақ жөнелте алмайтын апаларымыз қонақтарына соғымнан қалған сүрмен қосып, ұсынады» Уыздың нәрлілік қасиеті кәдімгі сүтті екі орап алады. Уыз құрамында антиоксиданттар өте көп. Сондықтан ол ағзаның қорғаныш қасиеттерін арттырып, ас қорыту жүйесін ретке келтіреді. Анасының уызын тойып емген төл мықты болып өсіп, тез ширайды. Сондықтан қазақта «уызына жарымаған» деген сөз қалған. Бұл әлсіз және ауыршаң балаларға және төрт түліктің әлсіз төлдеріне де қатысты айтылады. Сиыр сүтінен жасалған уыздың адам ағзасына пайдасы өте зор.
1. Балалар мектептен кешкі сағат 7.00-де келеді. 2. Өткен жылдан бері мен қазақ және ағылшын тілдерін оқып келемін. 3. Сіз бұл жаңалықты радиодан естідіңіз бе? 4. Мені сағат 18.50-де театрдың жанында күтіңіз. 5. Сіз демалысқа қай күні барасыз? 6. Мен ерте тұрамын, өйткені университеттегі сабақтар сағат 8.00-де басталады. 7. Маған онымен сөйлесуге ұнайды. Ол көп оқиды және көп біледі.
8. Біз білікті заңгерден кеңес алдық. 9. Өкінішке орай, менде уақыт жоқ, кетуім керек. 10. Міне, кілт, осы кілтпен шкафты ашып, маған екі бума қағаз алып келіңіз, олар жоғарғы сөреде жатыр. 11. Түскі асқа дейін біз кіріс құжаттарымен жұмыс жасаймыз. Арман сіз түстен кейін шикізат жеткізумен айналысасыз. 12. Бірнеше сұрақ қойсам бола ма? Болады.13. Неліктен біз оларға көмектесуіміз керек? Себебі олар біздің серіктестеріміз. 14. №2 нотариалдық кеңсе қай жерде орналасқанын айтыңызшы. 15.Ол таңертеңнен кешке дейін теледидарды көріп, кітап оқиды. 16. Келесі аптада Мәскеуден достарым маған қонаққа келеді, мен оларды қарсы алуым керек. 17. 10 минут күтіңіз. Сіздің құжаттарыңыз әлі дайын емес. 18. Осы жазда қай жерде демаласыз?19. Осы жазда қайда барасыз? 20. Неге мені шақырмайсың?21.Қыз емтиханға беске жауап берді. 22.Маша мен Сережа сурет салды.23.Қараша айының соңында алғашқы жеңіл қар жауды. 24.Ит үрейді, бірақ тістемейді. 25.Бор шаршап жəне тыныш шулайды. 26.Көлік қозғалысы қайта жанданды. 27.Шындық жоқ жерде, билік жоқ. 28.Өкінішке орай, оның акварельді бояқтары болған жоқ. 29.Ол сол күйі келген жоқ. 30.Мен жұмыс істеп жатырмын. Кейінірек хабарласамын.
Объяснение:
Вооот. Поставь сердечко и отметь как лучшее я старалась♡
Уыз «сары уыз», «ақ уыз» деп екіге бөлінеді. Сары уыз әрі қоюлау, әрі желім сияқты жабысқақ болады. Ақ уыздың өңі сары уызға қарағанда ақшылды, әрі сұйықтау келеді. Сары уызды төлдің өзіне емізіп, ақ уызды сауып алып пайдаланады. Інген мен биенің уызын бота мен құлынға емізеді. Ал сиырдың, қойдың, ешкінің ақ уыздарынан әр түрлі тағамдар пісіреді. Қатырған уыз - уызды бүйенге, ащы ішекке немесе металл ыдысқа кұйып, қайнап жатқан судың ішіне салып пісіреді. Бір бұрқ етіп қайнағанда ыдысқа құйылған уыз шеміршектеніп қата бастайды. Одан соң оны ыдысымен бірге ыстық судан алып, салқындау суға салады. Сонда уыз қайнап піскен ғана жұмыртқадай болып шығады. Қатырған уызды сүр еттің үстіне турап салады. Төлбасы (алғашқы төл) туған күні соғымның етінен, шұжық асып, уыз қатырып, көрші-қолаңды шақыратын дәстүр болған. Пісіріленген уыз - уызға сүт қосып сұйылтып пісіреді. Уыз іріп кетпеу үшін оны ожаумен сапырып отыру керек. Уызға тары салып пісіруге болады. Уыз шайға құюға жарамсыз. Сондықтан оны қайнатып, сусын ретінде ішеді. Бір апта немесе он шақты күн өткен соң малдың сүті сұйылып, кәдімгі қалпына келеді. Түйенің уызына тайлақты түйенің сүтін қосып, іріп кетпеу үшін сапырып отырып пісіреді. Түйенің сүті басқа малдың сүтінен гөрі қоюырақ, калориясы көбірек болады. Бұзаулағанынан екі-үш күн өткеннен кейін сиырдың уызынан кейбір өңірлерде ірімшік жасайды. Ал қойдың, ешкінің уызын бүйенге құйып, кәдімгі қазы секілді суға салып қайнатады. Сондықтан қой сойғанда оның бүйен ішегін уызға деп алып қойғаныңыз жөн. Ішекте пісірілген уыз қоюланып қалады. Етсіз қонақ жөнелте алмайтын апаларымыз қонақтарына соғымнан қалған сүрмен қосып, ұсынады» Уыздың нәрлілік қасиеті кәдімгі сүтті екі орап алады. Уыз құрамында антиоксиданттар өте көп. Сондықтан ол ағзаның қорғаныш қасиеттерін арттырып, ас қорыту жүйесін ретке келтіреді. Анасының уызын тойып емген төл мықты болып өсіп, тез ширайды. Сондықтан қазақта «уызына жарымаған» деген сөз қалған. Бұл әлсіз және ауыршаң балаларға және төрт түліктің әлсіз төлдеріне де қатысты айтылады. Сиыр сүтінен жасалған уыздың адам ағзасына пайдасы өте зор.