4. Fаламтор желісінен алынған үзінділерде кездесетін стильдік ауыт куларды, орынсыз қолданылған сөз оралымдарын редакциялап,
түзетіп жазыңдар.
1. Түркі қағандығының ел құраған қайраткерлері мен ел қорғаған қолбасылары Білге қаған, Тоныкөк, Күлтегіннің ерлiк iстерi ескерткіш тілінде ерлікті, туған жер, атамекенді сүюді ұлыгылайтын мол дуние деп есептейміз.
2. Сол дәуірдегі көптеген ғалымдар В.Томсеннің бұл еңбегін жоғары бағалады. Бұдан соң көп ұзамай В.Радлов бірқатар ескерткіштерді өзінше бұл игілікті дәстүрді одан әрі жалғастырды. Жазба ескерткіштер кейін көптеген ізденімпаз ғалымдардың зерттеу объектісіне айналды.
3. Осынау ұлан-ғайыр жерге қоныстанған ұлыстың тілі де бiр-бiрiнен өзгешеленіп кеткен. Жақын орналасқан түркілер жақсы бірін-бірі түсінсе, керісінше, алыс орналасқандар аудармашысыз ұғыныса алмайды.
4. Күлтегін - түркі халықтарының ерлік туралы ұғымы ның жиынтық бейнесі. Оның тұлғасында түркілерге тән ержүрек, өршіл, қайсар, қайтпас мінездер бар. Сондай батырым болса» деген ел арманында Күлтегін ерліктерін сипаттау арқылы берілген.
Кітапхана туралы диалог.
- Дана халқымыз «Кітап - алтын қазына» десе, ал кітапхананы өз басым іші қазынаға толы алтын сандыққа теңер едім.
- Ия, Маржан дұрыс айтасың. Сенімен толықтай келісемін. Бізді білім нәрімен сусындататын ғалым, тілсіз мұғалім – осы кітап. Тағылымы мол тәрбие ошағына айналып отырған кітапхананың мектепте алар орны орасан зор.
- Әрине, қазіргі заман ағымына қарай, техниканың дамығанына орай кітап оқу мен мектеп кітапханасына жазылу қалып барады. Сенің ойыңша, осы мәселені қалай шешуге болады?
- Менің ойымша осы мәселені барынша қолға алып, мектеп кітапханасының қорын кеңейтіп, қазіргі жастарға қызықты жазылған кітаптармен толықтырса, сонымен қатар түрлі әдеби кештер мен іс – шаралар ұйымдастырылып, жастарды кітап оқуға үгіттеу жұмыстары жүргізілсе, бұл мәселе оң шешімін табады деп ойлаймын.
- Ия, осы орайда мектебімізде де түрлі ауқымды іс – шаралар өткізілуде. Мәселен, келер аптада ұлы Абай атамыздың қара сөздері мен өлеңдерін жатқа оқудан әдеби кеш өткізілмек.
- Онда бұл шараға белсенді қатысу керек екен. Мен Абай шығармаланып сүйсініп оқып, көбісін жатқа да білемін.
- Әрине, қатысып көр. Оның үстіне жүлделі орын иелері қалалық байқауға жолдама алады.
- Ендеше бағымды сынап көрейін!
Перевод.
Средневековый Отрар
Древний Отрар был расположен на реке Арысь, что впадает в Сырдарью. Уже в то время Отрар был городом с развитым ремесленным делом, оживленным центром, который занимался скотоводством и посевом, а также городом с прочной крепостью, чтобы защититься от врагов.
Дорога из Отрара была связана с Китаем на востоке, Византией на западе и Центральной Азией на юге. Великий мыслитель и ученый Абу Наср аль-Фараби родился на Отрарской земле.
Во времена средневекового Отрара было много войн и нашествий. В то время монгольский поход и джунгарское нашествие выбили из колеи всю страну. В то время Отрар был центром жителей южного региона. Отовсюду люди переезжали в окресности Отрара. Так появились населенные пункты Алтынтобе, Жалпактау, Куйрыктобе, Пышакшытобе.
Когда Отрар с возникновения в VII веке и в IX веке согласно арабским данным он был столицей, известной во всем мире в под названием Фараб.