4. сөздерді оқы. олардағы дыбыстар мен әріптерді сана. дыбыс
т мен әріп санының сәйкеспеу себебін түсіндір.
көбею, молаю, үлкею, есею, сарғаю.
үлгі бойынша бұл сөздерге дыбыстық талдау жаса.
к [к] дауыссыз
ө [ө] дауысты
б [6] дауыссыз
е [е] дауысты
й дауыссыз
ю
у дауысты​

Ерте-ерте, ертеде бір батыр болған-мыс. Оны бүкіл халық сыйлайды екен. Оны білмейтін адам жоқ, елдің үлкен, кішісі толық біледі. Осы батырдың арқасында ел дау-талас дегенді білмеген, көрші елдермен де дәм-тұзы жарасып өмір сүрген. Олардың батырға деген көңілі тап-таза. Ол батырдың ерекше бір аты болыпты, оның ерекшелігі екі түстен тұрады, ақ-қара. Бұндай ат бұрын ешкімде, ешқашан болмаған, ол аттың тағы бір таңғаларлық ерекшелігі ұшатын да қасиеті болған. Ол егер алдынан ұшан-теңіз су кездессе қиналмастан ұшып өтетін болған. Және бұл атқа ат-арба тіркеуге болмайды, ол тек алып

Объяснение:

Вотт

ответ:Көне түркі жазулары (басқаша Орхон-Енесей жазулары) — б.з. V ғ. — б.з. Xғғ аралығындағы түркі тайпаларының тасқа қашап жазған жазбалары.Орхондағы Күлтегін ескерткіші - Орхон мұражайы, Хархорин, Моңғолия

Орхон-Енисей ескерткіштері алғаш Орхон өзені бойынан (Екінші түркі қағандығы кезі) табылды, кейін Енисей өзенінің жоғарғы ағысында (Қырғыз қағандығы). Кейде руник жазбасы дейді, алман руналарынынан жанасым тауып (кейбір нышандар кескіні дәл келіп тұр, дауысты мағынасы да жақын). Азиялық түркі руналары соғды жазуының негізінде VIII ғ. бұрын жасалған деп есептеледі. Оның әліпбиінде 40-қа жуық графема бар. Көне түркі руника жазуы ерекшелігі - онда негізгі велярлық және палаталдық дауыссыздарға арналған бірнеше жұп дербес әріптер бар. Көне түркі руника жазуы жұмбағын 1893 жылы В. Томсен шешкен. Орхон ескерткіштерінің тұңғыш тәржімаларын 1894 жылы В.В. Радлов жасаған.

Жазу әуелі тас,ағашқа қашап жазылған.Сосын сол ағаш материалдарынан қағаз,дәптер жасалып соған жазба әдебиеттер жазыла бастаған.Ал қазірде дәптер қағаздардан бөлек компьютер,телефон сияқты заманауи техникалар арқылы жазбаша әдебиеттер дамып жатыр.