4-тапсырма. Диалогті оқы. Ауызекі сөйлеу тілінің ерекшелігін анықта. Қара шал не заматта көк шалғынды құйқалы өңірге ат басын бурган. Төбе бауырындағы шоқ жидеге жетіп аттан түскен. Шөбі калыңдау тұсқа еңкейе үңілген. - Обал-ай, бітеліп қапты, деді басын шайқап. Ата, ол не? Балам, тұма Тума ғой, балам. Соңыра көзін аршиық. Ақсын сылдырап. Адамдардан аялы алақан күтіп жатыр-ау! - Тұма деген не, ата? судың көзі. Бұлақ пен өзеннің басы. «Бұлақ көрсе, көзін аш» деген сөз бар қазақта. Бес-алты жылдай жакка ат ізін салмап едім, көрдің бе, шөп-шалам басып қалғанын. Сусырап отырған жоқпыз. Бірақ тұщы, мөлдір бұлақ суына жете ме! Даланың аң-құстары да ішіп, рақаттансын! (Т. Әбдірайым)
1)пайдасы
2)барлық
3)күнде
4)тазалайды
5)мийына
6-тапсырма
1)Сондықтан біз күнде нені ішуіміз керек?
Сондықтан күнде қашан суды ішуіміз керек?
Не үшін біз су ішу керекпіз?
2)Не тамақты қорытуға көмектеседі?
Су нені қорытуға көмектеседі?
су тамақты не істеуге көмектеседі?
3)Ересек адамның несінде 40-50 су болу керек?
Кімнің денесінде 40-50 су болу керек?
Ересек адамның денесінже 40-50 не юолу керек?
4) денеде неше пайыз су жетпесе,адам өміріне қауіп төнеді?
Денеде 20% су жетпесе,адамның несіне қауіп төнеді?
Денеде 20% не жетпесе,адамның несіне қауіп төнеді?
9-тапсырма
-Ия,су адам денсаулығына пайдасы зор
-барлық мүшесіне пайдалы
-Ия пайдалы
-Ия,суды көп ішемін
-су мыйға өте пайдалы.
Сүйінбайдың 13-14 жасында шығарған «Түс» деген өлеңінде осындай ойға бастайтын құбылыс жайында сөз болады. Шүйбек деген байдың қойын бағып жүргенде, бір күні түс көріп, ұйқысынан өлеңдетіп оянғанын ол қожайынына былайша баяндайды:
Атыңнан айналайын Қызыр бабам,
Түсімде таңға жуық келді маған.
Білмеймін «өлең» – деді,»көген» –деді,
Сайрауық құстар келіп төнді маған.
Менің тұр қолды-аяққа тұрғым келмей,
Қойды ғой қойыңа да қырғын келмей!
Аузымнан түйдек-түйдек шыққан сөзді
Не дейін сөз кестесі – өлең демей?!
Сен маған ұлықсат бер, Шүйбек байым,
Әйтеуір, тегін емес Сүйінбайың.
Жын соқты ма, білмеймін, таңертеңнен
Көңілім ұйқы-тұйқы құйындайын…
Түс көріп, ақын немесе сазгер, т.б. болып ояну секілді жағдайлар болашақ өнер иелерінің өмірінде кездесе береді.