4-тапсырма. Мәтінді оқы. Жетіс септік табу. Климаттық өзгерістердің зардаптары Арктика мұздарының еруі мұхиттық ағыстардың өзгеруіне және осы аймақта температураның көтерілуіне соқтыруы мүмкін. Мұз- дықтардың еруі мен мұхит суының жылынуы нәтижесінде теңіз деңгейі көтеріледі. Жауын-шашынның молдығынан көптеген аймақтарда тасқын болып жатыр. Күшті ) дауылдар, аптапты қуаңшылық, жылу толқындары жиілеген. Жан-жануарлардың салқынырақ аймақтарға көшуі нәтижесінде экожүйенің өзгеруі орын алып отыр. Ғаламдық жылынудың әсерінен жаңбыр жауу түрлері де өзгереді. Жауын мөлшерінің төмендеуінен жерасты сулары азаяды, ал теңіз деңгейінің көтерілуінен жағалау аймақтарындағы су ластанады. Бұл факторлар ауызсу мен егінді суаратын судың тапшылығына әкеледі. Ғаламдық жылынуды азайтуға көмектесетін көптеген шаралар бар. Олардың бірқатары: Ағаштарды көбірек отырғызу және ормандарды кесуді тоқтату. Шамдарды және басқа да электр құралдарын өшіріп жүру арқы- лы қуатты үнемдеу, осылайша табиғи ресурстардың сақталуын қамта- масыз ету. Қоқыс көлемін азайту, қоқысты қайта өңдеу табиғи ресурстардың сақталуына өз септігін тигізеді.
Спорттың адам өмірінде алатын орны зор екендігін бәріміз білеміз. Спортпен айналысқан адамның денсаулығы мықты, өзі шыдамды болады. Біздің ата - бабаларымыз “тәні саудың – жаны сау” - деп бекер айтпаған. Спорттың қай түрімен айналысу адамның қабілетіне байланысты болады.
Спорт денсаулыққа өте пайдалы. Денедегі бұлшық еттер қозғалады. Спорттын түр түрі бар: жүзу, секіру, футбол,баскетбол, және таы басқалары. осылардың ішіндегі ең пайдалысы шаңғы. Шаңғыны қыста тебеді. Шаңғы тебу оңай емес.
ответ:әліпбиі, түркі руникалық әліпбиі – Орталық Азия жерін бағзы заманнан мекендеген түркі тілдес тайпалардың тұңғыш әріптік жазуы. Көне түркі Орхон-Енисей әліпбиінде 35 әріп бар, әрбір әріптің түрлі график. нұсқалары қолданылады. Бұдан тыс 4 арнайы жазу таңбасы кейбір дауыссыздардың тіркесін беру үшін пайдаланылады (лт, нт, нч, рт). Жазудың бағыты – оңнан солға қарай. Бұл әліпби қалыптасқан график. жүйе болып табылады және негізінен көне түркі тілінің фонет. жүйесімен үйлеседі. 8 дауысты фонема (а мен ә, ы мен і, о мен у, ө мен ү) төрт қана полифонды әріппен, 16 дауыссыз фонема (фонема нұсқалар) 31 әріппен белгіленеді, 11 дауыссыз фонема (б, ғ-г, д, й, қ-к, л, н, р, с, т, ш) жуан-жіңішке нұсқалары таңбалармен ажыратылады. Кейде олар жіңішке әрі жуан әріптің орнына қолданылады. Бұдан тыс 5 дауыссыз фонема (з, м, н, п, ч) дара таңбамен ғана белгіленеді. К. т. ж-ның шығу тегі әлі шешіле қойған жоқ. 1893 ж. осы жазудың кілтін тапқан Дания ғалымы В.Томсен (1842 – 1927) көне түркі әліпбиі арамей (парсы-арамей және арамей-соғды) жазуының әсерімен шықты деген жорамал ұсынды. Түркітанушылардың дені бұл пікірді қолдады.
Можно лучщий ответ