4-тапсырма. Мәтінді оқып, құрылымына назар аударыңдар. Әр азат жолда не жөнінде айтылғанын жұбыңа түсіндір.
Әлемнің бірде-бір елі өзінің алдына дәл осындай қысқа мерзімде
мұндай өршіл міндет қойған емес. Алайда күндердің күнінде дәл
осының біздің жол деп атайтынына мен сенемін.
Тәуелсіздіктің алғашқы жылдары Қазақстан әртүрлі қиын жағдай-
дарға қарамастан, тау асуларымен тайсалмай жүріп келе жатқан
жолаушының жағдайын көзге елестететін.
Алгашкы кадам - өте күрделі. Жаңа мемлекетімізді құруға
кіріскенде, ең алдымен, біздің үйіміздің мықты іргетасы, негіздердің
негізі - жаңа Конституция керек екенін түсіндік.
Н.Ә. Назарбаев «Қазақстан жолы»

5-тапсырма. Мәтіннің мазмұнын өз сөздерімен жеткізіңдер. Ол үшін мына
тіркестерді мағынасына қарай сәйкестендіріп жазыңдар
Бірде-бір ел аз уақыт ішінде
Ортүрлі киын жағдайларга қарамастан
Алгашкы кадам
Жаңа мемлекет куру үшін, алдымен,
белестерді бағындыруымыз керек.
Ата Заң керек екенін түсіндік.
биік мақсат қойған емес.
өте күрделі.​

Біз адамзат табиғатты қорғауға міндеттіміз. Бірақ біз "табиғатты қорғаймыз" деген сөзге мүлдем бағынбаймыз. Табиғатты қорғаудың орнына біз оны құрттып жатырмыз.Табиғат-ана бізге қаншама жақсылықтар жасап жатыр, ал біз болсақ сыйлаудың орнына оны ластап жатырмыз. Бұнымыз дұрыс емес.Көптеген заводттар жалғыз ауаны емес суды да құртып жатыр.Жануарларды атып жатыр. Біздің Қазақстанда "Қызыл кітап" бар. Ол кітаптің ішінде жойылып кеткен жануарларды, өсімдіктер еңгізілген.Ал осы жануарлардың Қызыл кітапқа енген себеп ол-адамдар. Мысалы қарандаршы киелі киік,аққу,арқар т б жануарлар Қазақстанның сәні болып тур еді ал қазір олар азайды,тіпті мүлдем жоқ. Сондықтан біз елдің болашағын ойлау үшін табиғатту корғаумыз керекпіз!

Аққудың көркі, мінез-қылығындағы ерекшеліктер сонау дәуірден бері халықты таңдандырып келеді. Оның су бетінде маңғаздана жүзгені, ұшқанда қанатын қағып көтерілуі, табиғаттың берген әсем бір құбылысы емес пе! Тіпті, қазақ халқы адам бойындағы жақсы қасиеттерді осы құсқа балайды ғой. Мәселен, «аққу-мысық көлдегі, асылымсың елдегі» деп ән шырқауда да адамды аққуға теңеп, оны әсемдіктің, сұлулықтың символы ретінде бағалап отыр емес пе?Аққулар суда жақсы жүзеді. Бірақ сүңги алмайды. Ұшқанда су бетінен ауыр көтеріледі. Екі аяғымен суда артқа қарай итере желге қарсы ұшады. Өте сақ та, батыл да, күшті құс. Ол туралы халық аузында көптеген аңыз-әңгімелер бар. Оның бірі былай дейді: Бір табиғат әуесқойы «Аққу» әнін жазып алмақ болып, ертемен оны ұя салған көліне келеді. Қамыс арасында тығылып отырып, аққулардың келуін күтеді. Бір уақытта кербез сұлу құстар шалқар көлдің айдынына қона бергенде, «мерген» оның біреуін атып та үлгереді. Біреуін қанатынан жарақаттайды. Қанатынан отырған аққудың соңғы «әнін» жазып алудан үміткер болған аңшы оны жағаға алып шығып, басында телміріп отырады. Аққудың әнін жазып алып үлгерді ме, жоқ па, ол жағы бізге белгісіз, бірақ сол кезде кенеттен көл бетіндегі аққулар тобы аспанға көтеріліп жанағы мергенді тұмсықтарымен тістеп, қанаттарымен өлердей соғып, өлім халіне жеткізіпті. Бұл әңгіме де шындыққа онша жақындалмайды. Әйтсе де, аққудың күшті екені ақиқат. Ол қанатымен соғып баланың қолын сындырып жіберуге бар. Қазақ халқы аққудың «киелі, қасиетті» құс деп санайды. Оған тимей, қайта оның көл маңында көбірек жүруін ұнатады,Өзінің сұлулығымен жұртты таңғалдыратын аққу бүкіл елімізде қорғауға алынған. Қазіргі міндет – осы «құс падишасы» сақталып қалған көлдерде оның ұя жасауын керекті материалды қолдан жасасақ, ол сол суда көбірек тоқтайтын болады.