zibrov06

13.06.2021 11:08 •  Қазақ тiлi

4. Тапсырмалар мен қою кестесінің үлгілері Тыңдалым және айтылым 1 - тапсырма Мәтінді тыңда . Мәтіннің мазмұны бойынша сұрақтарға жауап бер . Ғарышта Оле - Луҡойе , жоғары өрлей берсек , қайда баратынымызды білесің бе ? - деп қыңқылдалы тағы да Дастан , алғаш кы сұрағын қайталап . - Әрине , астанга — Аспан емес , ғарышка де -Ғарыш деген не ? -Ғарыш деген де аспан , айырмасы - одан тым алыста . Жерден жырақ , алыста мен ешқашан болған емеспін , - деп Оле - Лукойе Шынын айтты . Қаласаң барак . Олар биіктей берді . Биіктей- биіктей көрінбей кетті . Кенет күйме - шана жеп жеңіл боп , а , ал аттары мақтадан жасалған ойыншыктай кальтагт , бұлардың өздері де отырған орындарынан ажырап , бейне су ішінде жүргендей женілдеп сала берді . Олс Лукойе қатты састы , жалма - жан қарманып , Дастанның қолынан ұстамақ боп еді , саусағы шалгальна аср ілікті . Оле - Лукойе , бекем бол , біз салмақсыздыққа тап болдык ! Бері жақындат , колымнан ұста ! Міне , сол қолым . Ажырап кетсек , мәңгі бөлiнгенiмiз дей бер . Таяқшаңды түсіріп алма ! – деп дауыстады Дастан Оле - Лукойе Дастанның қолынан тас Қыт ұстап алды . - Міне , осылай . Енді орындыққа отыруға тырысайық . Бірін - бірі сүйемелдеп шанаға қанша отырмак болғанымен салмақсыздық оларды жалғастырар емес , Дастан делбенің бір ұшымен екеуін анаға байлап қойды . Біз енді жерді айналып , осылай қалықтап ұша береміз , ұша береміз . Ғажап қой , а ... ! 1 ) Мәтіннің кейіпкерлері өздерінің салмақсыздыққа тап болғанын қалай анықтады ? 2 ) Дастанның « таяқшаңды түсіріп алма » деуінің сыры неде деп ойлайсың ? 3 ) Мәтіннің негізгі бөлімінің мазмұнын 1 жаққа өзгертіп , қысқаша баяндап бер . [ 6 ] Оқылым 2 - тапсырма Мәтінді түсініп оқы . Тапсырмаларды орында . « Аватардың » тілін білетін Арман Күн жексенбі болатын . Ауладағы алаңқайда балаларымды ойнатып жүр едім , касыма мектеп жасындағы бір балақай жүгіріп келді . Тани кеттім Керші үйде тұратын Арман екен . Арман биыл 5 - сыныпта оқып жүр . Өзі бір кісі алдынан қия етпейтін тәрбиелі бала Керген жерде құрақ , ұшып амандасатыны бар , Арман маған әдеттегідей қос қолын ұсынды . Бірақ аманд асқаны сол еді , калтасындағы ұялы телефоны « әндетіп » қоя берді . Балакай анадайға барып , ұзақ сөйлесті . Сөз арасында шүлдірлеп бірдеңелерді айтып қояды . Акырын құлақ , түрсем , бұрын - соңды естімеген бейтаныс тіл . « Бұл бала қай тілде шүлдірлеп отыр ? » -деп аң - таң болдым . Ақыры шыдамым таусылды . Сөйлесіп болып , телефонын қалтасына сүңгіте бергенде , Арманды қасыма шақырдым -Қане , айта қойшы . Жаңа қай тілде сөйледің ? -Нави тілінде , - деді Арман -Нави ? Ол қай тіл ? Қай ұлттың тілі ? -дедім таңданысымды жасыра алмай , Арман тақ ете қалды . – « Аватар » фильмі ндегі Пандора ғаламшары тұрғындарының тілі ғой – А - а - а.Солай ма ? – дедім де , артынан ойланып қалдым . « Аватардың фантастикалық фильм екені есіме сап ете түсті . Бір сәттік аңғалдығыма іштей күлкім келді . Бірақ оны Арманға сездіргім келмеді .1 ) Мәтіннен Арманның мінез - құлқын сипаттайтын сөйлемдерді тауып , көшіріп жаз . 2 ) ІІ абзацтағы « әндетіп » деген сөзді басқаша қалай айтуға болады ? | | 3 ) Арманның көршісі неліктен таңданды ? 4 ) Арман Нави тілінде сөйлеуді қайдан үйренді деп ойлайсың ? 5 ) Мәтіннің мазмұны бойынша түсіндіруге немесе бағалауға бағытталған 1 сұрақ құрастыр және жауап бер . Сұрақ Жауап [ 6 ]​