Абайдан кейінгі қазақтың жазба әдебиетінде әр жанрда еңбек етіп, ерекше көзге түскен көрнекті ақындарының бірі Сұлтанмахмұт Торайғыров болды. Ол 1893 жылдың 28 қазанында Көкшетау облысының Қызылту ауданында туған. Оның әкесі Шоқпыт (шын аты Әбубәкір) атанған кедей, момын шаруа адамы болған.Шоқпытта екі баласы болған: Байқоңыр, Сұлтанмахмұт. Сұлтанмахмұттың екі жасында шешесі өліп, жетімдікті көріп өседі. Әкесі әйелі өлген соң балаларын алып, өзінің туған жері Павлодар облысының Баянауыл ауданына көшеді. Ақынның балалық шағы Баянауылда өтеді. Алғашқыда ол Әлі, Тортай, Мұқан деген ауыл молдаларында оқиды. 1908 жылы Сұлтанмахмұт Баянауылдағы Әбдірахман деген молданың медресесіне түсіп, одан 2-3 жыл сабақ алады. Молданың ұрып – соғуына шыдай алмай, ол оқуды тастап кетеді. Молданың қаталдығын, надандығын сықақ етіп өлең шығарады.
Сабақтың мақсаты: Білімділік: Қазақстанның қорықтары туралы танымдық білімін арттыру және білетінін сөйлеу арқылы еркін жеткізу, сол білімдерін әрі қарай мәтін, сұхбат арқылы қалыптастыру.Дамытушылық: Оқушылардың ой - өрісін, есте сақтау және шығармашылық қабілеттерін дамыту.Тәрбиелік: Қоршаған ортаға деген көзқарастарын қалыптастыра отырып, табиғатты қорғауға , аялауға,сүюге тәрбиелеу.Сабақтың түрі:Саяхат сабағыӘдіс - тәсілдер:Саралап -деңгейлеп оқыту, Проблемалық-ізденіс әдісі, коммуникативтік әдіс, сұрақ-жауап.Жұмыс түрлері: жұптық, топтық жұмыс Көрнекілік: Слайд- презентация, интерактивті тақтамен жұмыс, фотосуреттер, тірек-сызба,коллаждар,бүктемелер.Пәнаралық байланыс: география, статистика, әдебиетСабақ барысыІ.Ұйымдастыру кезеңі Кезекшімен сұхбат,оқушылардың сабаққа дайындығын тексеру ІІ Үй жұмысын тексеру. Берілген сөздер мен сөз тіркестерімен сөйлем құру. Сөйлем ішінен бастауыш пен баяндауышты табу.Өсімдік, табиғат аясында, қорғау, зиян келтіру,жанашырлық, қамқор болды,қорықты аралау.ІІІ Жаңа сабақ.Сабақтың мақсатымен таныстыру. Ой толғау. Қорықтар неге керек? Қорық- дегеніміз не?Оқушылардың жауабы(Кейбір жан - жануарлар мен өсімдіктер дүниесін алғашқы табиғи тіршілігін сақтап қалу үшін қорықтар қажет.) Оқушылардың дайындап келген слайд-презентациясын көру. Өсімдіктер мен жануарлар қорғалатын тұтас табиғи аймақты- қорықтар деп атайды. IV Оқулықпен жұмыс. Мәтінді ( Оқулық 49-бет) абзацка бөліп оқу.Мәтін мазмұны бойынша әңгімелесу.Мұғалім:Балалар, қазіргі кезде жануарлар мен өсімдіктердің құрып кету қаупі бар ма?Елімізде табиғат байлығын қорғап сақтайтын қорықтар көп пе?Саяхатқа дайындық кезеңі.Оқушыларға компьютер арқылы тыңдатамын: Тыңдаңыздар,тыңдаңыздар! Сөйлеп тұрған «№5 орта мектептің» әуежайы.№5 мектептің әуежайынан Ақсу - Жабағалы, Наурызым қорығы Қорғалжын ,Марқакөл, Батыс Алтай қорығы, Алакөл қорығы,Алматы, Барсакелмес, Үстірт- Қызыл кітап бағыттары бойынша сағат14:50 – де«Эйр Қапшағай» компаниясының ұшағына отырғызу басталады. « ЕгерСіздер қорықтардағы өсімдіктер мен жануарлар жайында тереңірек білгіңіз келсе, қорғау шараларына қатысамын десеңіз бізбен бірге саяхатқа шығыңыз».Қысқа мерзімді жобалау жұмыстарын қорғау V Мұғалімнің сөзі: Құрметті саяхатшылар, сіздерге демалысқа шығар алдында қысқа мерзімді жобалау жұмысы берілді. (2 апта). Қанекей , сол жұмыстарынызды тыңдап бағалайық. Жоба мақсаттары: Қазақстандағы қорықтар туралы шағын жобаларын қорғау.1.Жұмыс әдісі: Жұптық, топтық жұмыс2.Жұмыстың жүргізілуі:Қорықтар туралы кітаптар оқу.(Кітапханаға бару)Интернет мәліметтерін жинастыру.3.Презентация.4.Рефлексия. І топ Ақсу-Жабағылы қорығы(Болатбеков Ш.,Аленова Д.) ПрезентацияІІ топ Алматы,Алакөл қорығы(Сериккожинова А.,Нам А.)ПрезентацияІІІ топ Үстірт,Наурызым қорығы(Өтебек Д.,Савчук У.)ІV топ Батыс Алтай, Барсакелмес қорығы(РахимовТ.,Ахметшарип А.)коллаж, фотосуреттер.
