5 2-деңгей (Мтіл мазмүнын нақтылайтын қорытындыны таңдаңдар. Мөтіннің 3 сөйлемінен тұрлаулы мүшелерді табыңдар. Автордың пікірін білдіретін ақпаратты таңдаңдар. 3-деңгей (Мәтіндегі ақпаратты жағымды/жағымсыз бағалайтын 4 сөзді таңдандар, Мәтіндегі себеп-салдарлық байланысты анықтаңдар. Мәтіндегі маңызды 4 сөйлемді анықтаңдар. Тақырыпқа қатысты қосымша ақпаратты анықтаңдар. Патшаның даналығы Сонда әкесі: әкесі. елдің бәрі дана, көреген, ақылды деп сыйлайды. Сен осы дана- лықты қайдан оқып білдің, қандай кітаптар оқыдың, сені қандай мұғалімдер оқытты? – деп сұрақ қояды. оқыдым. Менің де ұстаздарым сен білім алып жүрген ұстаздар Ұлым, мен ел оқыған, сен де оқып жүрген кітаптарды тек олардан ғана емес, өмірден, табиғаттан да алдым, – дейді болды. Бірақ ел айтып жүрген парасаттылық, ақылдылықты Құмырсқаларды байқап жүріп, олардың еңбекқор- лығына, шыдамдылығына, қайтсе де алға қойған мақсатқа жетудегі талпыныстарына қызықтым. Бүркітке қарап, бай- Барыстан - ептілік пен шыдамдылықты, бөдене құстан сүйіс- қағыштыққа, тез шешім қабылдай алушылыққа үйрендім. пеншілік пен жанашырлық көрсетуді білдім. Расында да, даналық – өмірден көргеніңнен үйрену. Нағыз даналық пен ақылдылық әр кезде біздің қасымызда жүреді. Тек адамның көзі, құлағы, жүрегінің есігі оған ашық болуы керек. (Ел аузынаң
Оқи салшы))
Күндердің бір күні Жылан жер жүзіндегі жанды мен жансыздарға мынадай арыз айтады:
— Мені Тәңірім сендердің бәріңнен кем жаратыпты. Аяқ-қолым жоқ. Басымды көтере алмай, жер бауырлап қалдым. Не жеп, не қоярымды да білмеймін. Сендердің бәрің бір бүтін тілдісіңдер, ал мен айыр тілдімін. Ойлап отырсам, жанды мен жансыздың ішіндегі сорлысы мен екенмін. Маған ешқайсыңның жәрдем еткілерің келмейді. «Сен қасіретті көп тарттың, ондайлар әрдайым әділ келеді, сен барлығымызға патша да бола аласың» деп, сөзбен болса да жұбатып кетпейсіңдер, – деп, ол екі көзінен қанды жасын сорғалатып, ағыл-тегіл жылайды.
Жанды-жансыздың барлығы жыланға аяныш білдіріп, өкпесін орынды көреді, «қарасың деп шықпайтын, қара қылды қақ жарған, ақ жүрек ақылшымыз болар» десіп, өздеріне патша етіп сайлайды.
Жыл артынан жыл, күн артынан күн өтіп жатады.
Күндердің күнінде Жыланекең: «Бүкіл әлемге патша болып, барлық билікті өз қолыма алсам, бұдан да жақсы тұрар едім. Көзіме көрінген тамақты ішпей, дүниедегі жандылардың ең тәтті қандысын жер едім», – деп қиялдайды. Қан дәмін айыра алатындарды шақыртады. Қос қанатын делдитіп, аяқтарын шілтитіп, қуарып Шіркей, тұмсығын едірейтіп Маса, патшаның көңілін табам деушілердің бәрі келеді.
ответ: Жауабы жоқ
Объяснение: Себебі сізден тек боран түрлерімен таныс деп тур.
Боран турлері:
Ақ боран. Көз ашқысыз, желдете жауған қарлы боран.
• Ақтүтек боран. Алай-түлей түтеген боран.
• Ақшұнақ боран. Бір мезгіл соғатын шыңылтыр аяздағы қарлы
боран,
• Аққұйрық боран. Құрғақ аязды күні қарды ирелеңдете, бүра-
лаңдата соғатын боран,
• Ақ жорға. Қысқы аязда жоннан ойға қарай соғатын қарлы
бүрқасын, боран.
• Алай-түлей түтеген боран. Үйтқыған немесе бората соққан
қатты жел.
• Дауыл боран. Осқырған жел.
• Долы боран. Екіленіп соғатын боран,
• Жаяу боран. Жаңа түскен үлпек қарды жер бетінен не қаткан
қар үстінен үрген еспе боран.