5. Мәтінді мұқият оқып, бүгінгі сабақтан ойларыңды қорытындылап, «Бұрын қолданылған араб жазуын А.Байтұрсынұлы не үшін рефор- малады? » деген сұрақ бойынша эссе жазыңдар. Сөз саны - 80-100. көне семит Осы күнгі жұрттардың бәрі де өзі шығарған әліпбиін тұтынып отырған жоқ. Бәрінікі де өзгеден алған әліпби. Еуропа жұртының тұтынған әліпбиінің түбі әліпбиі. Көне семит әліпбиін өз тіліне үйлестіріп финикий жұрты алған, онан грек, гректен латын, Еуропа жұрты алған. Түркі әліпбиінің түбі де көне семит әліпбиі, олардан куфалықтар, куфалықтардан араб өз тіліне үйлестіріп алған. Арабтан иран, түрік және басқа мұсылмандар алған. Солардың қайсысы да бірінің әліпбиін бірі алғанда, тұрған қалпында алмаған. Өз тілдерінің дыбыстарына қарай өзгеріс кіргізіп алған. Тіліне әліпбидің артығы болса, алып тастаған, кемтігі болса, әріп қосып толықтырған. (Ахмет Байтұрсынұлы)
Көктем келді
Шуақты көктемді табиғатта тіршілік иесінің бәрі тағаттана күтеді десем, артык айтпаспын. Себебі көктем келісімен, айналадағы тіршілік атаулының бәрі көктем келiсiмен қысқы ұйқыдан оянып, табиғат ана да қысқы ұзақ ұйқысынан оянып, жер жүзі құлпыра түседі. Күннің көзі жарқырай түсiп, жылы жақтан құстар қайтып, бейне бір "көктем келді!" деп айналаға жар салғандай әндете түседі. Жердің бетіндегі қар еріп, алғашқы бәйшешектер шыға бастайды. Сәлден соң ағаштар бүршік рып, олар кейіннен жапыраққа айналады. Осылайша табиғатқа жан бітіп, жанданғандай күй кешеді. Қысқы Ұйқыға кеткен жануарлар оянып, індерінен шығады. Міне, осының бәрі ғажап бір көрініс емес пе?!
Жері байдың елі бай» демекші , қазақ елінің ұлан байтақ жері былай тұрсын, оның табиғаты мен өнеркәсіп жөнінен ерекшеленеді. Еліміздің әрбір жерінде неше түрлі кен орындар, пайдалы қазбалар өндіріледі.
Қазақстан мұнай мен газ, химиялық өнеркәсібі өте бай ел. Көмір де қазып алынады. Химиялық өнеркәсіпте алтын, күміс, темір, мыс, қорғасын, мырыш және т.б бар. Пайдалы қазбалардан негізінен ванадий, скандий, теллур алынады. Жалпы айтқанжа, еліміздің аумағында Менделеевтің периодтық жүйесіндегі элементтердің барлығы дерлік еліміздің қазба байлықтары қатарында бар.
Сарыарқа мен Атырау, Алтай мен Қаратау қойнаулары алтын сандық іспеттес. Қазақстан қазба, қазына байлық жағынан дүниежүзіндегі ең бай деген 10 елдің ішіне кіреді.
Қазақстан әлемде вольфрам, қорғасын, барий қорынан 3 орын, мыс мөлшерінен 4 орын, уран рудасынан 5 орын, темір 7 орын, қалайы мен никельден 8 орын, көмір мен газ қорынан 9 орын алады. Мұнай қоры жөнінен Парсы шығанағындағы елдер, Латын Америкасы, Ресей, АҚШ кейінгі 13 орында алады. Қазақстанның геологиялық құрылысы даму ерекшеліктері пайдалы қазбалардың түзілуіне әсер етті. Қазақстанда 6000-нан астам пайдалы қазбалардың кен орындары бар. Еліміз өзге шетелдіктермен саудаласып, экономикасын дамытуда