5. сының басы ұшып кетіп, қасындағы диірмен тасын
2. Ертегіні тында. .
Алтын балта
(Ертегі)
Баяғыда бір кедей болыпты. Бір күні ол көршілес
байдың батасын сұрап алып, отынға барыпты.
Біраз отын шауып бола берген кезде, кедейдің балта-
айналдырып жаткан суға барып түсіпті.
Кедей диірменші шалға келіп, балтамды алып бер деп
алынады. Шал диірменін тоқтатып, суға қолын тыгып
жібереді де, бір алтын басты балтаны алып шығады.
Мынау ма, балтаң?
дейді диірменші.
жок. бұл емес, - дейді кедей.
Шал суға екінші рет қолын малып жіберіп, күміс
басты балтаны алып шығады да:​

Шығыс Қазақстан Еуразияның жүрегінде орналасқан. Рудалық және Оңтүстік Алтай, Қалба тау жоталары алып аумағының үлкен бөлігі, Сауыр-Тарбағатай. Негізгі өзендері - Ертіс, Оба, Үлбі, Бұқтырма. Big Lake - Марқакөл, Зайсан, Rakhmanovskoe, Сасықкөл, Алакөл, бұғы. климаттың күрт континенталды. Шығыс Қазақстан, шөл, дала, тайга, тау, көптеген өзендер мен көлдердің тамаша табиғаты, әдемі көріністі құру.осы аймақтың сұлулық туристік тур бірінде ләззат алады.Шығыс Қазақстан 24 ұлттық резервтен тұрады. Сирек жануарлар Сіз кездесед

Табиғат - тіршілік көзі. Оның әрбір әсері адам өмірінде үлкен роль атқарады. Аяулы табиғатсыз осы ғаламда өмір сүру, тіршілік ету мүмкін емес еді. Жыл мезгілдерінің өзгеруі де, табиғатты одан әрі әсерлейді. Әр жыл мезгілі әр қилы. Төрт жыл мезгілі бізге төрт түрлі ғажайып күйін сыйлайды. Таудан сарқырап аққан өзеннің айналасында өксіген оттай жанған жануарларды көрудің өзі керемет көрініс емес пе?! Бау-бақшада өскен жеміс-жидектердің иісі мұрын жарады. Жайқалып өскен түрлі гүлдер көзге өз кереметтігін сыйға тартады. Аспаннан күннің көзі түскенде, жердің жүзі қуана қыбырлайды. Көлдер қойнын ашса, қаңқылдап оған құстар қонар. Табиғат жайлы өнегелі сөздер, мақалдар мен өлең- жырлар да аз емес. Оның керемет әсемдігін жырлаған, суреттеп жазған ақындар баршылық. Табиғат көркемдігін өз өлең-шумақтарында жырлаған ақындардың қатарында Абай Құнанбайұлы («Жаз!, «Күз», «Қыс»), Сұлтанмахмұт Торайғыров («Шілде»), Қасым Аманжолов («Дауыл»), Ыбырай Алтынсарин («Өзен») сияқты ақындарды атауға болады. Шалғайын шалқар маушыған Бұлт келді, көктем кір кетті. Топырлап ұрған тамшыдан, Топырақ иісі бұрқ етті. Шілде мен тамыз пышаны Шаң ғана болса, Қалдырма Терезелер құшағын Түгелдей ашшы жаңбырға,- деп Қадыр Мырзағали атамыз әсем табиғатты жырлады. Табиғат көркемдігін ақ қағаз бетіне түсірген ақындарымыз оның құдіретін білген. Сол өлең жолдарын болашақ ұрпаққа, яғни бізге қалдырып отыр. Біздің әрбір басқан қадамымыз, әрбір істеген ісіміз табиғатқа байланыты болғандықтан, оның біздің өмірімізде ерекше орын алуы сөзсіз. Бірақ, адамзаттың кейбір істері табиғатқа кері әсер етуде. Оның кері әсері біздің денсаулығымызға да зиян келтіреді. Табиғатты қорғау- табиғатты аялау әр адамның міндеті. Үлкен- кіші әрдайым оны таза ұстап, құрмет тұту қажет. Оның бізге қаншалықты қажет екені баршамызға мәлім.