5-сынып Қазақ тілі мен әдебиеті пәнінен
ІІ тоқсан бойынша жиынтық бағалау (ТЖБ) тапсырмалары
Білім алушының аты-жөні:
Сыныбы: 5 « »
Оқылым1 Мәтінді мұқият тыңдап, төмендегі тапсырмаларды орындаңыз.
Конгресс кітапханасы – Америка Құрама Штатының Ұлттық кітапханасы және әлемдегі ең ірі кітапханаларының бірі. Ол Вашингтонда орналасқан. Америка Құрама Штат Конгресінің ғылыми кітапханасы болып есептеледі. Конгресс Кітапханасы 1800 жылы 24 сәуірде Америка құрама Штат президенті Джон Адамс мемлекеттің астанасын Филадельфиядан Вашингтонға ауыстыру туралы заңға қол қойған кезде құрылған.
Жыл сайын кітап қоры 1-3 миллион сақтау бірлігіне дейін өсіп тұрады. Сканерлеу жылдамдығы күніне 75-200 құжаттарды құрайды.
Конгресс кітапханасында 1460 орынға арналған 18 оқу залы бар. Конгресс кітапханасының 1958 жылдан бастап ай сайын шығып тұратын маңызды библиографиялық көрсеткіштері бар. Соның бірі – Америка Құрама Штатының кітапханасында сақталған жиынтық каталог.
Мұнда президенттердің кітап жинақтары, қытай және жапон туындыларының әдебиеттері, сирек кездесетін америкалық басылымдар коллекциялары сақталған.
(125 сөз)
1. Мәтіндегі болымды етістіктерді болымсыз етістікке айналдырыңдар.
орналасады
есептеді
құрылды
тұрады
сақтады
2. Әлемдегі ең ірі кітапхананы атаңыз.
3. Кітапхана қай қалада орналасқан және қай жылы құрылды?
Оқылым
2.Мәтінді мұқият оқып, төмендегі тапсырмаларды орындаңыз.
Су – тіршіліктің көзі. Психолог Масару Эмото: « Судағы таза энергия көп ауруларды жазады», - дейді. Үлкен адамның денесінде 40-50 литр су болады. Сол себепті денеде 20 пайыз су жетіспесе, ол ағзаға қауіп төндіреді. Ғаламшардағы адамдардың барлығы тек 1 пайыз ғана ауыз суды пайдаланады. Сол үшін жер бетіндегі халаққа су қоры жетпейді, әлемде су тапшылығы мәселесі бар. Ол, әсіресе Африка және Қытай елдерінде байқалады. Судың жетіспеуінен жер бетінде мыңдаған адамдар түрлі ауруларға шалдығады.
1. Судың қандай қасиеті ауруларды жазады?
А) минералдарды реттеуі
В) иммунитетті күшейтуі
С) түрлі қалыпта болуы
Д) таза энергиясы
2. Судың жетіспеуі ағзаға ...
А) күш түсіреді
В) қауіп төндіреді
С) пайда болады
Д) оттегін тасиды
3. Су ташылығының адамзатқа кері әсері қандай?
А) адамдар ауруларға шалдығады
В) емдік мақсатта қолданады
С) суды үнемдеуді түсінеді
Д) мұздықтарды ерітеді
4. Мәтіндегі сан есімдерден есептік, реттік сан есімдер жасап, оларды сөзбен жазыңдар.
40
қырық
қырқыншы
Жазылым
«Тұмар ханшайым» тақырыбына шағын шығарма жазыңыз. Шығармада болымды және болымсыз етістіктерді қолданып, шығарма стилін сақтаңыз (50-60 сөз).
Бағалау критерийі
Бағалау критерийі
Тапсырма
№
Дескриптор
Білім алушы
Оқылым.
1. Мәтіннен болымды ет. Болымсыз ет. айналдырады, мазмұны бойынша сұрақтарға жауап беру.
2. Мәтін бойынша тест сұрақтарына жауап береді.
1
мәтіндегі болымды етістіктерді болымсыз етістікке айналдырады;
3
2-сұраққа дұрыс жауап береді;
1
3-сұраққа дұрыс жауап береді;
1
Судың қандай қасиеті ауруларды жазады?
1
Судың жетіспеуі ағзаға ...
1
Су ташылығының адамзатқа кері әсері қандай?
1
мәтіндегі сан есімдерден есептік, реттік сан есімдер жасап, оларды сөзбен жазады.
2
Жазылым. «Тұмар патшайым» тақырып бойынша шағын шығарма жазу.
2
берілген тақырып бойынша шағын шығарма жазады, болымды және болымсыз етістіктерді қолданады.
5
Барлығы
15
Үш жүз жасақтары шешуші шайқас алдында Хантауында, Сұңқар тауында (кейін бұл жер Әбілқайыр тауы аталды) жиналды. Шайқас солтүстігі Балқаш, оңтүстігі Отар даласы, батысы Шу, шығысы Күртіге дейінгі аралықтағы жерлерде өткендігін осы өңірлерде жиі кездесетін қазақ, қалмақ қорымдары дәлелдейді. Аңырақай аталатын да осы өңір. Бұл шайқаста (40—45 күн) қазақтар ірі жеңіске жеткен.
Ұрысқа бас қолбасшы болып Бөгенбай батыр сайланды. Үш жүз жасақтарының қимылын үйлестіру міндетін Қазыбек батыр, Көптеген қазақ батырлары соғыс өнерін жетік білетіндігін көрсетті. Ұлы жүз қолын Жолбарыс хан мен Төле би, Орта жүз қолын Қаракерей Қабанбай Шақшақ Жәнібек, Кіші жүзді Тама Есет, Шекті Тайлақ т.б. батырлар басқарып, үлкен ерлік көрсетті. Қазақ садақшыларының жеке жасағын ошақты Саурық батыр басқарды. Шайқасқа болашақ қолбасшы Шапырашты Наурызбай да қатысқан.
Шайқастың ең басында Бөлек батыр Қараұлы жоңғар әскерлерінің қолбасы Аңырақаймен жекпе-жекке шығып, оны өлтіреді. Солайша қазақ қолдарының рухын көтерген.
Бұл шайқаста көптеген батырлар жекпе-жекке шықты. Бұл соғыста көптеген атақты батырлар қаза тапты. Соққыдан есін жия алмай қалған қалмақтар сусыз сортаң жерде шөлге ұшырап, одан әрі соғыса алмай Аягөз, Шарға қарай жөңкіле қашты.