5-тапсырма. Берілген етістіктер мен есім сөздерді қатыстырып сөйлемдер құраңдар. Тұрлаусыз мүшелердің астын сызыңдар.
Есім сөздер: аң, аңшы, мерген, дәрі, күш, уақыт, дала, табиғат, адам.
Етістіктер: аулау, қорғау, пайдалану, шығу, қолдану, қайту,
бару, көтеру.
ответ:«Туған жер, нұр топырақ, балдай суым,
Арбайды қай сиқырың, қандай сырың?
Баурында барлық өмір барады өтіп,
Болған соң тәттілігің балдай шырын.
Көп сөз бар сүйдім деген, күйдім деген,
Адамдай ән айтпаған, күй білмеген,
Олардың біреуі де жеткізе алмас,
Бейнеңді күнде бізге күлімдеген.
Туған жер, балалы кел, бел қарағай,
Елуде еркелеймін мен баладай,
Шыр етіп омырауына түскен күннен,
Кезім жоқ кеткен сенен кең далам-ай!
Білмеймін, не күшіңмен қойдың байлап,
Оянам сен туралы ойымды ойлап,
Таң атса талай таныс жолдарыңмен
Зымырап бара жатам дәмің айдап.
Кейбірі бастық дейді бағыныштап,
Бауыр да барын тосар сағыныштап,
Туған жер жанталасып біз жүреміз
Баяғы бір өзіңнің бабыңды ұстап.
Азбасын топырағың дейміз де біз
Маңдайдың терін сүттей еміземіз.
Туған жер - адамыңмен бақыттысың
О баста дүниеге келіп егіз.
Жаса сен, жасартатын біз болғасын,
Төбеңнен жаумас енді мұз - қорғасын,
Сен деген, саған деген ұл махаббат
Бір емес сені күнде жүз қолдасын.
Біз емес мақтау тосып, сыйың күткен,
Арқамыз босаған жоқ дүйім жүктен.
Кәдімгі ауыл, аудан басшылары
Алысқан ұйқы көрмей қиындықпен.
Жақсы ғой бәрі жаның саламатта,
Қызыққа, қиындыққа, ғаламатқа
Өмірдің отыз, қырық жылын беріп,
Отырмыз ойлы көзбен қарап артқа...»
Объяснение:
Қалай салыстыруға мен білмим рухани немесе физикалық жағынан , биологияны таңдадым
Жүйелік ұқсастығы: қасқыр мен адам эукариоттарға, жануарлар әлеміне, хордат типіне, бас сүйегінің кіші типіне, төрттік суперклассқа, сүтқоректілер класына жатады. Ұрық жатырда тасымалданады, тіршілікке тән. Сараланған тістер бар. Олар әлеуметтік дамыған жануарлар. Ұқсас қаңқа құрылымы және бұлшықет жағдайы. Лактифоздан шыққан сүтпен күшіктерді тамақтандыру. Жүйке, экскреторлық, тыныс алу, қанайналым, лимфа, ас қорыту, эндоэксокриндік жүйелер ұқсас құрылымға ие. Дененің екі жақты симметриясы бар. Қасқыр мен адам - жылы қанды жануарлар.
Айырмашылықтар: Жүйелік айырмашылықтар: қасқыр жыртқыштар отрядына, адам Примат отрядына енеді. Қасқырда кейбір премолярлар (тістер) жыртқышқа айналады, азу тістер жақсы дамыған. Адамдарда азу тістер мен азу тістер (шайнау тістері) жақсы дамыған, азу тістер орташа дамыған, жыртқыш тістер болмайды. Әлеуметтік иерархиядағы айырмашылық: қасқыр 3-тен 40 адамға дейін топтасып өмір сүреді; адам максималды дамуға жетті, өркениетте өмір сүреді, пакет сияқты - отбасы. Экзокриндік жүйенің айырмашылықтары: адамдарда тер бездері бүкіл денеде, қасқырларда тек лаптардың жастықшаларында болады; қасқырда иіс бездері бар, адамда жоқ. Қасқыр - жыртқыш, ол ауланған жануарлардың етімен қоректенеді. Жыртқыштық енді адамдарға тән емес, барлық жерде тіршілік етеді. Қасқырда шаш сызығы жүн түзеді, ол іш пен аяқ табақшаларынан басқа бүкіл денені біркелкі жабады. Қатты, түктер бір-біріне тығыз жабысады. Адамдарда шаштың сызығы азаяды. Адамның жүйке процестері қасқырға қарағанда бірнеше есе күрделі - бірінші сигнал жүйесі (анализаторлардың көмегімен әлемді қабылдау) және екінші сигнал жүйесі (сөздерді, шартты белгілерді және бейнелерді қолдану арқылы қоршаған ортаны қабылдау) бар. Қасқырға тек бірінші сигнал беру жүйесі тән. Адамға мәнерлі сөйлеу, абстрактілі ойлау және сана тән, бұл бізге бір-бірімізбен ең жоғары деңгейде байланыс орнатуға мүмкіндік береді. Қасқырлар бір-бірімен улау, ырылдау, үру және басқа да қарабайыр тәсілдермен байланысады. Адамға тік жүру және онтогенездің онымен байланысты белгілері тән (доғалы табан, жамбас сүйегі және S-тәрізді омыртқа), қасқыр төрт аяқпен жүреді. Адам еңбек етуге бейімделген, ол құрал-саймандар жасай алады, қасқыр жұмыс істеуге бейімделмеген және қарабайыр тәсілдермен тіршілік етеді. Қасқырдың жұлын омыртқасы болады, ал адамда болмайды.
Рухани болса: қасқырлар батылдық, ашуланшақтық, қатыгездік қасиеттеріне ие, тек өзінің мақсаты, мақтанышы, бар күшімен қорғану үшін шынайы көшбасшыны, өзінің табиғатына адал, еркіндікті, әділдікті таңдайды, кешірмейді, түнді жақсы көреді, жалғыздықты ойлайды. Кейбір адамдарда осы қасиеттер бар