5 - тапсырма . Берілген сөздердің ассоциативті қатарын тауып , « Қос жазба күнделігінде » мағынасын түсіндіріңдер . Отырықшылық , етене өмір сүру , рухани мәдениет , ақынжандылық , шығармашылықпен ойлау . Үлгі : Сөздер Мағынасы Ассоциативтік қатары отырықшылық диқаншылық бау - бақша , егін егу
Әке – асқар тау.Отбасында әкенің орны бөлек. Әке – сол шаңырақтың бар ауыртпалығын көтеретін, асырап-бағуға да, жақсы тәлім-тәрбие беруге де міндетті адам. Әке – бала үшін асқар тау. Әке қамқорлығы дегеніміз – отбасы мүшелерін әртүрлі пәле-жаладан қорғап отыратын қасиетті ұғым. Сондықтан әкені сыйлау, оған үлкен құрметпен, ілтипатпен қарау баланың парызы болмақ. Ақын Жарасқан Әбдірашевтың әке десе – ауылы, ауыл десе – әкесі есіне оралатын перзенттік жүрегі дамылсыз соққан. Қашан да қамқор болған сан үмітке, Өтермін сақтауменен салтыңды әсем. Көнбей ме көңіл шіркін кәрілікке, Өкпелеп қалмайсың ба «қартым” десем! Ақын үшін, «бір ауылдың бәйтерегі» – өмірдің ащы-тұщысын халқымен бірге татқан әкесі. Сондықтан ол әкеден алатын тәрбие де салиқалы болмақ. Әке – ұрпақтың панасы, үйдің басшысы, әрі тәрбиешісі. Ол тек бір отбасының ғана емес, ауылдың, рудың қамқоршысы, ел ағасы. Өмірге келген баланың әрбір сәтті қадамы әке үшін үлкен мәртебе, зор мақтаныш болмақ. Сондықтан да әке ақылымен жүру, ешкімнің ала жібін аттамай, адал ғұмыр кешу баланы тек жақсы болашаққа ғана әкеледі. «Әкеге бағыну – аллаға бағыну» депті Мұхаммед пайғамбарымыз. Демек, әкені ренжітпей оның айтқанының үдесінен шығып отыру әрбір перзенттің басты парызы екен. Ақылы мен пайымы терең аналар балаларын үнемі әкесін сыйлап, құрметтеуге бейімдеп отырады. «Әкең ренжіп қалар», «Әкең жіберсе, бара ғой», «Әкеңе барып сәлем бер», «Әкеңнің керегін дайында» деп әкеге құрмет, қызмет етуге баланы жасынан дайындап отырса, мұндай отбасында әрдайым тәртіп, ынтымақ пен бірлік болуы сөзсіз. Әке ұл-қызын намысшылдыққа, елі, руы, қала берді өз бауырлары үшін еңбек етіп, өмір сүруге баулып отырады. Әкенің мейірімі мен талап қойғыштығының, еңбеккерлігінің бала тәрбиесіне ықпалы көп.
Алыстан-кайдан?түбірі-алыс,сын есім,дара,негізгі,сапалық.-тан шығыс септігінің жұрнағы.
Талып естілетін-қалай?түбірі-тал,зат е,дара,негізгі,деректі,жалпы,болымды.-ып көсемшенің жұрнағы.естілетін-түбірі-есті,сын е,дара,негізгі,қатыстық.-л сын есімнен етістік тудырушы жұрнақ.-етін-есімшенің жұрн.
Құс-зат есім,дара,негізгі, деректі
жалпы,болымды.шуы-несі?түбірі-шу,зат е,дара,негізгі,жалпы,дерексіз,болымды;-ы тәуелдік жалғаудың 3-жағы.
Танық ауада-түбірі-Танық,кандай?сын е,дара,негізгі,сапалық.ауада-кайда?түбірі-ауа,зат е,негізгі,дара,жалпы,дерексіз,болымды;-да жатыс септігінің жұрн.
Бейне бір сырнай даусындай
Бейне-зат е,дара,негізгі,жалпы,болымды.бір-сан е,дара,негізгі,есептік.сырнай-зат е,дара,негізгі,жалпы.даусындай-қандай?түбірі-дауыс,зат е,дара,негізгі,жалпы,дерексіз.-ын-ырықсыз етіс.дай-туынды сын есім тудыратын жұрн.
Сызылады - етістік,түбірі-сыз,етістік,дара,негізгі,салт,болымды.-ыл етістіктен бұйрық етістік тудырушы жұрнақ.-а көсемшенің жұрнағы,-ды-3-жақтың жіктік жалғауы.