5-тапсырма. «Дербес пікір жазу» тәсілін қолданып, мәтін мазмұны бо-
йынша пікірлеріңді жаз (уақыт мөлшері: 7-8 минут).
1. Өзіндік пікір (идея) - бір сөйлем.
2. Дәлел - екі сөйлеммен келтіру керек.
3. Өз пікірін дәлелдейтін мысал - екі сөйлем.
4. Өз пікіріне қарсы пікір – бір сөйлем.
5. Қарсы дәлелді жоққа шығаратын мысал – екі сөйлемнен тұру
керек.
6. Қорытынды - екі сөйлемнен тұрады.​

Орыс тіліндегі сөздерді аударып, көшіріңіз:

1. Электр желісі - электр қуатын өндірілетін орындардан тұтынушыға жеткізуге, әрі оларға бөліп таратуға арналған құры лғылардың жиынтығы.

Ол қалалық, аудандық, ауылдық, өнеркәсіптік қуатын электр желісі болып, сондай-ақ электр қуатын тарату, қоректендіру желілері болып та ажыратылады. Электр қуатын алысқа жеткізу үшін жоғарылатқыш трансформатор станциясында тоқ қысымы жоғарылатылады.

Кернеу артқанда тоқ күші кемитіндіктен, қуат шығыны азаяды, сөйтіп өткізгіш сымдарды жуандығын жіңішкерту мүмкіндігі туады.

Кішірейту қосалқы станцияда кернеу тұтынушылардың пайдалануына қажетті шараға дейін төмендетіледі.

Белгілі бір кернеулі тоқты өзгеріссіз қабылдауға, әрі бөліп таратуға арналған қосалқы станциялар бөліп таратушы деп аталады.

Әр түрлі кернеулі электр желісін өзара қосу үшін желілік қосалқы станцияларды трансформаторлардан басқа коммутациялы аппараттармен жабдықталған. Жоғарғы және төменгі бақылау, басқару құрылғылары болады. Әрбір электр желінің электротехникалық жабдықтары жұмыс істейтін номинал кернеумен сипатталады. Біздің елде пайдаланылатын кернеулер: 220/127, 380/220, және 600 в және 3, 6, 10, 20, 35, 110, 150, 220, 330, 500, 75 кв.

Мәтінге сұрақ құрастырыңыз:

1. Электр желісі дегеніміз не?

2. Электр желісі қалай ажыратылады?

3. Бөліп таратушы деп нені айтады?

4. Желілік қосалқы станцияларда әр түрлі кернеулі электр желісін қосу үшін трансформаторлардан басқа немен жабдықталған?

5. Әрбір электр желінің электротехникалық жабдықтары немен сипатталады?

6. Біздің елде қандай кернеу пайдаланылады?

Сан есімдерді сөзбен жазыңыз:

220/127 - екі жүз жиырма/жүз жиырма жеті,

380/220 - үш жүз сексен/екі жүз жиырма,

600 - алты жүз,

3 - үш,

6 - алты,

10 - он,

20 - жиырма,

35 - отыз бес,

110 - жүз он,

150 - жүз елу,

220 -"екі жүз жиырма,

330 - үш жүз отыз,

500 - бес жүз,

75 - жетпіс бес.

Антонимдер тауып жазыңыз:

Жоғары - төмен

Жоғарылатқыш - төмендеткіш

Жоғарылатылады - төмендетіледі

Жіңішке - жуан

Артады - кемиді.

Сөз тіркестер құрастырыңыз:

Қалалық әкімшілік

Селолық округ

Өнеркәсіптік сала

Энерготехникалық жабдықтар

Қосалқы бөлшек

Объяснение:

Туған жер – адам өмірінде киелі орын алады. Нақты осы жер оны елімен, өткенмен және болашақпен байланыстырады. Міне, сондықтан да тіпті балалық шақтан бастап-ақ адамда отанға деген махаббат сезімі оянады. Әрбіріміз үшін Отан ошақ басынан басталады: туған жер, туған көше, туған қала немесе мен үшін туған кент. Менің Отаным кішкентай болса да, мен үшін аса қымбат жер Бестөбе кентінен басталады. Дәл осы жерде менің көңілді де, шаттықты, уайымсыз балалалық шағым өтті. Үйдің маңындағы аулада ойнағаным және бала-бақшаға барған көше әлі есімде. Сол кезде ол маған өте ұзын болып көрінетін. Мұнда көлік сирек жүретін, бірақ серуендеп жүретін адамдар көп болатын. Иә... Туған жер ұзаққа қиып жібермейтін. Сен әрқашан өзің бармасаң да, оймен қиялдап туған көшені, есіктің алдын, «Қызым, үйге кір...»деген ананың сөздерін еске түсіресің. Жүректің әлсіздүрсілі естіледі. Қазір бойжеттім, бірақ та өмір бойы мен үшін балалық шақтағы туған аула мен көше – менің кішкентай Отаным. Сонымен бірге мен елімнің бір бөлшегімін, оның бүгіні мен болашағымын.