5-тапсырма. Мұқанның күштілігі мен аңқаулығын білдіретін сөздерді дәптерге теріп жазыңдар. Мағынасын түсіндіріңдер.
Үлгі:
Шығармадан үзінді
Мағынасы
Менің ойымша...
..отыз пұт тоңмай пұт – салмағы 16 ки- Баланың алып күш
құйған кеспек... лограмға тең ауыр- иесі екенін білдіре-
лық өлшемі. Кеспек- дi. Көп кісі жабы-
480 кг тоңмай лып көтере алмай
болған.
жатқанда Мұқан өзі
жалғыз көтерді.
те
Қант — ұнтақ қант ұнмен араластырылады, ірі қант немесе шақпақ қантты ерітеді. Қант көп қосылса қамыр ауырлайды да, нашар көтеріледі, пісіргенде көтерілмей жайылып кетеді.
Жұмыртқа — сарыуызы мен ақуызы немесе тек қана сарыуызын алады. Сарыуыз қамырды көпіртеді де, ақуыз қатайта түседі. Жұмыртқаның орнына жұмыртқа ұнтағын қосуға болады (1 ас қасық ұнтақ 1 жұмыртқаға сай келеді және 3 ас қасық су). Май (қыздырылған)—сары май немесе тортасы айырылған май, маргарин, өсімдік майы, ірі қара майы пайдаланылады. Май қамырды жұмсартады. Ол көбейіп кетсе ашу процесі баяулайды және дайын тағам ауыр болып шығады. Ашытқы — жаңа немесе құрғақ. Жаңа ашытқыға аздап қант (1 шай қасық) қосып, үгеді және тиісті норма бойынша (осы тағам үшін) жылы сүтке немесе суға езеді. Құрғақ ашытқыға (сондай-ақ салқын жерде сақталған ашытқыға) толтырыл салқын су (бөлме температурасында) құяды да, ол ақшыл түске еніп, әбден езілгенге дейін қояды. Езілген ашытқыны тар көзді сүзгіден өткізіп, жылытылған сұйыққа құяды да, одан кейін ашытқы әзірлейді. Ашытқыны жабық ыдысқа — шыны аяққа, банкаға салып, салқын жерге қойса, ұзақ уақыт сақталады. Өте жоғары, сондай-ақ өте төмен температурада да ашытқының сапасы төмендейді. Ашытқы қамыр үшін қолайлы температура 30—35°C болып саналады. Тұзды қамыр иленетін суға салу (1 кг ұнға немесе жарты литр суға 10 г тұз, ал тұзды тағам әзірлегенде 20 г тұз салады) керек. Тұзды ұйтқыға салуға болмайды, өйткені оның ашытқылық қасиетін жояды. Дәмдеуіш пен тұздық — ваниль, ванилин, лимоннемесе апельсин қабығының үгіндісі,мускат жаңғағы, кардамон, жүзім, цукат, әртүрлі жеміс эссенциясы. Қамырға картоп қосуға болады (қамыр жұмсара түседі), мұндайда әдетте қамырға май мен жұмыртқа аздау салынады. Картопты қамыр әзірленбестен бір күн бұрын пісіріп алады да, пайдаланар алдында тар көзді үккішпен үгеді. Картоп қосылған қамыр қоюырақ болады, өйткені ашу процесінде ол қоймалжыңдана түседі. Әдетте 1 кг ұнға 100 грамнан 250 грамға дейін картоп қосады. Қамыр әзірлеуге қосатын қоспаларды дәл өлшеген (рецептіде көрсетілгендей) жөн, ұнның, сұйықтық, ашытқының және дәмдеуіштердің ара қатынасын қатаң сақтау қажет. Қамыр илегенде салқындатылған азықтарды пайдаланбаған жөн, өйткені ол қамырдың бабына келу процесін төмендетеді.
Объяснение:
Пунт жері (мысыр. Pwn.t, сонымен қатар Та-Неджер немесе Та-Нехер - t3-nṯr, яғни «Құдайлар елі») - Шығыс Африкадағы ежелгі египеттіктерге белгілі аумақ.
Пунт Египетке қара ағашты, хош иісті заттарды, оның ішінде ладан (тишептер, ичмет, гесаит), қара көз бояуы, піл сүйегі, қол маймылдары, алтын, құлдар мен жануарлардың экзотикалық терілерін жеткізуге жабдықталған көптеген египеттік экспедициялардың бағыты болды. Египеттен әкелінген тауарларға айырбастады. Пунтадан жеткізілген ең маңызды тауар - бұл діни рәсімдерге арналған мирра, сондай-ақ мирра ағаштары. Әсіресе, әйел-перғауын Хатшепсуттің экспедициясы үлкен даңққа ие болды.
Кейбір ежелгі Египет дереккөздері Пунт мысырлықтардың ата-бабасы және Египет құдайларының бесігі болғандығын тікелей көрсетеді [1]. Кейбір 19 ғасырдағы египеттанушылар, мысалы Уоллис Бадж және Флиндерс Петри өзінің «әулеттік нәсіл» тұжырымдамасымен Египет өркениетінің шығу тегі немесе оның билеуші элитасы осыдан шығарды.
Ежелгі Египет фольклоры мен мифологиясында пант туралы жиі айтылды. Шамамен XII династиядан басталған ежелгі египеттік «Кеме апаттары туралы әңгіме» Пунт патшалығына бара жатқан жолда кеме апатына арналған.
«Пунт» атауы көршілес Сомалиланд, Пунтлендтің үлгісімен 1998 жылы автономия жариялаған солтүстік-шығыс Сомалидегі сепаратистік аймақ атауына енгізілді.