5 - тапсырма . Мәтінді оқып , сөйлемді толықтыр . 1. Мәулен Бектұрғанов . . жобасына енген . 2. Мәулен ... түсті . З. Мәуленді адам мен техниканың байланысы . 4. Оның жұмысы бионикалық протез қол жасау туралы болды . 5. Мәулен жалғыз өзі MBionics компаниясын 5. Онда жасанды бионикалық протез қол ... .
Ғаламтор туралы диалог құрастыру.
Ағасы: Бауырым, осы соңғы кездері ғаламторға тәуелділік қоғамдағы ең үлкен мәселеге айналып отыр. Осы жайлы не ойлайсыз?
Інісі: Ия, дұрыс айтасың. Ғаламтор пайда болғаннан бері адамдардың өмірін жеңілдетіп, барша сұрақтарға жауап табуға мүмкіндік пайда болды. Ғылым мен техниканың дамыған заманында өз өмірімізді компьютерсіз елестету қиын.
Ағасы: Дегенмен, бұл құрылғының пайдасымен қатар зияны де аз емес. Ең басты зияны - ол денсаулыққа тигізетін зияны. Компьютер алдында ұзақ отыру көз бен омыртқаға аса үлкен зақым келтіреді. Сондықтан да компьютерда көп жұмыс жасайтын адамдарға арнайы көзілдірік киіп, отырған кезде де арқаны тік ұстауға тырысу керек. Сонымен қатар уақтылы үзіліс жасау керек.
Інісі: Осындай келеңсіздіктер орын алмауы үшін, компьютерді тек керек кезінде немесе күніне 1 - 1,5 сағаттан аспайтын уақыт қолдану керек деп ойлаймын. Мен өзім осы ережені сақтап, қалған бос уақытымда анама көмектесемін.
Ағасы: Сондықтан ғаламторды тек қажет уақытында пайдалану керек деп деп ойлаймын. Ал басқа бос уақытыңды пайдалы іске арнап, ата – анаңа, бауырларыңа көмектесіп немесе спортпен айналыссаң болады. Кітап оқысаң, тіпті жақсы, нұр үстіне нұр болар еді.
Бір құшақ одна полная охапка дров
Арқалап-взваливать себе на спину; нести на спине; таскать на спине
Тас камень
Мая верблюдица
Толтыру заполнять, выполнять
Астау
1) уст. деревянное корыто (кормушка для скота)
ағаш астау → деревянное корыто
бұзаулардың алдындағы астау → кормушка, стоящая перед телятами
жоны астаудай бағылан қой → упитанный барашек (букв. барашек, бока которого с корыто)
2) диал. блюдо (деревянная посуда)
Келі
келі́
I. ступа
келі түбі → этн. часть толченого выделяемая работавшему (в качестве платы)
келі түю → толочь в ступе
II. разг. килограмм; кило
бір келі алма өлшеу → взвесить кило яблок
салмағы жүз келі → весит сто килограмм
төркі́н
1) этн. отцовский род замужней женщины; отец, родня, родители и все родственники жены
төркін десе, қыз төзбейді, көкпек десе, түйе төзбейді → погов. женщина пристрастна к своей родне, а верблюд — к степной траве
төркіндегі қыз — төре → погов. дочь в родительском доме — госпожа
төркіннің төбесі де қуат → погов. родной холм и тот поддержка (душа спокойна)
2) место, где живет родня жены
төркіні жақынның төсегі жиылмас → погов. у женщины, чья родня находится вблизи, постель никогда не убирается (жена часто ходит к родным и отвлекается от повседневных дел)
3) перен. происхождение (жены)
4) первоисточник; корень; первопричина
әңгіме төркіні → источник разговора
жауыздықтың төркіні осында жатыр → корень зла заключается в этом
5) суть; смысл
біздің әңгімеміздің төркіні бір → суть нашего разговора одна
сөз төркіні → лингв. этимология слова
сөзінің төркіні бар → он дело говорит
6) суть разговора
әңгіменің төркінін түсіну → понять суть разговора
іс төркіні → суть дела
ілме́к
1) петлица; петля; узел вешалки
жібек ілмек → шелковая петля
пенжектің ілмегі → петлицы пиджака
2) зацепка; крючок
сым ілмек → проволочный крючок