Қаныш Сәтбаев - ұлттық индустрияны дамытуға еңбек сіңірген ұлы тұлға.
Қаныш Имантайұлы Сәтбаев 1899 жылы 12 сәуірде Баянауыл ауданында дүниеге келген.Қ.Сәтбаев табиғат зерттеушісі,ойшыл ғұлама,ғалым-геолог.Шебер ұйымдастырушылық қабілетінің арқасында Қазақстан индустриясын дамытқан кемеңгер ғалым.Қ.Сәтбаев 1926жылы Томск технологиялық институтты үздік бітіріп, тау-кен инженер геологы мамандығы бойынша диплом алған,ең алғашқы қазақ болған.Жас маман жазда Қазақстандағы өнеркәсіп орындарында,қыста Москвада зертханалық талдаумен айналысқан.Қ.Сатбаев Жезқазған кен орнында мыс қорының өте мол екенін анықтады.Ғалымның арқасында 1938жылы 13 ақпанда Жезқазған кен-металургия комбинатының құрылысын бастау жөнінде жарлық шықты.1940жылы Қазақстанның 20жылдық тойында ересен еңбегі үшін,сол заманғы ең жоғарғы құрмет - Ленин орденімен марапатталды.Қ.Сәтбаев есімі бүкіл әлемге танылды.Қ.Сәтбаев геология ғылымының барлық саласы бойынша жұмыс жүргізе білген ғалым.Соғыс кезіндеде бар күшін Отанды фашизмнен қорғау ісіне арнады.Соғыс аяқталған соң,халық шаруашылығын өркендетуге бар күш-жігерін салды.1946жылы Қазақстан Ғылым академиясы құрылып,Қ.И.Сәтбаев оның алғашқы президенті болды.Қ.Сәтбаев Шығыс республикалары ғалымдарының арасынан шыққан тұңғыш академик атанған ұлы тұлға.Өзінің ұйымдастырушылық қабілетімен,мейірімді адам сүйгіш мінезімен мамандарды ғылым жолына тарта білді.Геология ғылымымен шұғылданып қоймай,халық шаруашылығының индустрия жолымен өркендеуін ұйымдастырушы болып,зор еңбек сіңірді.Мұхтар Әуезов Қаныш туралы:Оның үлкен бір ерекшелігі- ол химикпенде,биологпенде,физикпенде,медик пен тарихшыменде,филологпенде өз ғылыми түлінде сөйлесе біледі,-деген.Қ.Сәтбаев бір сырлы,мың қырлы азамат әрі ғалым болған.Қ.Сәтбаевтың артында қалған үш мұрасы ретінде:Жезқазғанды,Ғылым академиясын,Геологиялық институтты атайды.Орталық Қазақстанның металлогениялық болжам картасы бүкіл әлемдегі теңдесі жоқ ғылыми еңбек.Қ.Сәтбаев өзінің ғылыми еңбектерімен,тамаша мінез-құлқымен,сұлу тұлғасыменде ерекшеленетін ұлы тұлға.Ұлттық индустрияны дамытуда еңбек сіңірген ұлы тұлға ретінде жас ұрпақтың есінде мәңгі қалады.
ответ:1.Асық ойынының мынадай түрлері бар: құмар,тәйке,омпы, алшы, хан (хан ату), қақпақыл, т.б. Мысалы, құмар ойынға 2 – 4 адам қатысады. Олардың жақсы жонылып, табаны қайралған төрт асығы болуы керек. Ойыншылар өзара келісіп жеңімпазға жүлде тағайындап алады да кезек-кезек төрт асықты иіреді. Егер иіруші: төрт бүк, не төрт шік, не төрт алшы, не төрт тәйке түсірсе, жүлденің жартысын алады, төрт асық төрт түрлі түссе, онда тігілген жүлдені түгелдей алады. Осылайша ойын жалғаса береді. Асықты мұртынан не жамбасынан тұрғызуды омпы дейді. Омпы ойыны тегіс алаңда, жазық жерде, тіпті үлкен бөлме ішінде де ойнала береді. Ойыншы саны неғұрлым көп болса, ойын соғұрлым қызықты өтеді. Мақсат – көп асық ұтып алу. Ойнаушылар арасы 20 қадам екі көмбе сызады да көмбенің тең ортасына сызық бойына әрқайсысы екі асықтан тігеді. Тігілген асықтардың тап ортасына бір асықты омпысынан тұрғызады. Балалар кезек-кезек сақаларымен он қадам жердегі омпыны атып түсіріп, асық ұтып алуға кіріседі. Егер атушы омпыға бірден тигізсе, онда тігілген бар асықты сол алады, ал омпыға тигізе алмай, тұрған асықтардың біреуіне тигізсе, сол асықты ғана алады. Асық жаңартыла тігіліп, ойын жалғаса береді.
2.Ойынға тиын алынады. Немесе тиынның орнына кез келген қорғасын, металл, пластинкалар алуға болады, содан кейін ұзындығы 6-7см бір уыс жүн алынады, Негізінен ешкінің жүнінен алады, бірақ кез-келген жануардың жүнін де алуға болады. Содан кейін алынған жүн ойыққа кигізіліп, арғы жағынан желімделіп, немесе басқа жолдармен бекітіледі. Сондай-ақ қой,сиыр т.б. хайуанаттардың жүні қырқылмаған терісін 6-7см диаметрде дөңгелектеп кесіп алып, тиынға, қорғасынға немесе металл пластинкаға бекітуге болады.
Қаныш Сәтбаев - ұлттық индустрияны дамытуға еңбек сіңірген ұлы тұлға.
Қаныш Имантайұлы Сәтбаев 1899 жылы 12 сәуірде Баянауыл ауданында дүниеге келген.Қ.Сәтбаев табиғат зерттеушісі,ойшыл ғұлама,ғалым-геолог.Шебер ұйымдастырушылық қабілетінің арқасында Қазақстан индустриясын дамытқан кемеңгер ғалым.Қ.Сәтбаев 1926жылы Томск технологиялық институтты үздік бітіріп, тау-кен инженер геологы мамандығы бойынша диплом алған,ең алғашқы қазақ болған.Жас маман жазда Қазақстандағы өнеркәсіп орындарында,қыста Москвада зертханалық талдаумен айналысқан.Қ.Сатбаев Жезқазған кен орнында мыс қорының өте мол екенін анықтады.Ғалымның арқасында 1938жылы 13 ақпанда Жезқазған кен-металургия комбинатының құрылысын бастау жөнінде жарлық шықты.1940жылы Қазақстанның 20жылдық тойында ересен еңбегі үшін,сол заманғы ең жоғарғы құрмет - Ленин орденімен марапатталды.Қ.Сәтбаев есімі бүкіл әлемге танылды.Қ.Сәтбаев геология ғылымының барлық саласы бойынша жұмыс жүргізе білген ғалым.Соғыс кезіндеде бар күшін Отанды фашизмнен қорғау ісіне арнады.Соғыс аяқталған соң,халық шаруашылығын өркендетуге бар күш-жігерін салды.1946жылы Қазақстан Ғылым академиясы құрылып,Қ.И.Сәтбаев оның алғашқы президенті болды.Қ.Сәтбаев Шығыс республикалары ғалымдарының арасынан шыққан тұңғыш академик атанған ұлы тұлға.Өзінің ұйымдастырушылық қабілетімен,мейірімді адам сүйгіш мінезімен мамандарды ғылым жолына тарта білді.Геология ғылымымен шұғылданып қоймай,халық шаруашылығының индустрия жолымен өркендеуін ұйымдастырушы болып,зор еңбек сіңірді.Мұхтар Әуезов Қаныш туралы:Оның үлкен бір ерекшелігі- ол химикпенде,биологпенде,физикпенде,медик пен тарихшыменде,филологпенде өз ғылыми түлінде сөйлесе біледі,-деген.Қ.Сәтбаев бір сырлы,мың қырлы азамат әрі ғалым болған.Қ.Сәтбаевтың артында қалған үш мұрасы ретінде:Жезқазғанды,Ғылым академиясын,Геологиялық институтты атайды.Орталық Қазақстанның металлогениялық болжам картасы бүкіл әлемдегі теңдесі жоқ ғылыми еңбек.Қ.Сәтбаев өзінің ғылыми еңбектерімен,тамаша мінез-құлқымен,сұлу тұлғасыменде ерекшеленетін ұлы тұлға.Ұлттық индустрияны дамытуда еңбек сіңірген ұлы тұлға ретінде жас ұрпақтың есінде мәңгі қалады.
ответ:1.Асық ойынының мынадай түрлері бар: құмар,тәйке,омпы, алшы, хан (хан ату), қақпақыл, т.б. Мысалы, құмар ойынға 2 – 4 адам қатысады. Олардың жақсы жонылып, табаны қайралған төрт асығы болуы керек. Ойыншылар өзара келісіп жеңімпазға жүлде тағайындап алады да кезек-кезек төрт асықты иіреді. Егер иіруші: төрт бүк, не төрт шік, не төрт алшы, не төрт тәйке түсірсе, жүлденің жартысын алады, төрт асық төрт түрлі түссе, онда тігілген жүлдені түгелдей алады. Осылайша ойын жалғаса береді. Асықты мұртынан не жамбасынан тұрғызуды омпы дейді. Омпы ойыны тегіс алаңда, жазық жерде, тіпті үлкен бөлме ішінде де ойнала береді. Ойыншы саны неғұрлым көп болса, ойын соғұрлым қызықты өтеді. Мақсат – көп асық ұтып алу. Ойнаушылар арасы 20 қадам екі көмбе сызады да көмбенің тең ортасына сызық бойына әрқайсысы екі асықтан тігеді. Тігілген асықтардың тап ортасына бір асықты омпысынан тұрғызады. Балалар кезек-кезек сақаларымен он қадам жердегі омпыны атып түсіріп, асық ұтып алуға кіріседі. Егер атушы омпыға бірден тигізсе, онда тігілген бар асықты сол алады, ал омпыға тигізе алмай, тұрған асықтардың біреуіне тигізсе, сол асықты ғана алады. Асық жаңартыла тігіліп, ойын жалғаса береді.
2.Ойынға тиын алынады. Немесе тиынның орнына кез келген қорғасын, металл, пластинкалар алуға болады, содан кейін ұзындығы 6-7см бір уыс жүн алынады, Негізінен ешкінің жүнінен алады, бірақ кез-келген жануардың жүнін де алуға болады. Содан кейін алынған жүн ойыққа кигізіліп, арғы жағынан желімделіп, немесе басқа жолдармен бекітіледі. Сондай-ақ қой,сиыр т.б. хайуанаттардың жүні қырқылмаған терісін 6-7см диаметрде дөңгелектеп кесіп алып, тиынға, қорғасынға немесе металл пластинкаға бекітуге болады.
Объяснение: