5-тапсырма. Сапабек, Тома және оның баласы өзара неге а сөйлеседі? Автор оларды орыс тілінде сөйлету арқылы нені көрсеткен? ой пікірлеріңмен бөлісіңдер. Өздерің үйде қай тілде сөйлесесіңдер?
Адал ұрпақ тәрбиелеу –қай уақытта болса да өз маңыздылығын жоғалтпаған мәселе “Әкеге қарап ұл өсер ,шешеге қарап қыз өсер" дегендей жас ұрпақ тәрбиесінде ата ананың алар орны ерекше .Ата-ана бала тәрбиесінде баланы тәрбиелеп қана қоймай өз-өзін тәрбиелеуі тиіс .Себебі балаға қаншама жақсы қасиеттерді үйретіп ,жаман әдеттерден аулақ болуды үйретсең де ,егер ата ананың бойында жаман қасиет табылса , бала бәрі бір өз ата-анасын қайталайды . Ата-ананың бойындағы көп кездесетін жаман әдеттер мынадай : шылым шегу ,салауатты өмір салтын ұстанбау , мінездегі тұрақсыздық ашушаң
болужауапкершіліктің аз болуы. Ата ана бала тәрбиесінде баласын осы әдеттерден аулақ болуды үйретіп және өзі де сол қасиеттерден арылуы тиіс .
Жас ұрпаққа саналы тәрбие жәнесапалы білім беру ұстаздың негізгі міндеті. Ұстаз – баланың жеке тұлғасын қалыптастырушы.Сонымен қатар бүгінгі жас өркеннің ертеңі әлеуметтік-саяси қоғам мүшесі ретінде өзін ортада ұстай білуді үлкенге құрмет ,кішіге ізет етуді үйретеді. Ұстаз-ата-анасы берген тәрбиесін одан әрі білім беру арқылы жалғастырушы тұлға.Ол білім беру ісімен ғана айналысып ,шәкірт тәрбиесін артта қалдырса ,білімінің маңызы жоғалады . Яғни бала алған білімін халықтың игілігіне емес, өз мүддесіне жұмсайды, кезі келгенде өз отанын да сатып кете алады . Ұлы ойшыл әл-Фараби бабамыз айтқандай “ Тәрбиесіз берілген- білім, адамзаттың қас жауы” екенін ұмытпағанымыз жөн.
Халқының мүддесін өз мүддесінен артық қоятын,
адалдылық, бауырмалдылық, адамгерш ілік сынды асыл қасиеттерді бойынажинай білген тәрбилі ұрпақ болу барлығымыздың борышымыз.
Болашақ ұрпағымызға тек тәрбие мен білім берумен шектеліп қана қоймай адал еңбекқорлыққа да үйретуіміз керек.Адал еңбекқорлық-еліне адал қызмет ету және сыбайластық іс – әрекеттерден аулақ болудан тұрады. Сыбайлас жемқорлықты келешек ұрпаққа сіңіруден аулақ болуды үйрету әрбір ата – ананың міндеті.
Шешендік сөздер мазмұнына қарай шешендік арнау, шешендік толғау, шешендік дау болып үшке бөлінеді.
Шешендік толғау. Айтушының табиғат құбылыстары мен әлеуметтік өзгерістерге өзіндік көзқарасын көрсетеді. Көп жасаған ақылгөй, дана қариялар көрген-білгендерін қорытып, келер ұрпаққа айтар аманат-ақылын, өсиетін шешендік толғау түрінде білдіреді.
Шешендік толғаулардың көпшілігі өзінің тәрбиелік, дидактикалық мазмұнына сәйкес табиғат құбылыстары мен адам өмірін қатар алып салыстыру, шешендестіру тұрғысында келеді.
Адал ұрпақ тәрбиелеу –қай уақытта болса да өз маңыздылығын жоғалтпаған мәселе “Әкеге қарап ұл өсер ,шешеге қарап қыз өсер" дегендей жас ұрпақ тәрбиесінде ата ананың алар орны ерекше .Ата-ана бала тәрбиесінде баланы тәрбиелеп қана қоймай өз-өзін тәрбиелеуі тиіс .Себебі балаға қаншама жақсы қасиеттерді үйретіп ,жаман әдеттерден аулақ болуды үйретсең де ,егер ата ананың бойында жаман қасиет табылса , бала бәрі бір өз ата-анасын қайталайды . Ата-ананың бойындағы көп кездесетін жаман әдеттер мынадай : шылым шегу ,салауатты өмір салтын ұстанбау , мінездегі тұрақсыздық ашушаң
болужауапкершіліктің аз болуы. Ата ана бала тәрбиесінде баласын осы әдеттерден аулақ болуды үйретіп және өзі де сол қасиеттерден арылуы тиіс .
Жас ұрпаққа саналы тәрбие жәнесапалы білім беру ұстаздың негізгі міндеті. Ұстаз – баланың жеке тұлғасын қалыптастырушы.Сонымен қатар бүгінгі жас өркеннің ертеңі әлеуметтік-саяси қоғам мүшесі ретінде өзін ортада ұстай білуді үлкенге құрмет ,кішіге ізет етуді үйретеді. Ұстаз-ата-анасы берген тәрбиесін одан әрі білім беру арқылы жалғастырушы тұлға.Ол білім беру ісімен ғана айналысып ,шәкірт тәрбиесін артта қалдырса ,білімінің маңызы жоғалады . Яғни бала алған білімін халықтың игілігіне емес, өз мүддесіне жұмсайды, кезі келгенде өз отанын да сатып кете алады . Ұлы ойшыл әл-Фараби бабамыз айтқандай “ Тәрбиесіз берілген- білім, адамзаттың қас жауы” екенін ұмытпағанымыз жөн.
Халқының мүддесін өз мүддесінен артық қоятын,
адалдылық, бауырмалдылық, адамгерш ілік сынды асыл қасиеттерді бойынажинай білген тәрбилі ұрпақ болу барлығымыздың борышымыз.
Болашақ ұрпағымызға тек тәрбие мен білім берумен шектеліп қана қоймай адал еңбекқорлыққа да үйретуіміз керек.Адал еңбекқорлық-еліне адал қызмет ету және сыбайластық іс – әрекеттерден аулақ болудан тұрады. Сыбайлас жемқорлықты келешек ұрпаққа сіңіруден аулақ болуды үйрету әрбір ата – ананың міндеті.
Объяснение:
Шешендік сөздер мазмұнына қарай шешендік арнау, шешендік толғау, шешендік дау болып үшке бөлінеді.
Шешендік толғау. Айтушының табиғат құбылыстары мен әлеуметтік өзгерістерге өзіндік көзқарасын көрсетеді. Көп жасаған ақылгөй, дана қариялар көрген-білгендерін қорытып, келер ұрпаққа айтар аманат-ақылын, өсиетін шешендік толғау түрінде білдіреді.
Шешендік толғаулардың көпшілігі өзінің тәрбиелік, дидактикалық мазмұнына сәйкес табиғат құбылыстары мен адам өмірін қатар алып салыстыру, шешендестіру тұрғысында келеді.