5-тапсырма. «Тәртіпсіз ел болмайды, тәртіпке бас иген құл болмайды» деген Б. Момышұлының ғибратты сөзіне мәтін құрастырып жаз. Жай
сөйлемдерді түрлеріне қарай ажырат.
​

Үстеудің емлесі

1. Негізгі және туынды түбір үстеулер көбінесе айтылуынша жазылады. Мысалы: ертең, кешке, бұрын, кейін, сонда, әрі, бері, төмен, бірге, әрең, талай т. б.

2. Сөздердің бірігуінен жасалған күрделі үстеулердің көпшілігі айтылуынша яғни сыңарларының дыбысталуынша өзгеріске түскен күйінде жазылады. Мысалы: бүгін, биыл, қыстыгүні, жаздыгүні, ендігәрі, анағұрлым т. б. сөздер осылай айтылуынша жазылады. Бұлар: бұл + күн, бұл + йыл, қыстың + куні, жаздың + куні, ендігіден + әрі, ана + құрылым деген сөздерден біріккен.

Ал таңертең (тәңертең емес), бірқыдыру (бірғыдыру емес), әлдекімше (әлдегімше емес) сияқты күрделі үстеулердің сынарлары түбір тұлғасын сақтап жазылады.

106

3. Сөздердің қайталануынан я қосарлануынан жасалған күрделі үстеулер дефис (-) арқылы жазылады. Мысалы: тез-тез (киді), бірте-бірте (жүріп кетті), жол-жөнекей (соқты), қолма-қол (берді), емін-еркін (отырды), күні-туні (істеді) т. б.

4. Сөздердің тіркесуінен құралған күрделі үстеулердің әрбір сынары бөлек жазылады. Мысалы: таң сәріде (тұрды), күні бойы (дайындалды), қаннен қаперсіз (отыр), ала жаздай (ән салып) т. б

2.Әсет пен Сұлтан қалаға ұшып келді.Әсет пен Сұлтан қалаға ұшып келіпті.Әсет пен Сұлтан қалаға ұшып келді.

3.Олар айналасына қарап таңғалды.Олар айналасына қарап таңғалыпты.Олар айналасына қарап таңғалады.

4.Балалар кілемнен түсіті.Балалар кілемнен түсіпті.Балалар кілемнен түседі.

5.Сарайдың алдына суретке түсті.Сарайдың алдына суретке түсіпті.Сарайдың алдына суретке түседі.

6.Біраздан кейін кесененің қасына келді.Біраздан кейін кесененің қасына келіпті.Біраздан кейін кесененің қасына келеді.

7.Кесененің кірпіштері жаңа қаланды.Кесененің кірпіштері жаңа қалыныпты.Кесененің кірпіштрі жаңа қаланады.

Объяснение:

Міне осылай дұрыс шығар♡