6. Деңгейлік тапсырманы орындалар. 1-денгей. Мотіннің бірінші бөліміне ат койып, косымшалардың жуан немесе жіңішке
жалғануын түсіндірілер.
Сөйлеу әдебіне жататын сөздердің бірі - қоштасуға қатысты сөздер легіі
«Сау болыңыз!», «Кош болып тұрады. Келесі кездескенше!» немесе «Кез
дескенше!», «Көріскенше күн жақсы немесе керіскеншеtѕ, жайлы жатып,
жасы туралы аlѕ, «Жолыныз болсын!», «Сапар соrrі болсын!», «Аман болып
турындар!», «Жақсtѕ, т.б.
Жағдаятқа қарай қолданылатын мұндай сөздерде де мағыналық рең,
аіырма бар. Мәселен, бүгін ертен немесе таяу күндерде кездесетін, хабарла
сатын қызметтес адаммен Керіскенше күн жасаtѕ, «Аман барып, сау на
тыңа!» деп қоштаспайтыны белгілі. Ал алыс жол, уран сапарға аттанып бара
жатқан жолаушыға «Сау болыңыз!» деп қана қою салғырттыкты білдіреді,
Сондықтан мұндайда «Сапар соrrі болсын!», «Жолыңыз болсын таріаді со
орамдарын қолданамыз,
Бір шалдың төрт ұлы болыпты.Бір күні шал ұлдарын жинап алып:
-Мен қартайдым.Біреуінің үй иесі болатын уақыттарың жетті.Кімнің ақылы мен байлығы сай болса,сол мұрагерім болады.Әрқайсың маған байлықтарың мен ақылдарыңды көрсетіңдер,-депті.
Сонда үлкен ұлы асыл тасты жүзік салған қолын көрсетіп:
-Міне,менің байлығым.Ал кім бай болса,сол ақылды,-депті.
Екінші ұлы асыл киімдерін киіп,әдеміленіп келеді де:
-Мені осы түрімде көргендер ақылым мен байлығымның алдында бас иеді,-дейді.
Үшінші ұлы күміспен және тастармен әшекейленген белдігін буынады да:
-Мұндай белдікті ешкім ешқашан буынып көрген жоқ,-дейді.
Әкесі үлкен балаларына қарап басын шайқайды да,кіші ұлына:
-Сен неге үндемейсің?Сен қандай байлығыңмен мақтанасың?-дейді.Сонда кенжесі:
Менің асыл тасты жүзігім де,сәнді киімім де,қымбат тастармен әшекейленген белдігім де жоқ.Тек еңбек сүйгіш екі қолым,қайрат жігерге толы жүрегім ғана бар,-депті.
Шалға кенже ұлының жауабы ұнайды.Ол өзінің мұрагері етіп кіші ұлын белгілепті.Үлкен балаларына інісінің айтқанынан шықпауды өсиет етіпті.
Көзі