6. Мәтінді оқыс, өзіңе сөздерді белгіле. Кемпірқосақ
Қапырық ыстықтан кейін бұлт қоюланып, нөсерлетіп
жаңбыр жауады. Жаңбыр басылған соң бүлт сейіліп, кок-
жиектен батып бара жатқан Күн көрінеді. Дәл осы кезде
тарап бара жатқан қара бұлттың арасынан жерге қарай иід-
ген алып доға тәрізді кемпірқосақ пайда болады. Оның бір-
бірімен жарысы астасқан жеті жолағы жеті түрге боялған.
Сонда кемпірқосақ дегеніміз не? Аспан күмбезінде мүндай
ғаламат қайдан пайда болады?
Бұған себепші болған нәрсе былайша ақ болып көрін-
генімен, шыңдарында, жеті түстен тұратын жарық
кәдімгі Күннің жарығы екен.
көкжиек
• Сөздіктен кестедегі сөздердің мағынасын анықта. Сөздерді сөз
таптарына ажырат.
Сөздер
Сөздіктен
Менің
білуімше анықтағаным
Қай сөз
табы?
қапырық
нөсерлету
сейілу
көкжиек
ғаламат
жолақ
Берілген сөздердің синонимдерін жазу.
Баласы – ұлы, перзенті, сәбиі;
Қашқан аңды құтқармайтын – зытқан/безген жануарды босатпайтын;
Саятшы – саяткер;
Тазысы – иті;
Желмен жарысқан – жылдам, тез;
Аты – есімі немесе тұлпары (мағынасына қарай);
Қайтыс болды – дүниеден озды/өтті, қайтты, түйе айдап кетті, о дүниелік болды, бақилық болды;
Жерленгеннен кейін – көмгеннен кейін;
Жұрт – халық, халайық, ел;
Баласынан қалған сөз – перзентінен/ұлынан қалған сөз;
Ұшты-күйлі жоқ болып шығады – із – түзсіз жоқ болып шығады;
Аңырайды – азынайды, жылайды, өкіреді;
Күңіренеді – езіледі, егіледі, қайғырады;
Оқиға – уақиға;
Тебіреніп – толғанып;
Сай - сүйекті сырқырыта – қайғыға салып, уайымдата, тербелте, қайғыландыра;
Аспанға – көкке, әуеге.
-Сәлем!
-Сәлем!
-Жақында наурыз мерекесі болады.Сен ол мереке жайлы білесің бе?
-Жоқ. Маған Наурыз жайлы айтып берші.
-Наурыз қазақ халқының ұлттық мейрамы. Оны Ұлыстың Ұлы күні деп те атайды. Туыс-ағайын бір-бірін қонаққа шақырады, ақсақалдар батасын беріп наурыз-көжеден бәрі ауыз тиеді. Сен наурыз-къженің дәмін татып көрдің бе?
-Жоқ. Ол қалай дайындалады?
-Наурызда әрбір қазақ үйінде наурыз-көже дайындалады.
Оған жеті түрлі бидай түрін, сүрленген ет,су,тұз қосады.Ммм, шіркін тіл үйіретін дәмі естен кетпейді!
-Дәмі керемет шығар, менің Наурыз мейрамын енді күні-түні күтетін болдым.
-Сен әлі бәрін естімедің ғой! Бұл күні тойдың көкесін көрерсің! Палуандар күресі, көкпар,асық ату деген қазақтың ұлттық ойындары өткізіледі. Қазақ халқы ерте заманнан келген Наурызда ағаш отырғызу дәстүрін де ұмытқан жоқ.
-Мәссаған! Қандай тамаша! Мен осы жылы Наурызды өткізіп алмаспын!
-Ендеше мен сені біздің үйге Наурызды қарсы алуға шақырамын!
-Қонақжайлығыңа рахмет!
-Келесі кездескенше,сау бол!
- Сау бол!