6 Послушайте текст. Сформулируйте его основную мысль. Скажите, в чём
заключается принцип «үлкен
кіші» (старший младший)? Найдите в
тексте предложения с причастиями, выпишите их и задайте к ним вопрос.
«Үлкен кіші»
В казахской семье уважение к родителям, по традиции прививаемое
с раннего детства, является важной национальной чертой.
Общий основополагающий принцип взаимоотношений Внутри
казахской семьи это принцип «үлкен
кіші» (старший младший),
являющийся основой воспитания у казахов. Он означает, что старший
член семьи должен осознавать свой статус и быть позитивным примером
для младшего, а младший должен уважать старшего и брать с него пример.
Человек, воспитанный в соответствии с этим принципом, воспринимает
его как универсальный: с уважением надо относиться к любому более
старшему человеку, а тот, в свою очередь, вправе рассчитывать на
уважение тех, кто моложе.
Поэтому в общественных местах молодых людей, воспитанных
в соответствии с этим принципом, не нужно просить уступить место
пожилому человеку в транспорте ему донести сумку или перейти
улицу.
1. Сөйлемдегі есімдіктерді тауып астын сызып, қай есімдік түріне жататының жаз:
Мен (жіктеу) біраз жүріп қайтамын. Сен болатын шығарсың жайлауда?(жіктеу) Электр
жөнінде қандай әңгіме өткізу керек?(сұрау)Міне бір уақытта бірдеме сытыр-сытыр
етті.(сілтеу) Бұл үйрену керек.(сілтеу) Олар Қарағанды қаласында тұрады. (жіктеу)Сіздер
бұрын ел құлағы естімеген рекордтар жасадыңыздар.(жіктеу) Әне қонақтарда келіп
қалды.(сілтеу)Мінеки сұрақтарды түсіндіріп, жоғарғы жаққа мәселе қоюға болар
еді.(сілтеу) Қандай бағалы киім киіп алған.(сұрау)
2.
Анасын көргенде, оның ұлдары да атқа қонғанын көргенде, ол азғындыққа ұрды, оның беткейінде қандай да бір нәзіктіктің айқын көрінген: ол оны үзеңгі ұстап, ол ершікке жабысып, оны көз алдыңда үмітпен өз қолынан шығармады. Екі дюжих казак оны ұқыпты қабылдап, хатқа алып кетті. Бірақ олар қақпа сыртына шыққанда, ол жабайы ешкінің барлық жеңілдіктерімен, оның адамдарына, қақпадан жүгіріп шығып, атын тоқтатып, бір ұлының бірін көкоймен алып кеткен.