Үндестік заңы 2-ге бөлінеді: буын үндестігі, дыбыс үндестігі. Буын үндестігі сөз ішіндегі дауысты дыбыстардың бірыңғай жуан немесе бірыңғай жіңішке болып келуін айтады. мысалы: Әже, инелік. Ата, инабат, уақыт.
Дыбыс үндестігі сөз ішіндегі қатар келген 2 дыбыстың бір-біріне ықпал етуі. Дыбыс үндестігі 3-ке бөлінеді: ілгерінді ықпал, кейінді ықпал, тоғыспалы ықпал.
Берілген сөздерге жалғау жаса:суретші-ні, көрме-ні, өнертанушы-ны, көрермен-ді, шығарма-ны.
3-билет
Түбір – сөздің әрі қарай бөлшектеуге келмейтін, лексикалық мағынасын сақтаған негізгі бөлігі.
Қосымша – түбірге жалғанып, оның лексикалық немесе грамматикалық мағынасын өзгертетін, сөздерді өзара байланысқа түсіретін морфема.
Сөз құрамына талда: мұражайлардан- мұражай-түбір, лар, дан-жалғау, суретшілердің- сурет-түбір, ші-жұрнақ, лер, дің-жалғау, құндылықтарын--құнды-түбір, лық, тар, ын-жалғау.
1-билет
Дауыссыздар 3 ке жіктеледі:қатаң, ұяң, үнді
Дауыстылар тілдің қатысына қарай:жуан, жіңішке.
Жақтың қатысына қарай:ашық, қысаң.
Ерін мен езудің қатысына қарай:еріндік, езулік.
Фонетикалық талдау:
Хабар- 5 әріп, 5 дыбыс, 3 дауыссыз, 2 дауысты
Х-д-сыз, қатаң
А-Д-ты, жуан, ашық, езулік
Б-д-сыз, ұяң
А-Д-ты, жуан, ашық, езулік
Р-д-сыз, үнді
Жаңалық- 7 әріп, 7 дыбыс, 4 дауыссыз, 3 дауысты
Ж-д-сыз, ұяң
А-Д-ты, жуан, ашық, езулік
Ң-д-сыз, үнді
А-Д-ты, жуан, ашық, езулік
Л-д-сыз, үнді
Ы-д-ты, жуан, қысаң, езулік
Қ-д-сыз, қатаң
2-билет
Үндестік заңы 2-ге бөлінеді: буын үндестігі, дыбыс үндестігі. Буын үндестігі сөз ішіндегі дауысты дыбыстардың бірыңғай жуан немесе бірыңғай жіңішке болып келуін айтады. мысалы: Әже, инелік. Ата, инабат, уақыт.
Дыбыс үндестігі сөз ішіндегі қатар келген 2 дыбыстың бір-біріне ықпал етуі. Дыбыс үндестігі 3-ке бөлінеді: ілгерінді ықпал, кейінді ықпал, тоғыспалы ықпал.
Берілген сөздерге жалғау жаса:суретші-ні, көрме-ні, өнертанушы-ны, көрермен-ді, шығарма-ны.
3-билет
Түбір – сөздің әрі қарай бөлшектеуге келмейтін, лексикалық мағынасын сақтаған негізгі бөлігі.
Қосымша – түбірге жалғанып, оның лексикалық немесе грамматикалық мағынасын өзгертетін, сөздерді өзара байланысқа түсіретін морфема.
Сөз құрамына талда: мұражайлардан- мұражай-түбір, лар, дан-жалғау, суретшілердің- сурет-түбір, ші-жұрнақ, лер, дің-жалғау, құндылықтарын--құнды-түбір, лық, тар, ын-жалғау.
ответ:«Туған жер, нұр топырақ, балдай суым,
Арбайды қай сиқырың, қандай сырың?
Баурында барлық өмір барады өтіп,
Болған соң тәттілігің балдай шырын.
Көп сөз бар сүйдім деген, күйдім деген,
Адамдай ән айтпаған, күй білмеген,
Олардың біреуі де жеткізе алмас,
Бейнеңді күнде бізге күлімдеген.
Туған жер, балалы кел, бел қарағай,
Елуде еркелеймін мен баладай,
Шыр етіп омырауына түскен күннен,
Кезім жоқ кеткен сенен кең далам-ай!
Білмеймін, не күшіңмен қойдың байлап,
Оянам сен туралы ойымды ойлап,
Таң атса талай таныс жолдарыңмен
Зымырап бара жатам дәмің айдап.
Кейбірі бастық дейді бағыныштап,
Бауыр да барын тосар сағыныштап,
Туған жер жанталасып біз жүреміз
Баяғы бір өзіңнің бабыңды ұстап.
Азбасын топырағың дейміз де біз
Маңдайдың терін сүттей еміземіз.
Туған жер - адамыңмен бақыттысың
О баста дүниеге келіп егіз.
Жаса сен, жасартатын біз болғасын,
Төбеңнен жаумас енді мұз - қорғасын,
Сен деген, саған деген ұл махаббат
Бір емес сені күнде жүз қолдасын.
Біз емес мақтау тосып, сыйың күткен,
Арқамыз босаған жоқ дүйім жүктен.
Кәдімгі ауыл, аудан басшылары
Алысқан ұйқы көрмей қиындықпен.
Жақсы ғой бәрі жаның саламатта,
Қызыққа, қиындыққа, ғаламатқа
Өмірдің отыз, қырық жылын беріп,
Отырмыз ойлы көзбен қарап артқа...»
Объяснение: