6-тапсырма. Қазақстан таулары мен өзендері туралы мәліметтің дұрыс бұрыстығын анықтап, өзіңді тексеріп көр.
дүрыс бұрые
Іле Алатауы - Орталық
Қазақстандағы кішкентай
жоталардың бірі.
Біздің елімізде Іле Алатауы,
Каратау, Алтай, Баянауыл,б
Тарбағатай таулары бар.
Алакөл - Оңтүстік және Батыс
Қазақстан облыстарының
аралығында орналасқан үлкен
келдердің бірі.​

Біздің жер деп аталатын планетамызда су ерекше рөл атқарады. Өзі жаралған3-3,5 миллиард жылдар ішінде жердің басынан өткен ұлы өзгерістерге әсер ету жағынан суға бәлкім, парапар кеетін зат жоқ шығар. Сусыз тіршілік жоқ. Су тірі организмдердің бөлінбес бір бөлігі. Ол жан – жануарлардың, адамның қанының, етінің, майының, миының, тіпті сүйегінің құрамында болады. Организмінің 65- 75%- і судан тұрады, ал кейбір теңіз жәндіктерінің, мысалы, медузаның денесінің 97-98 %- і су. Тіршілікті судан бөліп қарауға болмайды. Су – жер бетінде алғаш тіршілік туғызған орта. өмірдің өте тұзы мол, жылы суда басталған. Сондықтан да қазақ елінін ақыл сздерінің бірі – “сулы жер – нұрлы жер” деп айтуы. Қандай көп философиялық мағына жатыр десеңізші. Қазақ елі қндай данышпан халық. Табиғатты аялай білген.

Күрілдектің күтірінде жеген таяқтан кейін қатты ауырып еңбекке күші келмеген Мұқаң Зәуре атты ұзатқан қызының аулына көшіп келеді. Зәуренің күйеуі — бес мың жылқы біткен Есеней байдың інісі, Еменалының кенже баласы. — Аты — Сүлеймен — әкеммен жасты. Зәурені ол тоқалдыққа алған. Бұл ауылда біздің үй бір қыс болған деседі. Ол жылы мен төрт-бес жаста болсам керек. Со жылы кездескен адамдардың ішінде, менің сәбилік есімде апам да, жездем де, басқалар да сақталмаған тек қана елесі сақталған жалғыз адам — Саятшы Ораз. Кейін ол адамның түр-тұлғасың кескін-кейпін айқын танып, қызыға қарап жүрдім. Орта бойлы, кең жауырынды, төстек кеуделі, мұрнының екі жақ сайынан басқа бетін түгел жапқан, ұзындығы кіндігіне түсетін қалың ақ сақалды, кішірек келген дөңестеу мұрынды, ойнақылау келген дөңгелек қара кезді, желкілдеген ұзын ақ қасты, кең маңдайлы, әжімсіз қызыл-күрең кескінді, ықшам сыртқы киімдерін шалбарланып алатын кең шалбарының балағын ішіне сала, қонышын тізеден асыра етік киетін, беліне қазақша кісе буынатын кісесінің төңірегінде: мылтықтың оғың дәрісің тазалайтын саймандарын салатын салпыншақтары көп, кішігірім тебінгідей оқшантайлы, сол жақ бүйірінде қынды ұзын кездігі салбырап жүретін арқасынан асынған шиті мылтығы түспейтін адам еді ол... Менің есімде бұл кісі соншама айқын сақталмас па еді, қайтер еді, — егер со қыста, біздің үйдің күн көруіне оның көп жәрдемі тимесе...

Кейін білдім, жездем Сүлеймен орта дәулетті болғанмен сараң адам екен. Сондықтан ба, болмаса Оразбен бұрыннан көңілдестігі бар ма, менің әкем 1904 жылы жездемнің аулына көшіп барғанда, қысқы үйін күйеуінің қасынан емес, Ораз үйінің қасына салыпты.