6-тапсырма. Графикалық диктант жаз. Егер берілген пікірмен келіссең, үшбұрыш белгісін, ал келіспесең, төртбұрыш белгісін қой. Белгілерді
жылдам әрі дұрыс қойған сыныптастарыңды анықта.
1. А өйткені ол табиғаттың бір
бөлігі.
2. Адам табиғатты билеп-төстеуші, бағындырушы.
3. Ежелгі адамдар табиғат құбылыстарынан қорқып, соларға
табынған.
4. Тұрмыс заттары, құрылыстар, қолжазбалар, кітаптар, тиын-
дар – тарихи ескерткіштер.
5. Тарих – адамдардың өткен өмірі туралы ғылым.
— Облети, бүкіл жер отведай тайком қан барлық тірі жаратылыстар, воротясь, мне доложи, кімнің қаны ең тәтті. Кімге укажешь, сол мен боламын губить.
Полетел комар. Орындап ағарудың, асығып қайтатын. Жолында кездестіріп, оның ласточка.
— Қайда летал?
— Мырзаның бұйрығы бойынша менің Айдахара облетел, бүкіл жер білу үшін, олардың қаны ең тәтті.
— Бұл сен білдім?
— Тәтті барлығы қан адам,— пропищал комар. Ласточка встревожилась.
— Не говори, комар, жыланды тамақтандыр шындықты. Адам мейірімді, губи.
— Жоқ, айтайын! Ласточка қайтадан:
тебя, вреди адамға: ол маған дос. Ал комар:
— Жоқ, айтайын!
Ұшып комар - Айдахару және ласточка сол вьется.
— Ну,— зашипел жылан,— әңгімеле барлық разведал! Бірақ страшись, жұм, айтуға болсын деген сөз өтірік!
— Ием, менің әмірші,— деп бастады комар,— деп айтамын мен саған шындықты, ештеңе утаю. Ең дәмді, ең тәтті қан...
Келеді ол айтуға "адам", иә үлгерген жоқ: қарлығаш стрелою кинулась оған отщипнула жіті клювом ұшы комариного тілі.
Заметался комар үстінен змеем:
— З-з-з... З-з-з... З-з-з...— бірақ ештеңе айта алмайды.
Ал қарлығаш ласково щебечет:
— Білемін, Айдахар, бұл айтқым комар: ең тәтті қан — жылан!
Рассвирепел змей на ласточку, ударив құйрығымен, тон, аспанға бастап ашылған пастью. Иә жоқ құс тез және поворотливее қарлығаштары. Метнулась ол жаққа мен кетіп, қайтыс болған. Жане Айдахар үшін ғана құйрығы оның ухватить. Қазақ хандығы мемлекетіміздің нышаны бірі ортасына құйрығының бірнеше перышек және — жерге құлады, ударился туралы тас және испустил рух.
Міне почему у ласточки құйрық рожками, және неге адамдар, сондықтан жақсы көреді, бұл құсты.
Перевод (не дословный, а смысловой)
Дорогие люди в семье .
Дедушка – самый уважаемый человек в народе и в семье. Это мудрый старец, который бережет единство страны, думает о будущем народа. Бабушка – мама твоих родителей, уважаемая мать в семье и в в народе, воспитатель и советчик детей. Папа – глава семьи и кормилец, покровитель детей в семье. Мама – дорогой человек, которая произвела тебя на свет и ночами не спала, вскормила и выростила. Она – благодать, достаток, советчик и основа семьи. Мальчик (сын) – хозяин дома у казахов, продолжение рода. Девочка (дочь) – краса народа, цветок жизни и радость семьи, она – будущая жена и мама. Ее нужно беречь, лелеять и уважать.