6-тапсырма. Мәтінді оқып, шылауларды теріп
бер. Мәтіндегі ақпарат туралы ой бөлісіңдер.
кейін
басқа арнаға тү-
... Қазақ елі Ұлы Отан соғысы біткен соң, он үш жылдан кей
ғана Рақымжан Қошқарбаевтың кім екенін алғаш білген. Ол кісіні
ерекше ерлігінің көпке танылуына, кейінгі өмірінің басқа арнаға
ата. Мұны біреу білсе, біреу білмейді
суіне бірден-бір себепкер адам – ата. Мұн
Көнелердің қатары азайып, көзі кеткен сайын, әсіресе кітап оқымай
ғаламторға емініп кіріп кеткен жастар бұл жағдайдан бейхабар.
Рақымжан Қошқарбаевты ата бірінші рет 1958 жылдың алғашки
лер
күндерінің бірінде өзіне сәлем бере келгенде көріпті. Майдангерле
тез-ақ тіл табысып, ұзақ әңгімелеседі. Атаның айтуынша, алғашын
да сөзін суыртпақтап бастап, бірте-бірте бөгеті ағытылған судай акта.
рылып жан жүйесінде жатқан сырын да, ащы шынын да жайып са.
лыпты. Рақымжан аға кете салып, ата Кәкімжан Қазыбаевқа телефон
соғып, «Тез жеткін!» - дейді қатаң түрде. Ағасының бұйрығын екі
етпейтін әдетімен ол кісі лезде жетеді. Аға келген заматта ата:
- Журналиспін дейсің! Дипломым бар деп мақтанасың. Журналис
ке, ең алдымен, сезгiр жүрек, көреген көз керек. Соғыс біткелі бері он
үш жыл өтті. Рақымжандай тарихи адамды күні бүгінге дейін көрмей
жүрген неғылған журналиссіңдер?! Адам ерлік жасауды жоспарла-
майды. Ерлікті туғызатын сәт болады. Адамның жақсы қасиеті де, жа-
сық қасиеті де соғыста, тап сондай сәтте көрінеді. Мұндай сәт адамнын
ғұмырына, керек десең, ұрпақтан ұрпаққа кететін өмірбаян, өсиет бо.
лып қалады. Рақымжан – сондай қиын-қыстау сәтте асыл қырынан
көрінген азамат. Ол қыры – жасаған ерлігі. Тағдыр оның өмірбаянын
сол сәтте жазды. Оның өмірбаяны - отпен жазылған өмірбаян. Мен де
төрт жыл соғыстың небір қияметін көрген жанмын. Бірақ фашизм -
нің соңғы бекінісіне айналған Берлинді алғандағы соғыс, Рейхстагқа
ту тігердегі сұрапыл соғыс - ол нағыз жойқын қырғын! Рақымжан –
Жеңіс жалауын желбіретіп Рейхстагқа тіккен батыр ...
(Зейнеп Ахметова)
Боr rаrе от 1 до
Ел мен жер тағдыры екіталай күйге түскенде қолына ер-азаматтармен бірге қару алып, ұрыс даласында атой салған қазақтың батыр қыздары мен аналарының көп болғаны қарт тарихтың еншісінде жатқан хақ ақпар. Бүгінде оларды дәріптеу былай тұрсын, есімін ұран еткендердің қатары мол. Бұл анасын ардақтаған текті ел үшін зор мәртебе, үлкен қуаныш болса керек-ті.
Қазақ қыздарының әрбірінің бойында қайсарлық пен батылдық, жанарында жалын бар. Олардың осындай қайсарлығы мәңгі өшпес алаумен тең. Үндінің Дели сұлтандығының басын XIII ғасырда қарумен қосқан Рәзия патшайымның да шыққан тегі қыпшақ екені белгілі болды, яғни, түбі қазақ деген сөз. Сондықтан да батыр аналарымыз жайлы тарихтың тереңінен мейлінше сыр суыртпақтауға болады. Домалақ ана, Қызай ана, Жанат, Қарқабар, Алтыншаш, Әлпеш, Момын аналар, Айсары, Таңсұлу, Айтолқын арулар, Ақбикеш, Мақпал, Бопай ханымдар, Айша бибі, Рабиға бегім, Қарашаш, Еңлік, Баян сұлу сынды қазақтың батыр қыздары мен аналары том-том еңбектер жазуға лайық.
Атақты Қабанбай батырдың жары Гауһар өте ақылды, тапқыр жан болған деседі. Соғыста әртүрлі тәсіл ойлап таба білген. Мәселен, түйенің өркешіне найза байлап соғыс алаңына алып келгенде жау жағы қазақтарға қосымша әскер келді деп қаша жөнелген екен. Осындай тәсілдерді соғыс үстінде таба білуімен ерекшеленген Гауһар мәңгі ел есінде.
Назым – Қаракерей Қабанбай мен Гауһардың қызы. Қаһарман қыз сан рет жау әскерін талқандап, әкесімен бірге қазақ-жоңғар соғысына қатысып, елін қорғаған оның ерлігі елге аңыз болып тараған.
Ақбикеш жауды алыстан көретін қырағылығымен танылған қыз екен. Соғыста жау жасағын бақылап, оның бағытын хабарлап отырған. Тіпті, жау бағытын анықтау үшін Қаратау өңіріне биік мұнара салдыртқан. Талай ұрыста қапы қалып, әбден өшіккен жау Ақбикешті қолға түсіріп, қырағы көздерін ойып тастаған көрінеді. Қаратаудағы «Ақбикеш мұнарасы» осы батырдың құрметіне аталған.
Ботагөз батыр – Есет баһадүрдің қызы. 1742 жылы Орынборға кеткенде елін қалмақтар шауып, жылқыны айдап алып кетеді. Сол тұста 150 сарбазды бастап барған Ботагөз жау әскерін тас-талқан етіп, тірі қалғанын тұтқынға алып жеңіспен оралған. Қыз бастаған қолдан ойсырай жеңілгенін естіген қалмақ қолбасшысы бас сауғалап үлгерген негізгі әскерді қатаң жазалаған екен.
Бопай батыр – Кенесары ханның қарындасы. 1837-1847 жылдары Ресей отаршылдығына қарсы жүргізілген көтеріліске қатысқан ол 600-ден астам сарбазды басқарған. Бірнеше рет тұтқынға түссе де ебін тауып құтылып отырған Бопай батыр сарбаздарды азық-түлік, қару-жарақ, киім-кешекпен қамтамасыз етуде айрықша қажыр-қайрат көрсеткен. Барлық істе табандылығымен, ақыл-парасатымен танылып отырған қазақ елінің мақтанышы, ардақты анасы.
Бақты батыр – әкесі жаужүрек болған текті жердің қызы. Алаш арыстарының бірі Мұстафа Шоқайдың әжесі. Бақты әкесімен бірге Түркістанды жаулаушы орыс отаршылдарына қарсы барлаушылық қызмет атқарған.
Міне, қазақтың осындай жаужүрек батыр қыздары мен аналары ел тарихын қалауда, елдігімізді берік етіп, мемлекетімізді құруда айрықша үлес қоса білген. Біз сондай-ақ Мәншүк Мәметова, Әлия Молдағұлова, Хиуаз Доспанова сынды майдангерлерді, Ләззат пен Сабирадай қайсар қыздарымызды атаусыз қалдыра алмаймыз. Олар да кешегі батыр аналардың жолын жалғаған, елдігіміз үшін, өр рухымыз үшін аянбай күрескен намысшыл аруларымыз еді. Сол намысты да рухты қыздарымыз бен аналарымыздың ізбасарлары егемен елден көптеп шыға бергей.
ответ:Тәуелсіздік – бабалар аңсауы, ұрпақтың қолы жеткен киелі кезең. Тәуелсіздік – таңбасы таста, қаны қара жердің тамырында жатқан құдіретті сөз.
Еліміз тәуелсіздіктің бесігінде тербелгелі 25 жыл. Жиырма бес жыл ішінде Қазақстан етек-жеңін жиып, шекарасын бекітіп, өз алдына дербес зайырлы ел болды. Бұл атадан келе жатқан ұлы жеңістің жемісі. 1991 жылы 16 желтоқсанда егемендігін алған еліміздің өз президенті, ұлты мен ұлысы, салты мен дәстүрі, мәдениеті мен экономикасы болды. Желтоқсанның желі мен ызғарына қарсы тұрған жастардың жалынды рухы мен ерліктерінің арқасында шаңырағы биік, керегесі кең мемлекет болып қалыптастық.