6-тапсырма. Төмендегі К. Сәрсекеновамен болған сұхбатты оқып, мәтіннің – Сізді қазіргі жастардың бірі білсе, бірі біле бермейді. Әңгімені
- Мен Шығыс Қазақстан облысы Аягөз қаласының тумасымын.
Сіз Алматыға барғанда бірден коньки спортын таңдадыңыз ба?
Жоқ, мен ол кезде жеңіл атлетика түрлерінің біріне қабыл-
дансам деп ойлаған болатынмын. Аяғыма коньки байлап көрмеген
кезім. Тіпті конькиді қолыма ұстап көрмеппін. Не де болса,
көрейін деп тіркеліп, барлық тексерулерден өтіп, интернатқа
өзіңізді таныстырудан бастасаңыз?
Көпбалалы отбасында дүниеге келдім.
оқуға түстім.
- 13 жылда қандай жетістіктерге қол жеткіздіңіз?
1989-1990 жылдары Қазақстанның жастар чемпионатының
бірнеше дүркін жеңімпазы атандым. 1992 жылы коньки спорты
нан спорт шебері дәрежесіне жеттім. 1992-1994 жылдары Әлем
кубогының кезеңіне және әлем чемпионаттарына қатысып, 1994
жылы Қазақстан құрама командасының үздік спортшылары
қатарында Лиллехаммерде өткен ХVІІ қысқы Олимпиада ойында
рына және 1998 жылы Наганода болған ХVІІІ қысқы Олимпиада
ойындарына қатыстым.
(«Спорт» журналынан)
144
Синонимдік қатарға енген сөздердің мағыналық тұрғыдан айырмасы болады.МысалыСиноним сөздерді үш түрлі белгілері арқылы тануға болады:мағыналық реңк (бала — перзент, ұстаз — мұғалім);стильдік реңк (еліру — желпілдеу, ақсақал — қария);сөз қолданысындағы реңктер (өмір — ғұмыр, биік тау — бойшаң адам).Синонимдер мынадай жағдайларда қолданылады:мәтінде бір рет пайдаланылған сөзді қайталамау үшін;бір ұғымды түрлі белгілермен жан-жақты сипаттау мақсатында;мағыналас екі сөз қатар келсе, алдыңғысы соңғысын анықтап, мағынасын күшейтеді. Мұндай сөз қолданысын плеоназм дейді. Мысалы,заңғар биік тау, құр бекер жүру;Синонимдер і. Мысалы, Бармақ шайнап, сан соғып, құсамен өткен өмір ғой — бұл да бір.Сөздің орнына оның жеке түсінігінперифраза тәсілімен сипаттау арқылы;Мысалы, Астана деудің орнына Қазақстанның астанасы;Мағынасы жағымсыз сөздердіэвфемистік тәсілмен жұмсартып, жеңілдетіп айту. Мысалы, өлді — о дүниелік болды, қартаю — жасы ұлғаю, т.б.
Стилистикалық синонимдер — стилистикалық жағынан ерекшеленетін синоним сөздер.