6 тасырма. Мәтінді тыңдаңдар. Берілген уақыт ішінде тапсырмалар- ды орындаңдар.
1-мəтін. Уақыт мөлшері: 10 минут.
Көп нүктенің орнына қойған сөздеріңнің мағынасын түсіндіріңдер.
Тау арасында жылтылдатып от жағып, ән шырқағанда, лаулаған
салын ал тілін жалаңдатып күй шертіп, тау-тасты күңірентіп
грғандай әдемі сезілуші еді-ау. Біздер, балалар, күні бойы өтін
ретіп, бұзау жаямыз, үш уақ сиыр сауғызамыз. Ымырт үйіріле
тыбакан
шулап ойнап жүргеніміз. Біздің ішімізде менен екі-үш
ашып, сұрған азаматтардың маңайында арпалысып, тиіп-
82​

Мамандығым - мақтанышым

(Эссе)

Ұстаз- ең алдымен, оқушы үшін білім нәрін құюшы ізгілік иесі, өмірлік тәжірибелерді үйретуші тәлімгер, адамгершілікке баулитын тәрбиеші психолог екені сөзсіз. Ұстаз әрқашан шәкірттеріне бүгінгі алған білімінің ертеңгі күні қажеттілігіен сездіре алатындай қасиеті бар, мектеп табалдырығын аттаған әрбір жас өреннің болашақтағы көздеген мақсаттарына қол жеткізуіне бағыт бере алатын үлкен тұлға. Иә, халқымыздың, ата-бабаларымыздың ежелден келе жатқан өмірлік тәжірибесін, салт- дәстүрін, әдет-ғұрыптарын, жақсы қасиеттерін, бүгінгі заманның озық жетістіктерін жас ұрпақ ұстаз арқылы, оның айтқан тәлімді сөздері мен өнегелі істері арқылы үйренеді. Ал, бұл міндет қашанда қиын жауапты екені белгілі.

Аспан туралы ырымдар мен тыйымдар.

Жұлдызды қолмен көрсетсе, қолға сүйел шығады деген ырым бар.

- Күннің күркірегенін алғаш естіген адам бір темірді алып, ауырған жеріне тигізсе, ауру жазылады немесе арқасын қабырғаға үйкесе, ауру-сырқау жоламайды.

- Найзағай ойнап, жауын жауғаннан кейін жаңбыр суына жалаң аяқ жүрсе, адам ауырмайды немесе бұрынғы ауруынан айығады.

- Жаңа ай туғанда түскен келіншек баланы көп туады.

- Екі жас үйленген түні жұлдыз көп болса, олардың ұрпақтары да көп болады.

Айға, күнге қарап дәрет сындыруға болмайды. Бұл - өлім-жітім шақыратын жаман ырым.

Жаңа ай туғанда аймен сәлемдесу.

Жұлдыздарды санамайды.

Жұлдыз санаса, өлім - жітіс, жаманшылық көп болады.

Айды қолмен көрсетсе, отбасында жаманшылық болады.

Аспаннан ағып түскен жұлдызды көрген қазақтар, "менің жұлдызым жоғары" дейді.

Жаңа айды көргендер "жаңа айда жарылқа, ескі айда есірке" деп бата жасап, ырымдайды.