hey112

17.09.2022 21:30 •  Қазақ тiлi

7 сынып «1казак тілі пәнінен 1-тоқсан бойынша жиынтык бағалау тапсырмалары Ауа райы жане климаттык егерістер, фонетика Кетипенділер меняет Орфорафия Декулак- зор байлык, Лоснея 1-HYCIA Тылилым мен айтылым Тапсырма 1 . Мәтінді оқып шыгыныз. Мәтіндегі көркем бейнелеуіш, эмоционалды-экспрессивті сездері туракты тіркестерді жатып алыныз, 2. Мәтіндегі көтерілген басты мәселеге у куткарасымызды жан-жақты тұжырымдап, мысалдар аркылы дәлелдеңіз. Пікір білдіруде жазып алған көркем бейнелеуіш, эмоционалды-экспрессивті создерді тұрақты тіркестерді қолданыныз. [10] Мәтіндер 1-мərin Соңғы кезде сарапшылар жер бетіндегі климат өзгерісінің адам денсаулығына зорі күшейіп отырганын жиі айтып жүр. Ғаламдық өзгерістердің салдары Казакстанда да анык сезіле бастады. «Табиғаттың тосын сыйларына» калай дайындалу кажет және кайткенде денсаулығымызды сактап каламыз? «Үкімет коршаған ортадағы өзгерістерді ескере ме және осы бағытта кандай шаралар қолға алынып жатыр? деген сауал әркімді толғандыруда. Климат өзгерісінің Қазақстанға әсері қандай деген маселеrе накты тоқтатар болсак маселен, соны он жылда орташа ауа температурасы жоғарылады. Ғалымдардың болжамынша, алдағы бірнеше он жылдықта температура жоғарылап отырады. Яғни, климаттағы өзгерістер алдағы уакытта да постамайты Сонымен қатар, соңғы жылдары толкынды немесе «аптап толқыны» деп аталатын күндер көбейіп кеті Яғни, бірнеше күн бойы күн катты ысиды. Жылдың жаз мезгілдерінде осындай ыстык күндердің жебейгенін биыл да анык байкалды. Оган табигаттагы экстремалды құбылыстарды қосыңыз. Бұл дегеніңіз сел мен кешкін тудыратын нөсер жауындар, су тасқыны. Аталған табиғат құбылыстарының бәрі адам денсаулығы мен өміріне айтарлықтай кауіп төндіреді, экономикалык шығынға батырады. Ғалымдардың зерттеулеріне сүйенсек, жылдың жылы маусымында күннің бір градуска ысуы цереброваскулярлык аурулардың артуына түрткі болады. Бұл жерде ми аурулары туралы айтылып отыр. Медициналык тілмен айтсак, мидағы кан айналысы бұзылып, церебралдық кан тамырлары патологиялық өзгерістерге ұшырайды. Ал мидағы кан айналысының бұзылуынан болатын аурулардан көз жұму көрсеткіші жүректің ишемиялык сыркатынан кейін екінші орында тұр. 2-мәтін Денсаулық – адам өміріндегі баға жетпейтін ең бағалы дүние. Адамның денсаулығы – коғам байлығы . Әрбір адам өз денсаулығының мыкты болу жолдарын карастыру керек. Дені сау адамның көңіл-күйі көтеріңкі болып, еңбекке әрқашан құлшына кіріседі. Халқымыз «Дені саудың – жаны сау» деп орынды айткан. Денсаулықтың мықты болуы адамның өзіне байланысты. Дегенмен оған қоршаған ортаның, жаткан ауаның, ішкен-жеген тамактың, судың құрамының лас болуы да айтарлықтай ықпал етеді. Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымының мәліметіне жүгінетін болсақ, адам денсаулығының 40%-- экологияға, 40% өзінің өмір сүру дағдысына байланысты болса, 18-20% ғана дәрігерлік-медициналык көмекке тәуелді екен. Денсаулық сақтаудың алдын алуға болады. Ол үшін дұрыс тамактануға, уақытында демалуға, дене қимылымен айналысуға көп көңіл бөлу кажет. Әсіресе жасы ұлғайған адамдарға майлы тамақтарды көп жеуге болмайды. Оның орнына сүт, көкөніс тамақтарын пайдаланған дұрыс. Денсаулық сақтауда дұрыс тамақтанудың маңызы зор. Ет, балык, ұн, сүт тағамдарының әрқайсысының орны белек Сонымен қатар жеміс-жидектерді көбірек жеген жөн. Олардың құрамында адам денсаулығына қажетті дәрумендер өте көп. Шамадан тыс көп тамақтану да ағзамызға зиян. Ал, спортпен айналысу – денсаулықты жақсартады. Спорттың ең қарапайым түрі — жүгіру. Күн сайын таңертең үйдің маңайында, саябақта жарты сағатгай жүгіруе болады. Егер жүгіруге дәрігер рұқсат етпесе, таңғы таза ауада серуендеуге болады. Әр түрлі жаттығулар жасауға болады. Денсаулық табиғаттың ең кымбат сыйы. Күнделікті жұмыста жүргенде, деніміз сау болғанда, денсаулықтың қадірін біле бермейміз. - -