7-тапсырма.Мәтін мазмұны бойынша сұрақтарға жауап бер . 1)Электронды кітапхана қандай қызмет атқарады? 2)Кейіпкердің көңіл күйі қандай ? Ойыңды дәлелде. 3)Сен электронды кітапхананы пайдаланасың ба ?
Задумала как-то Маша от медведя сбежать, только вот беда – дорогу не знает. Выбралась кое-как на перепутье, а там — лебедь, рак, да щука в обоз впрягаются. — Господа, дорогу до деревни моей не подскажете. — А зачем тебе? — Я от медведя убежала, домой попасть хочу. — Дорогу подсказать можем, только там тебя никто не ждет. Все дома высоченными заборами, да колючей проволокой оградили, таможен с охраной понаставили – живут себе сами по себе и на друг друга волками глядят. — Какой ужас! – сникла Маша. — Никакой не ужас, прыгай в обоз — с нами поедешь. Нам вот, заморские богатеи кучу денег отвалили, мы новую жизнь строить будет. Только место подходящее найти нужно. — Я не против, — Маша бойко перемахнула через борт телеги и взгромоздилась на мешки с богатством. — Поехали! — крикнули дружно в унисон лебедь, рак, да щука, налегли на лямки и… Дальше вы сами все знаете. Воз, благодаря трем силам, действующим на него, отказался двигаться вообще. Силы после долгих попыток сдвинуться с места начали ссориться, обвиняя друг друга в бес Маша терпеливо прождала да вечера, без особого интереса наблюдая за ссорой, потом спрыгнула с телеги. за заботу, вернусь я лучше к медведю, а то он волноваться будет. — Почему? — удивились новоиспеченные товарищи. — Я тут подумала — крыша над головой есть, Миша меня не обижает, харчей всегда полная изба — что еще человеку нужно? Что касается вас, милейшие, то огорчу — ничего у вас путного не выйдет. Слишком разные вы, неужели сами не видите? А вы приглядитесь на досуге, когда деньги разум освободят. на казахском Әлдеқандай Маша аюдан сбежать ниеттенді, ғана міне бәле - жолды білмейді. Әйтеуір баста перепутье шықты, ал анда - аққу, шаян, да шортан обозға впрягаются.- Господа, жолды дейін ауылдың мені көрсетіп отырмайсыңдар.- ал неге саған?- мен аюдан зыттым, үй кездестіру қалаймын.- жол көрсетіп отыру білеміз, ғана анда сені ешкім күтпейді. барлық үй биік шарбақ, да қадалғыш сым шарбақта-, кеден мен күзет понаставили - тұр- бетінше өздер және на дос дос қасқыр қара-.- қандай сұмдық! - Маша салбырады.- ешқандай сұмдық, - бізбен обозға деген секір- бар-. Бізге міне, заморские богатеи ақшаның үйімін отвалили, біз жаңа өмірді салу болады. Ғана жер табуға керекке лайық.- мен емес қарсы, - Маша өжет арқылы арбаның бортының перемахнула және байлықпен қаптарға деген взгромоздилась.- барды! - айқайла- жұмыла унисон аққу, шаян,, да шортан тартқыштарға деген күш салды және қарамастан.Жоғары шық- сендер өздер барлықты білесіңдер. арба, арқылы, на оған деген қолданыстағы үш күш арқылы, сірә жүру тартынды. Силы кейін ұзақ мен жылжыу амалдардың
Ата-бабаларымыз жылқыны ертеден бағып келеді.Атам қазақ-жылқыны киелі жануарға санаған.Жылқы судың тазасын,тұнығын ішеді.Жылқы өз үйірін жабайы аңдардан қорғайды.Жылқы кисе-киім,мінсе-көлік,жесе-тамақ,ішсе-сусын болатын киелі мал.Жақсы жылқының денсаулығы мен жасын тісіне қарап ажыратқан.Жақсы аттың тісін қарамас болар,-деген нақыл сөз осыдан қалған.
2.Негізгі бөлім.Жылқы-ердің жан серігі.
Ертеден ата-бабаларымыз жылқыны:Ел қорғаған ердің жан серігі,-деп дәріптеген.Қазақ эпостарында,ертегілерде,аңыз-әңгімелерде, иесі қиналғанда көмекке ең бірінші болып келетін ақылды тұлпары болған.Мысалы:Қобыландының Тайбурылы,Алпамыстың Байшұбары,Ертөстіктің Шалқұйрығы,Қамбардың Қарақасқасы өз иелерімен бірге құрметке бөленіп,халқымыздың аңыздарындағы жағымды кейіпкерлерге айналған.Жылқының ерекшелігі оның көру аумағы-360 градус.Ол алға қарап тұрып,арт жағында көре алады және түнде жақсы көреді.
3.Қорытынды бөлім.Жылқы жарыстары.
Жылқы малы ерте кезден неше түрлі жарыстарға қатыстырылып келеді.Ат жарысы сайысы-тай жарыс,құнан бәйге,аламан бәйге,бәйге т.б. жарыстар.Бұл жарыстарға атбегілер ертеден даярлап жүйрік тұлпарларын жаратқан.Бұл сайыстарда аттардың жүйріктіліктері,мықтылықтары сыналған.Қазақ елімізде небір желден жүйрік тұлпарлар болған.Қазақтың ұлттық ойындары:көкпар,аударыспақ,ат үстіндегі тартыс,жамбы ату,қыз қуу,теңге ілуде жылқылар пайдаланылған.Бұл ойындарда жылқы мен үстіндегі жігіттің шапшаңдықтары,төзімділіктері,күштері сыналған.Жылқы адамның атам заманнан келе жатқан-киімі,көлігі,тағамы,сусыны.
— Господа, дорогу до деревни моей не подскажете.
— А зачем тебе?
— Я от медведя убежала, домой попасть хочу.
— Дорогу подсказать можем, только там тебя никто не ждет. Все дома высоченными заборами, да колючей проволокой оградили, таможен с охраной понаставили – живут себе сами по себе и на друг друга волками глядят.
— Какой ужас! – сникла Маша.
— Никакой не ужас, прыгай в обоз — с нами поедешь. Нам вот, заморские богатеи кучу денег отвалили, мы новую жизнь строить будет. Только место подходящее найти нужно.
— Я не против, — Маша бойко перемахнула через борт телеги и взгромоздилась на мешки с богатством.
— Поехали! — крикнули дружно в унисон лебедь, рак, да щука, налегли на лямки и…
Дальше вы сами все знаете. Воз, благодаря трем силам, действующим на него, отказался двигаться вообще. Силы после долгих попыток сдвинуться с места начали ссориться, обвиняя друг друга в бес Маша терпеливо прождала да вечера, без особого интереса наблюдая за ссорой, потом спрыгнула с телеги.
за заботу, вернусь я лучше к медведю, а то он волноваться будет.
— Почему? — удивились новоиспеченные товарищи.
— Я тут подумала — крыша над головой есть, Миша меня не обижает, харчей всегда полная изба — что еще человеку нужно? Что касается вас, милейшие, то огорчу — ничего у вас путного не выйдет. Слишком разные вы, неужели сами не видите? А вы приглядитесь на досуге, когда деньги разум освободят. на казахском Әлдеқандай Маша аюдан сбежать ниеттенді, ғана міне бәле - жолды білмейді. Әйтеуір баста перепутье шықты, ал анда - аққу, шаян, да шортан обозға впрягаются.- Господа, жолды дейін ауылдың мені көрсетіп отырмайсыңдар.- ал неге саған?- мен аюдан зыттым, үй кездестіру қалаймын.- жол көрсетіп отыру білеміз, ғана анда сені ешкім күтпейді. барлық үй биік шарбақ, да қадалғыш сым шарбақта-, кеден мен күзет понаставили - тұр- бетінше өздер және на дос дос қасқыр қара-.- қандай сұмдық! - Маша салбырады.- ешқандай сұмдық, - бізбен обозға деген секір- бар-. Бізге міне, заморские богатеи ақшаның үйімін отвалили, біз жаңа өмірді салу болады. Ғана жер табуға керекке лайық.- мен емес қарсы, - Маша өжет арқылы арбаның бортының перемахнула және байлықпен қаптарға деген взгромоздилась.- барды! - айқайла- жұмыла унисон аққу, шаян,, да шортан тартқыштарға деген күш салды және қарамастан.Жоғары шық- сендер өздер барлықты білесіңдер. арба, арқылы, на оған деген қолданыстағы үш күш арқылы, сірә жүру тартынды. Силы кейін ұзақ мен жылжыу амалдардың
1.Кіріспе бөлім.Жылқы-киелі жануар.
Ата-бабаларымыз жылқыны ертеден бағып келеді.Атам қазақ-жылқыны киелі жануарға санаған.Жылқы судың тазасын,тұнығын ішеді.Жылқы өз үйірін жабайы аңдардан қорғайды.Жылқы кисе-киім,мінсе-көлік,жесе-тамақ,ішсе-сусын болатын киелі мал.Жақсы жылқының денсаулығы мен жасын тісіне қарап ажыратқан.Жақсы аттың тісін қарамас болар,-деген нақыл сөз осыдан қалған.
2.Негізгі бөлім.Жылқы-ердің жан серігі.
Ертеден ата-бабаларымыз жылқыны:Ел қорғаған ердің жан серігі,-деп дәріптеген.Қазақ эпостарында,ертегілерде,аңыз-әңгімелерде, иесі қиналғанда көмекке ең бірінші болып келетін ақылды тұлпары болған.Мысалы:Қобыландының Тайбурылы,Алпамыстың Байшұбары,Ертөстіктің Шалқұйрығы,Қамбардың Қарақасқасы өз иелерімен бірге құрметке бөленіп,халқымыздың аңыздарындағы жағымды кейіпкерлерге айналған.Жылқының ерекшелігі оның көру аумағы-360 градус.Ол алға қарап тұрып,арт жағында көре алады және түнде жақсы көреді.
3.Қорытынды бөлім.Жылқы жарыстары.
Жылқы малы ерте кезден неше түрлі жарыстарға қатыстырылып келеді.Ат жарысы сайысы-тай жарыс,құнан бәйге,аламан бәйге,бәйге т.б. жарыстар.Бұл жарыстарға атбегілер ертеден даярлап жүйрік тұлпарларын жаратқан.Бұл сайыстарда аттардың жүйріктіліктері,мықтылықтары сыналған.Қазақ елімізде небір желден жүйрік тұлпарлар болған.Қазақтың ұлттық ойындары:көкпар,аударыспақ,ат үстіндегі тартыс,жамбы ату,қыз қуу,теңге ілуде жылқылар пайдаланылған.Бұл ойындарда жылқы мен үстіндегі жігіттің шапшаңдықтары,төзімділіктері,күштері сыналған.Жылқы адамның атам заманнан келе жатқан-киімі,көлігі,тағамы,сусыны.