7-тапсырма. Мәтінді тыңдаңдар. Берілген уақыт ішінде тапсырмаларды орындаңдар.
Уақыт мөлшері: 10 минут.
1. Түнде сырғанақ теуіп жүрген кім? Сырғанақ теуіп жүрген
баланың қандай мінезін байқауға болады?
2. Мәтінді тыңдап, көп нүктенің орнына тиісті сөздерді қойыңдар.
Бос орынға қойған сөздердің мағынасын түсіндіріңдер.
Шыдай алмай, жүгіріп сырғанаққа бардым міне, қызық,
шана теуіп жүрген .. екен. Ай жарығында анық көрінді: жүзі ...
қағып, екі иінінен алқына дем алады. Тонының екі етегі далпыл-
дап, шананы көшенің басына қарай сүйрете жүгірді. Мені көріп
бұрылды да:
— Жүр, ойнайсың ба? – деп дауыстай сөйледі.
- Қойшы, түн жарымында есі дұрыс адам ойнай ма?
Ойнағанда қандай! Түу, сен өзі мынадай айлы, ... ... шанамен
сырғанаудың қандай керемет екенін білмейді екенсің ғой. Айлы
түнде шанаға ... ...
бітеді... - деді де, Аян жүгіре жөнелд нужно
Найзағайдан қалай қорғану керек ереже:
Көбінесе найзағай биік ғимараттарға, ағаштарға түседі. Сондықтан олардан 50-60 метр қашықтықта болғанымыз дұрыс.Қолшатыр найзағайдан құтқармайды, керісінше апат әкелуі мүмкін. Сол себепті, найзағай кезінде қолшатырды ашуға болмайды.Біз далаға шықпас бұрын, ауа-райын қарап, жаңбыр болады ма тексеруіміз керек. Жаңбыр болса шықпағанымыз жөн.Себебі, жаңбыр жауып жатқанда, найзағай да соғуы ықтимал.Найзағай болып жатса, телефонмен сөйлеспегеніміз дұрыс. Себебі, найзағай кей кезде жоғарыда тартылған электр бағаналарынан өтеді.Егер найзағай түсу қаупі болса, далаға шықпаған жөн.Өмірге келген әрбір жанның басына берілетін бақ пен Алланың әмірімен жазылған өмір жолы, тағдыры болады. Әр адам өз арман-мақсаттарымен, алған тәрбиесімен ерекшеленеді. Сол тәрбиені беруші – әлпештеп отырған ата-анамыз. Ең бақытты жандар – ата-ананың мейірімін, қамқорын көріп, қасында жанашыр анасы мен қамқор әкесі барын біліп, жан жылуын сезініп өскендер. Ал сол бақыттың қадірін ұғына алып жүрміз бе?! Ата-анамыз өзіне тиісті құрметті көріп жүр ме?
Бүгінгі ата-ананың рөлі, расымен-ақ тым төмен түсіп барады. Қолдағы алтынның қадірі жоқ деген. Ата-анасы балам қатарынан қалмасын, қиналмасын, еңсесі тік жүрсын, ауырмай-сырқамай аман жүрсін деп бала жағдайының барлығын жасауға тырысады. Ағаш секілді жемісін де, жапырағын да, бұтағын да, жанын да, тәнін де береді. «Түн ұйқысын төрт бөліп» деген даналық бар қазақта. Бар айтпақ ойымыз осы сөздердің астарында тұр.
Ал бұл жақсылықтары үшін әке-шеше баладан еш ақы сұрап жатқан жоқ. Ата-ана қадірін оның ең басты бір ғана әрекетінен-ақ түсініп, сыйлауға болады ғой. Олар саған басқа ешкім бере алмаған нәрсені берді. Саған өмір берді. Ол өмірді саған дос та, махаббат та, ұстаз да, ғұлама да бере алмас еді. Алғаш басқан қаз-қадамымыз, былдырлап шыққан алғашқы бала тіліміз, қолыңа шоқ гүл алып, мектепке барған сәтіміз, алтын ұядан түлеп ұшқан кезіміз, осы сияқты әр алуан өмір тынысында ата-анамыз қашанда жанымызда. Олардың орнын басар адам жоқ және болуы да мүмкін емес.
Өмір – сын. А болған соң қиындыққа тап болып, тығырыққа тірелер күндер болады. Осындайда жаныңнан ана мен әкеден басқа табылар жан кемде-кем.