Olga2907

16.01.2023 02:35 •  Қазақ тiлi

7 - тапсырма . Мәтіннен ауыл адамдарының әңғалдығын , сенгіштігін көрсететін ойды табыңдар . Сол мінез - құлық жайлы пікір алысыңдар . арманын » , жолын үш сөйлеммен всталсырма . Мәтін мазмұнына сүйене отырып , ауыл адамдарының жүзжылдық Duutota 9 - тапсырма . Әңгіменің мазмұнын есте сақтау үшін жоспар құрыңдар . Сол жос пар бойынша әңгімені өзгеден естігендей етіn ( 3 - жақта ) айтып беріңдер , 10 - тапсырма . Әңгіменің мазмұны мен идеясын сақтай отырып , он - он бес сөйлеммен жазып көріңдер . МАТЫН: « Қоянды колхозының тірлігі соңғы он бес жылдың ішінде бір оңбай қойды . Муаға қүлаған түйедей бір аятын озер жинағанда , үзіп , түралаган халге жетті . екінші аяғы тайып , обден қалжырап , болдырып , өмірден күдерін Істері алға баспай қойған соң ауыл қариялары мен басшылары бірігіп мал сойып , тасаттық жасады . Аяқ жететін жердегі көріпкелдермен ақылдасып , балгерлерге бал аштырды . Олар да мандытып " ештеңе айта алмады . « Облыс орталығында бір көріпкел тұрады екен , ол алақандай колхоз түгілі бүкіл бір ауданның ои жылдық өмірін қолмен қойғандай айтып бере алады - мыс » деген қауесет якеткенде , бүкіл ауыл боп ол жаққа Азиабайды түгыл аттандырды . Ол қайтып оралғанда , ауыл боп алдынан шыгып : - Не жақсылық бар , көріпкел не айтты ? – деді басқарма мүшелері ең басты сауалға бірден көшіп . — Елдеріңде бір рет су тасқыны болады , үш әйел дүниеге егіз бала әкеледі . Басқа планетадан адамдар келеді . Сақ боп жүрмесеңдер , біреуіңді алып кетеді , - дейді . - Немене , немене ? - Бастық оған тоне түсті . — Мына кісі не деп лагып кетті . Оу , біз сізді облыс орталығына жібергенде , бұл колхозда қанша әйел егіз табатынын білу үшін жіберген жоқпыз ғой . Тіпті оны бізге білудің қажеті қанша ? Экономикамыз қашан көтеріледі , эко - но - микамыз ?! Одан да соны нақтылап сұрамадыңыз ба ? - Cұрадым . - Иә , не дейді ? — Мен экономист емеспін . Оны білгілерің келсе , шетелде аты жер жарған бір көріпкел тұрады , соған барыңдар , – деді . Ол қай жерде екен ?Астрин . Дема . Пагнеротроосо , 42 , Орхард Мария Глеб Вести — Білмеймін . Мына Агваен адресін жасап берді . Ланабол баатынася тілля киева усандра , так кагазга үтілді , дагалдан басын көтері : - Бүл еркек пе , ойел ме озі ? - деді . Вілмеймін . Вергилда бір - ақ көреміз . Немене , енді солда бар асыз ба ? - Валюта болса , барып қайтқанға не жетсін . Бір айдан соң аузын улап - шулап Аанабайдан Австрияға шығарып салды . Алтаба й петелде бір жарым ай жүріп келді . Оны өлдіге санап , енді Тадеу салғалы отырғанда , ол кенет екі кештің арасында су жана « Мерседеспен » салт ете қалды . Кешегі қатқан қайыстай Аанабай зок , беті жылтырап , мұрты майланып қапты . Басынан аяғына дейін шытта шетелдік киім . – Сонымен , әлгі Глоба не айтты ? – деді колхоз басқармасы шыдай алмай . - Ой , ол туралы кейін , - деді Аанабай жұртты таңғалдырып . – Алдымен мен неге кешіктім , соны сұрамайсыңдар ма ? Иә , соны айтшы , - деп итінді шалдар жағы . — Ойбо - ой , бу қазекемнің де жүрмейтін жері жоқ екен ғой . Әлгі жерге барып түскен күні ертесіне қолыма өлгі адресті алып , ал кеп іздейін , ал кеп іздейін . Олар қазақша білмейді , мен шетеле білмеймін , ай , қор болдым ғой . « Осы жалпақ елде нежойлы қазақша білетін бір адам табылмас дейсің » деп көрінген қара адамды тоқтатайын . - Әй , қазақша білесің бе ? деймін . Олар басын шайқап күледі де кете береді . Содан бір күні ... О , Құдай - ау десеңші , пендесін өлтірмейін десе Алла есебін табады екен ғой . Бір күні үмітім үзіліп , қонақүйге қайтып келе жатыр едім , әп - әдемі бір жігіт мәшине сүртіп тұр екен . Қолыммен ымдап әлгі қағазды соған көрсеттім . Ол оқып қарады да , « білмеймін » дегендей басын шайқады . 40 , Құдай , енді елге не бетімді айтамын » деп күрсініп едім , әлгі жігіт мені бас салып құшақтай алғаны . « Бауырымдап » көзіне жас алды . Сөйтсем , ол қазақ екен . Үйіне ертіп барды . Әке шешесімен таныстырды . Ұзақ таңға елдің жағдайын айттым , олар бала - шағасымен ауыздарын ашып еліте тыңдады . Ол жерде отызстиль шақты қазақ семьясы тұрады екен . Бөрі бірінен соң бірі қонақ қылып , бір ай уақытым соған кетті . Иә , сонымен , әлгі көріпкелге жолықтыңыз ба , соны айтшы , деді бастық . - Әлгі адресті өлгі жігіт алды да , екі күн жоқ болып кетті . Үйде отыра беріңіз , өзім тындырып келем деді . Сонан соң оған жолыққанда не айтатынын түсіндірдім . Көріпкелге жолығу қиынға соғыпты . Есігінің алды топырлаған адам дейді . Бәрі ертең не боларын болжап беруін өтінетін көрінеді . Ол жігіттің әңгімесін тыңдап болыпты да , міне , мына қағазды жазып беріпті . Оны аудартып та алдым . — Ойбай , бағанадан бері соны айтпайсыз ба ? деп , бастық оның қолындағы бір парақ қағазды жұлып алды . Онда бір - ақ ауыз жазылыпты : « Жұмыс істеу керек » ...