74. Мәтінді тыңда. Адамды табиғаттан, табиғатты адамнан бөліп қарауға
болмайды. Табиғаттың жері мен суы, орманы мен тасы,
жануарлары мен өсімдіктері адам үшін тіршілік етудің
басты көзі болып табылады. Сондықтан табиғатты туған
анандай көріп, туған ұлыңдай қорғауың қажет. Оған бабаң-
дай табынуың керек.
Егер сендер ағаштарды аяусыз сындырып, гүлдерді
жұлып, құстардың ұясын бұзып, жазықсыз жәндіктерді
өлтіріп, ағып жатқан суға қоқыс қалдықтарын тастасаңдар,
Табиғат-анамыз тарығады. Мұндай жағымсыз қылықтардан
аулақ болайық, балалар! Жоспар​

1. Түйе жұктен қашып құтылмас, ат арбадан қашып құтылмас. 
Верблюду не убежать от вьюка, коню – от телеги. 

2. Ажалды киік ашыққа қашады. 
Обреченная дикая коза по открытому полю бежит. 

3. Ажалды қарға бүркітпен ойнар. 
Обреченная на смерть ворона с беркутом играет6. 
Түйенің үлкені көпірде таяқ жейді. 
Все шишки на мосту достаются самому большому врблюду. 

7. Соңғы түйенің жүгі ауыр. 
У последнего вреблюда груз тяжелый. 

8. Кедей болар жігітке ажалды мал тап болар. 
Обреченному бедствовать жигиту, обреченная на смерть скотина достается. 

9. Жүгірген жетпес, бұйырған кетпес. 
Что не догнать, бегом не догонишь. 

10. Ажалды киіктің аяғы тыныш жатпайды. 
У ищущей смерти косули ноги не знают покоя. 

11. Ажалды ташқанға аш мысық тап болар. 
Обреченной мышке голодная кошка встречается

Табиғат - тіршілік көзі. Оның әрбір әсері адам өмірінде үлкен роль атқарады. Аяулы табиғатсыз осы ғаламда өмір сүру, тіршілік ету мүмкін емес еді. Жыл мезгілдерінің өзгеруі де, табиғатты одан әрі әсерлейді. Әр жыл мезгілі әр қилы. Төрт жыл мезгілі бізге төрт түрлі ғажайып күйін сыйлайды. Таудан сарқырап аққан өзеннің айналасында өксіген оттай жанған жануарларды көрудің өзі керемет көрініс емес пе?! Бау-бақшада өскен жеміс-жидектердің иісі мұрын жарады. Жайқалып өскен түрлі гүлдер көзге өз кереметтігін сыйға тартады. Аспаннан күннің көзі түскенде, жердің жүзі қуана қыбырлайды. Көлдер қойнын ашса, қаңқылдап оған құстар қонар. Табиғат жайлы өнегелі сөздер, мақалдар мен өлең- жырлар да аз емес. Оның керемет әсемдігін жырлаған, суреттеп жазған ақындар баршылық. Табиғат көркемдігін өз өлең-шумақтарында жырлаған ақындардың қатарында Абай Құнанбайұлы («Жаз!, «Күз», «Қыс»), Сұлтанмахмұт Торайғыров («Шілде»), Қасым Аманжолов («Дауыл»), Ыбырай Алтынсарин («Өзен») сияқты ақындарды атауға болады. Шалғайын шалқар маушыған Бұлт келді, көктем кір кетті. Топырлап ұрған тамшыдан, Топырақ иісі бұрқ етті. Шілде мен тамыз пышаны Шаң ғана болса, Қалдырма Терезелер құшағын Түгелдей ашшы жаңбырға,- деп Қадыр Мырзағали атамыз әсем табиғатты жырлады. Табиғат көркемдігін ақ қағаз бетіне түсірген ақындарымыз оның құдіретін білген. Сол өлең жолдарын болашақ ұрпаққа, яғни бізге қалдырып отыр. Біздің әрбір басқан қадамымыз, әрбір істеген ісіміз табиғатқа байланыты болғандықтан, оның біздің өмірімізде ерекше орын алуы сөзсіз. Бірақ, адамзаттың кейбір істері табиғатқа кері әсер етуде. Оның кері әсері біздің денсаулығымызға да зиян келтіреді. Табиғатты қорғау- табиғатты аялау әр адамның міндеті. Үлкен- кіші әрдайым оны таза ұстап, құрмет тұту қажет. Оның бізге қаншалықты қажет екені баршамызға мәлім.