76-бет, 4 тапсырма.Сұрақтарға мәтін бойынша ауызша жауап бер. (ответь на вопросы по тексту. Стр.76, упр.4) Көшпелілер өркениеті деген не? Көшпеліктің шығуына не әсер етті? Зерттеушілер көшпелілерді қалай бағалады? Оларды қандай тарихшы мадақтап жазды? Неліктен көрші елдер олардан қауіптеніп отырды? 5 ұпай Сөйлемдерді мәтін бойынша ретімен орналастыр, дәптерге орында. (Расположи предложения по порядку, выполняй в тетради) 5 ұпай Зерттеушілер көшпелілерді «рухы биік,жаны таза, бейбітшілік сүйгіш,әділ, батыр, ұйымшыл халық» деп бағалады. Олар далалы, жартылай шөлейт,тау бөктері, тау қойнауларында өмір сүрген. Көшпелілер соғыс өнеріне жетік, жауынгер, батыр, ержүрек болды, сондықтан айналасындағы көршілер олардан қауіптеніп отырды. Көшпелілер мал шаруашылығмен айналысқан. Тарихшы Герадот көшпелі тайпаларды мадақтап жазды.
Астана - Еуразияның қақ ортасында орналасқан еліміздің бас қаласы.
Жаңа қала Астана қарқынды дамып келеді. Небәрі жиырма жылдың ішінде қалада қаншама зәулім үйлер мен ғимараттар бой көтерді. Халық саны басында 270 мыңнан қазір миллион тұрғынға жетті.
Астана экономикасы уақыт өткен сайын қарқынды дамып келеді. Соның ішінде құрылыс пен сауда-саттықта, қызмет көрсету салаларында оң өзгерістер бар. 1998 жылы жалпы өңірлік өнім 60 млрд теңгені құраса, 2016 жылы ол 4 трлн. 8 млрд теңге болды.
Елордаға салынған инвестиция қаланың өсіп өркендеуіне үлес қосып отыр. Мәселен, 20 жыл бұрын 25 млрд теңге қаржы құйылса, көрсеткіш былтыр бір триллион теңгеге жетті. Бұдан бөлек, кәсіпкерлердің пікірінше, Астанадағы тұрақты бизнес климатты кәсіпкерлер жоғары бағалайды
Елімізде шағын және орта бизнес субъектілерінің саны да артып келеді. Қазірдің өзінде Астанада тіркелген кәсіпорындар саны 100 мыңнан асады. Жалпы елорданың экономикалық әлеуеті артып келеді. 2017 жылдың бірінші жартысында олар өндірісті 55 пайыздан асырды. Тиісінше соңғы 20 жыл ішінде мемлекеттік қорға түсетін табыс 80 есеге, жалпы өңірлік өнім 190 есеге артты. Ал осыдан екі жыл бұрын Астана алғаш рет 900 миллиард теңге мемлекеттік қазынаға ақша аударып, бюджет донорына айналды.
Тәуелсіздіктің төл жемісі – Астана қаласы өзінің тарихында Қазақстан экономи¬касының даму локомотивіне айналды.
1. Су − тіршілік көзі. Осы мөлдір сұйықтыққа бар тіршілік тәуелді.Иммунитет жүйесін құрайтын жілік майының түрлі ауруға қарсылығын күшейтеді.Су – азық, дәрумен және минералдардың негізгі еріткіші. Су азық құрамындағы керекті элементтердің ағзаға сіңуін арттырады.Эритроциттің жұмыс өнімділігін күшейтеді.Жасушаларды оттегімен қамтамасыз етіп, қалдық газдарды өкпеге тасымалдайды. Улы қалдықтарды жинап, бауыр мен бүйрекке жеткізеді. Су – буын қуыстарын негізгі майлаушы зат.Омыртқа дискілеріндегі шокты су көпшіктеріне айналдырады.Ішек жұмысын реттейді, майлануын қамтамасыз етеді.Дене температурасын реттейді.Су – мидың функциялары үшін күш және электрлік энергия көзі.Жүрек ауруы мен сал (параллич) ауруынан сақтайды. Мидан гормонар бөлінуі үшін қажет.Су адам зейінін ашады.Жұмыс өнімділігін арттырады.Ешқандай кері әсері жоқ.Стресс пен депрессияны басады.Ұйқыны жөнге келтіреді, шаршағанды басады, теріні жұмсартады.Көзге көру қасиетін береді, ағзада қан жасалуын реттейді.Инфекция мен рак ауруына қарсы иммунитетті күшейтеді.Қанды сұйылтып, қан айналымы кезінде қоюлануының алдын алады.Дене қызуын басады. Қанды сұйылтып, қатты заттардың шөгуіне кедергі жасайды.Жүктілікте жүрек айнуын азайтады. Кәрілікте есінен алжасудың алдын алуға көмектеседі.
2. Сусыз тіршілік жоқ. Адам шөлдегеннен гөрі аштыққа шыдамды келеді екен. Зат алмасудың барлық процестері судың қатысуымен атқарылады.Тамақты сіңіру, қанға нәрлі заттардың жетуі сұйық ортада өтеді. Зат алмасудың зиянды өнімі организмнен су арқылы шығарылады. Организмде судың жеткіліксіз болуы шөлдеуге әкеліп соқтырады да, судың артық болуы жүрек-қан тамыр жүйесінің жұмысын қиындатады.
3. Адамзат та, табиғат та сусыз өмір сүре алмайтындығы ақиқат шындық. Сусыз адам, жануар, өсімдік те өмір сүре алмайды. Себебі адам мен жануардың ағзасы су арқылы жүреді, ал өсімдік су арқылы өседі. Су. Екі ғана әріптен құралған осынау мөлдір сұйықтықта тіршіліктің көзі жатыр. Су өмір бойы айналымда болады. Ол жаңбырмен жерге түседі, арық болып ағып, өзенді құрайды, ал содан кейін қайтадан күн шуағымен бу болып аспанға көтеріліп, жер бетіне жаңбыр болып қайта оралады. Жаңбырдан аққан кішкентай сулар бірігіп, жылғалар болып, үлкен теңіз құрайды.Сусыз тіршілік ететін ағза кездеспейді. Тіршіліктегі құбылыстардың бәрі судың қатысуымен жүреді. Судың тағы бір кереметі ол жер бетінде үнемі айналыста жүреді. Жер бетінде сусыз тіршілік болмайды. Сондықтан судың қадірін біліп өсуіміз керек.
Астана – экономикасы шарықтаған қала.
Астана - Еуразияның қақ ортасында орналасқан еліміздің бас қаласы.
Жаңа қала Астана қарқынды дамып келеді. Небәрі жиырма жылдың ішінде қалада қаншама зәулім үйлер мен ғимараттар бой көтерді. Халық саны басында 270 мыңнан қазір миллион тұрғынға жетті.
Астана экономикасы уақыт өткен сайын қарқынды дамып келеді. Соның ішінде құрылыс пен сауда-саттықта, қызмет көрсету салаларында оң өзгерістер бар. 1998 жылы жалпы өңірлік өнім 60 млрд теңгені құраса, 2016 жылы ол 4 трлн. 8 млрд теңге болды.
Елордаға салынған инвестиция қаланың өсіп өркендеуіне үлес қосып отыр. Мәселен, 20 жыл бұрын 25 млрд теңге қаржы құйылса, көрсеткіш былтыр бір триллион теңгеге жетті. Бұдан бөлек, кәсіпкерлердің пікірінше, Астанадағы тұрақты бизнес климатты кәсіпкерлер жоғары бағалайды
Елімізде шағын және орта бизнес субъектілерінің саны да артып келеді. Қазірдің өзінде Астанада тіркелген кәсіпорындар саны 100 мыңнан асады. Жалпы елорданың экономикалық әлеуеті артып келеді. 2017 жылдың бірінші жартысында олар өндірісті 55 пайыздан асырды. Тиісінше соңғы 20 жыл ішінде мемлекеттік қорға түсетін табыс 80 есеге, жалпы өңірлік өнім 190 есеге артты. Ал осыдан екі жыл бұрын Астана алғаш рет 900 миллиард теңге мемлекеттік қазынаға ақша аударып, бюджет донорына айналды.
Тәуелсіздіктің төл жемісі – Астана қаласы өзінің тарихында Қазақстан экономи¬касының даму локомотивіне айналды.
1. Су − тіршілік көзі. Осы мөлдір сұйықтыққа бар тіршілік тәуелді.Иммунитет жүйесін құрайтын жілік майының түрлі ауруға қарсылығын күшейтеді.Су – азық, дәрумен және минералдардың негізгі еріткіші. Су азық құрамындағы керекті элементтердің ағзаға сіңуін арттырады.Эритроциттің жұмыс өнімділігін күшейтеді.Жасушаларды оттегімен қамтамасыз етіп, қалдық газдарды өкпеге тасымалдайды. Улы қалдықтарды жинап, бауыр мен бүйрекке жеткізеді. Су – буын қуыстарын негізгі майлаушы зат.Омыртқа дискілеріндегі шокты су көпшіктеріне айналдырады.Ішек жұмысын реттейді, майлануын қамтамасыз етеді.Дене температурасын реттейді.Су – мидың функциялары үшін күш және электрлік энергия көзі.Жүрек ауруы мен сал (параллич) ауруынан сақтайды. Мидан гормонар бөлінуі үшін қажет.Су адам зейінін ашады.Жұмыс өнімділігін арттырады.Ешқандай кері әсері жоқ.Стресс пен депрессияны басады.Ұйқыны жөнге келтіреді, шаршағанды басады, теріні жұмсартады.Көзге көру қасиетін береді, ағзада қан жасалуын реттейді.Инфекция мен рак ауруына қарсы иммунитетті күшейтеді.Қанды сұйылтып, қан айналымы кезінде қоюлануының алдын алады.Дене қызуын басады. Қанды сұйылтып, қатты заттардың шөгуіне кедергі жасайды.Жүктілікте жүрек айнуын азайтады. Кәрілікте есінен алжасудың алдын алуға көмектеседі.
2. Сусыз тіршілік жоқ. Адам шөлдегеннен гөрі аштыққа шыдамды келеді екен. Зат алмасудың барлық процестері судың қатысуымен атқарылады.Тамақты сіңіру, қанға нәрлі заттардың жетуі сұйық ортада өтеді. Зат алмасудың зиянды өнімі организмнен су арқылы шығарылады. Организмде судың жеткіліксіз болуы шөлдеуге әкеліп соқтырады да, судың артық болуы жүрек-қан тамыр жүйесінің жұмысын қиындатады.
3. Адамзат та, табиғат та сусыз өмір сүре алмайтындығы ақиқат шындық. Сусыз адам, жануар, өсімдік те өмір сүре алмайды. Себебі адам мен жануардың ағзасы су арқылы жүреді, ал өсімдік су арқылы өседі. Су. Екі ғана әріптен құралған осынау мөлдір сұйықтықта тіршіліктің көзі жатыр. Су өмір бойы айналымда болады. Ол жаңбырмен жерге түседі, арық болып ағып, өзенді құрайды, ал содан кейін қайтадан күн шуағымен бу болып аспанға көтеріліп, жер бетіне жаңбыр болып қайта оралады. Жаңбырдан аққан кішкентай сулар бірігіп, жылғалар болып, үлкен теңіз құрайды.Сусыз тіршілік ететін ағза кездеспейді. Тіршіліктегі құбылыстардың бәрі судың қатысуымен жүреді. Судың тағы бір кереметі ол жер бетінде үнемі айналыста жүреді. Жер бетінде сусыз тіршілік болмайды. Сондықтан судың қадірін біліп өсуіміз керек.