1. «Сұлу» сөзінің синонимін табыңыз.
В) Әдемі.
2. Буын түрін анықтаңыз.
A) Тұйық.
3. — дар, — дер, — тар, — тер, — лар, — лер жалғаудың қай түріне жататынын көрсетіңіз.
D) Көптік.
4. Зергерлік бұйымдарды белгілеңіз.
D) Шолпы, білезік, сырға, қапсырма.
5. Қазақ халқының ұлттық ойынын белгілеңіз.
D) Тоғызқұмалақ.
6. Күзден кейін келетін жыл мезгілін көрсетіңіз.
B) Қыс.
7. «Қоян жүрек» фразеологизмінің антонимін табыңыз.
A) Қорқақ.
8. Синонимдік қатарды көрсетіңіз.
А) Іс, сапар.
9. Жалғауы ұяң дауыссыздан басталып тұрған сөзді табыңыз:
Е) Дәптер.
10. Сөйлемдегі есімдіктердің түрін анықтаңыз: Мен ешқашан елімді сатпаймын!
В) Жіктеу, болымсыздық.
11. Шартты райлы етістікті табыңыз.
D) Бір көрсем, арманым болмас еді.
12. Баяндауышты табыңыз.
Күзде жыл құстары жылы жаққа ұшып кетеді.
D) Ұшып кетеді.
13. Қазақ халқын жоңғарлардан қорғаған батырды табыңыз.
D) Райымбек.
14. Қазақ халқының ежелгі баспанасын табыңыз.
С) Киіз үй.
15. Бірыңғай тұйық буынды сөздерді көрсетіңіз.
В) Аш, ат, от.
16. Тәуелденген сын есімді табыңыз.
В) Сенің балаң.
17. «Бала» сезіне қосылатын қосымшаны анықтаңыз.
B) - лық.
18. Синоним сөздерді табыңыз.
D) Әдемі, сұлу.
19. Буынға бөлінбейтін сөзді белгілеңіз.
A) Серт.
20. Сұрау есімдіктерін көрсетіңіз.
А) Кім, не.
Объяснен1) Мәтін не туралы?
2) Қоршаған ортаны қорғаудағы «Қызыл кітаптың» рөлі қандай?
3) Мәтіннен қандай ой түйдіңіз?
Қызыл кітап – қауіптің дабылы және тірі табиғатты сақтау үшін күрестің нышаны.
1948 жылы дүние жүзінің ғалымдары халқаралық табиғатты қорғау одағын құрды. Бұл одақ
жойылып бара жатқан жануарлар туралы тұңғыш кітап шығарды. Кітап деректердің «Қызыл
кітабы» деп аталады. «Қызыл кітап» деген атауды ағылшын зерттеушісі Питер Скотт
ұсынды.
«Қызыл кітапқа» құлан, арқар, дуадақ, сонымен бірге барыс, аққу, бүркіт, бір қазан,
тырна, қызыл қасқыр, жабайы қызғалдақ, аңдар мен құстар, өсымдыктер кіреді. Бүгінгі күні
қазақстанның «Қызыл кітабына» балықтар, қос мекенділер, жорғалаушылар, құстар, сүт
қоректілер, өсімдіктер енгізілді.
Қызыл кітапқа мәңгілікке жойылғандар жазылады. Олар: дронт, қанатсыз гагара, кезбе
көгершін, мамонт.
Жойылып кету қаупы бар жануарлар мен өсімдіктер қорықтарда қорғалып, сақталады.
Біздің табиғатымыз өте бай. Бірақ оның байлығы шексіз емес, сондықтан оларды
қорғау, сақтау керек! Қазақстанда он қорық бар. Олар: Ақсу Жабағылы, Барса келмес,
Үстірт, Наурызым, Қорғалжын, БатысАлтай, Алматы, Марқа көл, Ала көл, Қара тау.
2. Мәтіннен 2 негізгі, 2 қосымша ақпараттарды анықтап, себебін төмендегі клишеге сүйеніп
түсіндіріңіз.
Клише:
Менің ойымша ... негізгі ақпарат/қосымша ақпарат.
Себебі...ие:
1. «Сұлу» сөзінің синонимін табыңыз.
В) Әдемі.
2. Буын түрін анықтаңыз.
A) Тұйық.
3. — дар, — дер, — тар, — тер, — лар, — лер жалғаудың қай түріне жататынын көрсетіңіз.
D) Көптік.
4. Зергерлік бұйымдарды белгілеңіз.
D) Шолпы, білезік, сырға, қапсырма.
5. Қазақ халқының ұлттық ойынын белгілеңіз.
D) Тоғызқұмалақ.
6. Күзден кейін келетін жыл мезгілін көрсетіңіз.
B) Қыс.
7. «Қоян жүрек» фразеологизмінің антонимін табыңыз.
A) Қорқақ.
8. Синонимдік қатарды көрсетіңіз.
А) Іс, сапар.
9. Жалғауы ұяң дауыссыздан басталып тұрған сөзді табыңыз:
Е) Дәптер.
10. Сөйлемдегі есімдіктердің түрін анықтаңыз: Мен ешқашан елімді сатпаймын!
В) Жіктеу, болымсыздық.
11. Шартты райлы етістікті табыңыз.
D) Бір көрсем, арманым болмас еді.
12. Баяндауышты табыңыз.
Күзде жыл құстары жылы жаққа ұшып кетеді.
D) Ұшып кетеді.
13. Қазақ халқын жоңғарлардан қорғаған батырды табыңыз.
D) Райымбек.
14. Қазақ халқының ежелгі баспанасын табыңыз.
С) Киіз үй.
15. Бірыңғай тұйық буынды сөздерді көрсетіңіз.
В) Аш, ат, от.
16. Тәуелденген сын есімді табыңыз.
В) Сенің балаң.
17. «Бала» сезіне қосылатын қосымшаны анықтаңыз.
B) - лық.
18. Синоним сөздерді табыңыз.
D) Әдемі, сұлу.
19. Буынға бөлінбейтін сөзді белгілеңіз.
A) Серт.
20. Сұрау есімдіктерін көрсетіңіз.
А) Кім, не.
Объяснен1) Мәтін не туралы?
2) Қоршаған ортаны қорғаудағы «Қызыл кітаптың» рөлі қандай?
3) Мәтіннен қандай ой түйдіңіз?
Қызыл кітап – қауіптің дабылы және тірі табиғатты сақтау үшін күрестің нышаны.
1948 жылы дүние жүзінің ғалымдары халқаралық табиғатты қорғау одағын құрды. Бұл одақ
жойылып бара жатқан жануарлар туралы тұңғыш кітап шығарды. Кітап деректердің «Қызыл
кітабы» деп аталады. «Қызыл кітап» деген атауды ағылшын зерттеушісі Питер Скотт
ұсынды.
«Қызыл кітапқа» құлан, арқар, дуадақ, сонымен бірге барыс, аққу, бүркіт, бір қазан,
тырна, қызыл қасқыр, жабайы қызғалдақ, аңдар мен құстар, өсымдыктер кіреді. Бүгінгі күні
қазақстанның «Қызыл кітабына» балықтар, қос мекенділер, жорғалаушылар, құстар, сүт
қоректілер, өсімдіктер енгізілді.
Қызыл кітапқа мәңгілікке жойылғандар жазылады. Олар: дронт, қанатсыз гагара, кезбе
көгершін, мамонт.
Жойылып кету қаупы бар жануарлар мен өсімдіктер қорықтарда қорғалып, сақталады.
Біздің табиғатымыз өте бай. Бірақ оның байлығы шексіз емес, сондықтан оларды
қорғау, сақтау керек! Қазақстанда он қорық бар. Олар: Ақсу Жабағылы, Барса келмес,
Үстірт, Наурызым, Қорғалжын, БатысАлтай, Алматы, Марқа көл, Ала көл, Қара тау.
2. Мәтіннен 2 негізгі, 2 қосымша ақпараттарды анықтап, себебін төмендегі клишеге сүйеніп
түсіндіріңіз.
Клише:
Менің ойымша ... негізгі ақпарат/қосымша ақпарат.
Себебі...ие: